Opis

Prawdopodobnie zaczątkiem zamku była XIII-wieczna stojąca tu strażnica książęca. Warownię wzniósł król Kazimierz Wielki w XIV w. W latach 1355–1356 więził tutaj m.in. swoją drugą, nielubianą i porzuconą żonę – heską księżniczkę Adelajdę.

Zamek został wzniesiony w poł. XIV w. przez króla Kazimierza Wielkiego, w czasie lokacji Żarnowca na prawie magdeburskim. Prawdopodobnie w tym miejscu już w XIII w. znajdowała się strażnica książęca. Kazimierz Wielki rozbudował ją w murowany obiekt obronny bądź też postawił zupełnie nową budowlę murowaną.

Zamek powstał pośród łąk terasy nadzalewowej u zbiegu Pilicy i Uniejówki. Jego obwód obronny stanowiły wał ziemny, fosa i mur obwodowy z kamienia z czworobocznymi narożnymi basztami i bramą skierowaną w stronę miasta (od wschodu). Główny budynek mieszkalny powstał równocześnie z murem, z którym był związany, ale do jego budowy wykorzystano odmiennie cegły. Budynek ten znajdował się w zachodniej części dziedzińca.

Informacje o istnieniu zamku podawał w swojej kronice Jan Długosz („Wspomniana przeto królowa Polski Adelajda, która była strzeżona jak jaka wygnanka w zbudowanym przez króla Kazimierza z bardzo pięknej, wypalonej cegły zamku w Żarnowcu”). Nie potwierdza ich natomiast drugi z ówczesnych kronikarzy, Janko Czarnkowa. Wiadomo jednak, iż w latach 1355–1356 na żarnowieckim zamku przebywała księżniczka heska Adelajda, oddalona żona Kazimierza Wielkiego, którą z niewoli wyzwolił jej ojciec – landgraf heski. W latach 1354–1362 na zamku przebywał również często sam król Kazimierz Wielki, gdzie wystawiał wiele dokumentów państwowych. W XV w. żarnowiecki zamek odwiedzał m.in. król Władysław Jagiełło. Zamek został zniszczony w 1524 r. w czasie wielkiego pożaru miasta. Wówczas należał on do starosty żarnowieckiego Andrzeja Gnoińskiego. W poł. XVII w. zaś obiekt wraz z miastem znacznie ucierpiał w czasie potopu szwedzkiego.

Zapisy lustracyjne z XVI i XVII w. zawierają informacje o sprawnie działającym zespole zamkowym. Lustracja z 1789 r. donosi również o pożarze w 1775 r., w czasie którego zamek został ostatecznie zniszczony. Ruiny rozebrano natomiast dopiero pod koniec XVIII i w XIX w.

W latach 1993–1994 na terenach, gdzie niegdyś stała żarnowiecka warownia, prowadzone były prace archeologiczne. Ich kierownikiem był Jerzy Augustyniak. Wykazały one istnienie murowanych reliktów. Odsłonięto m.in. basztę narożną, którą wiąże się z najstarszą fazą XIV-XV-wiecznego zamku.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Historia

Historia żarnowieckiego zamku jest nierozerwalnie związana z historią samego Żarnowca, która zaczęła się na długo przed jego lokacją. Pierwsza wzmianka o Żarnowcu pochodzi z 1098 r. Według podań Długosza w Żarnowcu zatrzymał się wraz ze swoim dworem książe Władysław, a w pobliżu rozbiło swój obóz wojsko pod dowództwem Bolesława i Zbigniewa, idące z Wrocławia na Mazowsze.

Pierwotna osada znajdowała się na wzniesieniu wśród mokradeł nad Pilicą i nosiła miano Opola. W nowym miejscu Żarnowiec lokował na prawie niemieckim król Kazimierz Wielki w XIV w. Data lokacji określana jest na 1396 r. Miasto z drewnianego stało się wówczas murowanym i obronnym, swój wygląd bowiem zmienił całkowicie żarnowiecki zamek. Powstał również wtedy kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i Jakuba Starszego.

Dawną osadę przemianowano wtedy na Stary Żarnowiec (w 1388 r. nazywała się już Łany, a od 1529 r. nosi miano Łanów Wielkich). Niektórzy sądzą, że Żarnowiec posiadał już tzw. polskie prawa miejskie znacznie wcześniej, już w XIII w., ale nie ma żadnych pisemnych dowodów popierających tę tezę.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Data powstania obiektu: 1396 r.

Dane teleadresowe

Warszawska 41
42-439 Żarnowiec
place
50.488223, 19.863191 Skopiowano do schowka
N50º29'17.603", E19º51'47.488" Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Ruina/pozostałości
Możliwość zwiedzania
Wstęp bezpłatny
Dostęp 24h/7

Korzystając z tej strony akceptujesz, że w Twoim urządzeniu końcowym zostaną zainstalowane pliki cookies, które umożliwiają nam świadczenie usług. Brak zgody na pliki cookies oznacza, że pewne funkcjonalności strony mogą być niedostępne. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia. Więcej informacji znajdziesz w Polityce Cookies.