Szlak secesji Karla Bruggera w Bytomiu
Zaktualizowano 6 dni temu
Szlak secesji Karla Bruggera w Bytomiu to fascynująca podróż po architekturze secesyjnej, która zmieniła oblicze Górnego Śląska. Karl Brugger, wieloletni radca budowlany Bytomia, w ciągu 19 lat pracy pozostawił w mieście wyjątkowe przykłady architektury Jugendstil, czyli secesji, w sposób nowoczesny i indywidualny, łącząc tradycję barokową z młodzieńczym stylem artystycznym.
Obecnie w Bytomiu dostępnych jest 12 budynków projektu Karla Bruggera, które tworzą fascynujący Szlak secesji, ukazujący przemiany architektury Górnego Śląska na początku XX wieku. Karl Brugger, wieloletni radca budowlany miasta, w ciągu 19 lat pracy pozostawił wyjątkowe przykłady architektury Jugendstil, łącząc tradycję barokową z nowoczesnym stylem secesyjnym i indywidualnym podejściem do detalu.
Miejska Katolicka Szkoła Realna, wybudowana w 1901 roku i obecnie funkcjonująca jako IV Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego, była pierwszym tak znaczącym obiektem secesyjnym na Górnym Śląsku. Zaprojektowana na planie prostokąta z ryzalitami i dwoma skrzydłami, wyróżnia się kolorową glazurowaną cegłą, motywami kwitnącego kasztanowca i herbem miasta. Wnętrza zachwycają aulą z emporą oraz secesyjnymi drzwiami i szafami.
Willa nadburmistrza Brüninga z 1901 roku (obecnie siedziba przedsiębiorstw przy al. Legionów 4) oraz Królewski Instytut Higieny z 1902 roku (obecnie Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna) pokazują różnorodność stylu Bruggera – od barokowych szczytów i kolorowej cegły po fantazyjne detale w formie meandrów i pilastrów. Szkoła Rejonowa nr 5, oczyszczalnia ścieków i spalarnia śmieci, dom opieki dla niepełnosprawnych dzieci pw. Ducha Świętego oraz willa Bruggera łączą funkcjonalność z dekoracyjną elegancją, stosując glazurowaną cegłę, mansardowe dachy i secesyjne detale, harmonijnie wpisując się w krajobraz urbanistyczny Bytomia początku XX wieku.
Karl Brugger projektował także szkoły ewangelickie, budynki policji, straży pożarnej, rozbudowy szpitali i rzeźni miejskich oraz obiekty parkowe. Jego realizacje odzwierciedlają ewolucję architektury secesyjnej w kierunku nowoczesnych form, łącząc funkcjonalność z bogatą dekoracją. Szlak secesji Karla Bruggera w Bytomiu to obowiązkowy punkt dla miłośników architektury i historii miasta, pozwalający odkrywać kolorowe elewacje, secesyjne detale i fascynujące historie człowieka, który pozostawił trwały ślad w miejskim krajobrazie.
Obiekty znajdujące się na szlaku secesji Karla Bruggera w Bytomiu, to:
-
Budynek IV Liceum Ogólnokształcącego w Bytomiu
Bytom ma szczęście posiadać jeden z liczniejszych na Śląsku zespołów zabytkowej architektury secesyjnej. Efektownym przykładem tego stylu jest budynek IV Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Chrobrego, przy placu Władysława Sikorskiego. Gmach został wzniesiony na początku XX wieku według planów bytomskiego radcy budowlanego – Carla Bruggera. Na przełomie XIX i XX wieku niemiecki...
-
Willa burmistrza Brüninga w Bytomiu
Bytom to jedno z najstarszych miast górnośląskich, które pierwszy okres rozkwitu przeżyło już w czasach średniowiecznych. W następnych stuleciach pełniło ważne role administracyjne i gospodarcze. Jednak rewolucja przemysłowa, zainicjowana na Śląsku w drugiej połowie XVIII wieku, zdawała się początkowo omijać Bytom. Dopiero druga połowa XIX stulecia przyniosła miastu gwałtowny rozwój,...
-
Dawny Królewski Instytut Higieny w Bytomiu
Dawny Królewski Instytut Higieny w Bytomiu powstał na początku XX wieku według projektu Karla Bruggera. Pierwotnie był to dwupiętrowy gmach z białej glazurowanej cegły o prostych, symetrycznych elewacjach, uzupełnionych czerwonymi i zielonymi detalami ceramicznymi. W 1912 roku budynek rozbudowano, tworząc efektowny narożnik przy ulicach Moniuszki i Rostka. Nowa część nawiązuje...
-
Szkoła Podstawowa nr 5 w Bytomiu
Budynek Katolickiej Szkoły Powszechnej nr 5 ( Katholische Volksschule V) stanął w 1904 roku przy Kürfurstenstrasse ( obecnie al. Legionów). Powstał, aby zaspokoić potrzeby edukacyjne dzieci z sąsiednich, rozbudowujących się wtedy ulic północno-zachodniej części Bytomia. Jest to gmach wolno stojący, czterokondygnacyjny z wysokimi dachami. Zaprojektował go Carl Brugger, łącząc historyzujące formy...
-
-
Budynek policji w Bytomiu
Budynek policji w Bytomiu przy ul. dr. J. Rostka 14 zaprojektował w 1907 roku Karl Brugger. Wznoszony etapami, został ukończony w 1913 roku. Monumentalny gmach w kształcie litery „E” wyróżnia się pasami czerwonej, białej i żółtej cegły oraz charakterystycznymi szczytami i gzymsem. Obiekt łączy cechy stylu Bruggera z nowoczesnymi tendencjami...
-
Dawna szkoła ewangelicka w Bytomiu
Dawna szkoła ewangelicka w Bytomiu przy pl. Klasztornym 2 powstała według projektu Karla Bruggera z 1908 roku, a ukończona została w 1911 roku. Czterokondygnacyjny budynek o elewacji z białej i czerwonej cegły wyróżnia się mansardowym dachem, ząbkowanym gzymsem i subtelnymi zdobieniami z zielonej cegły. Obiekt nawiązuje do stylu neorenesansowego, charakterystycznego...
-
Budynek Szkoły Podstawowej nr 4 im. M. Kopernika w Bytomiu
Budynek Szkoły Podstawowej nr 4 im. M. Kopernika w Bytomiu przy ul. B. Chrobrego 9 został rozbudowany w 1908 roku według projektu Karla Bruggera. Nowa część szkoły, wzniesiona z białej i czerwonej cegły, wyróżnia się mansardowym dachem, trójkątnymi szczytami i dekoracyjnym gzymsem. Początkowo mieściła się tu Katolicka Szkoła Powszechna, a...
-
Wojewódzki Szpital Specjalistyczny nr 4 w Bytomiu
Powstanie na ziemiach Górnego Śląska opieki zdrowotnej datuje się na okres Średniowiecza. Już w XIII wieku, z fundacji książąt Kazimierza Bytomskiego i Władysława Opolskiego powstał w dzisiejszym Chorzowie pierwszy szpital prowadzony przez zakonników - Bożogrobców. Dynamiczny rozwój bytomskiego górnictwa oraz duża liczba osób wymagających opieki wpłynęły na przeniesienie w 1299...
-
Dom radcy budowlanego Bruggera w Bytomiu
Dom radcy budowlanego Bruggera w Bytomiu, obecnie willa przy ul. Powstańców Warszawskich 31, powstał w 1910 roku według projektu samego architekta. Dwupiętrowy budynek z białej i czerwonej cegły zdobią pilastry, balkon z ceramiczną balustradą oraz inskrypcje „A.DOMINI MDMX” i „BRUGGER”. Całość wieńczy mansardowy dach, typowy dla eleganckich realizacji początku XX...
-
Szpital Specjalistyczny nr 1 w Bytomiu
Szpital Specjalistyczny nr 1 w Bytomiu przy ul. Żeromskiego 7 powstał jako rozbudowa dawnego szpitala miejskiego według projektu Karla Bruggera. W latach 1911–1912 dobudowano pawilony chorób zakaźnych z czerwonej cegły oraz część z kaplicą i salami operacyjnymi. Obiekty zachowały prostą, funkcjonalną formę, charakterystyczną dla architektury początku XX wieku....
-
Budynek straży pożarnej w Bytomiu
Budynek straży pożarnej w Bytomiu przy ul. Podgórnej 6 powstał w 1914 roku według projektu Karla Bruggera. Obiekt wzniesiono na planie prostokąta z wysoką mansardą i charakterystycznymi wjazdami dla wozów strażackich, nad którymi umieszczono płaskorzeźby z herbem Bytomia i głowami strażaków. Dawniej stanowił część miejskiego kompleksu straży pożarnej, kontynuując tradycje remizy...
Mapa z zaznaczonymi obiektami szlaku Karla Bruggera
Budynek IV Liceum Ogólnokształcącego w Bytomiu
Bytom
Willa burmistrza Brüninga w Bytomiu
Bytom
Dawny Królewski Instytut Higieny w Bytomiu
Bytom
Szkoła Podstawowa nr 5 w Bytomiu
Bytom
Dawna oczyszczalnia ścieków i spalarnia śmieci w Bytomiu
Bytom
Budynek policji w Bytomiu
Bytom
Dawna szkoła ewangelicka w Bytomiu
Bytom
Budynek Szkoły Podstawowej nr 4 im. M. Kopernika w Bytomiu
Bytom
Wojewódzki Szpital Specjalistyczny nr 4 w Bytomiu
Bytom
Dom radcy budowlanego Bruggera w Bytomiu
Bytom
Szpital Specjalistyczny nr 1 w Bytomiu
Bytom
Budynek straży pożarnej w Bytomiu
Bytom
Podsumowanie
Bytom - Szlak secesji Karla Bruggera to obowiązkowy punkt dla miłośników architektury i historii miasta. Spacerując po Bytomiu, można odkrywać secesyjne detale, kolorowe elewacje i fascynujące opowieści o człowieku, który pozostawił trwały ślad w miejskim krajobrazie.
