Drewniany kościół pw. św. Rocha w Zamarskach
R/562 z 30/11/1957; 196/60 z 02/03/1960; A-353/78 z 07/07/197
Opis
Drewniany kościół w Zamarskach nieopodal Hażlacha, jest stary, przysadzisty, jakby przytłoczony liczbą minionych lat. Stoi na górce, latem ukryty w wieńcu dorodnych, zielonych drzew. Najstarszą częścią świątyni jest wieża, wzniesiona w 1585 roku. Resztę dobudowano dopiero po blisko 150 latach, w 1731 roku. Przez stulecia świątynia kościołem filialnym - wpierw parafii w Cieszynie, później w Hażlachu. W 1981 roku powstała samodzielna parafia pod wezwaniem św. Rocha.
Zamarski leżą pięć kilometrów na północny wschód od Cieszyna, na łagodnym wzgórzu, osiągającym wysokość blisko 400 m n.p.m. Rozciąga się stąd piękny widok na Beskid Śląski, jak i Mały. Wioska zaliczana jest do najstarszych osad Śląska Cieszyńskiego – źródła pisane wspominają o niej już na początku XIII wieku. Była wówczas własnością książąt piastowskich. Później jej właścicielami pozostawali Marklowscy, Tęczyńscy, Wilczkowie, Radoccy, Trachowie, wreszcie – na powrót - książęta cieszyńscy. Drewniany kościół musiał istnieć w Zamarskach już w średniowieczu. Wiemy, że spłonął albo w 1585 roku, albo tuż przed tą datą. Odbudować zdołano jedynie wieżę. Przez następne lata służyła ona jako dzwonnica cmentarna, użytkowana zresztą do 1654 roku przez protestantów. Dopiero na początku XVIII wieku kolejny właściciel majątku, hrabia Henryk Fryderyk Wilczek, postanowił do wieży dobudować korpus świątyni. Stanęła ona w 1731 roku. Poza hrabią, który wyłożył pieniądze, dużą rolę w budowie kościoła odegrali cieszyńscy księża oraz ojcowie jezuici, posługujący m.in. w Zamarskach, aż do kasaty zakonu w latach 70. XVIII wieku. Kościół jest niewielki, orientowany, otoczony – jak w dawnych wiekach – przez cmentarz. Wieżę zbudowano w 1585 r. w technice słupowej, nawę – na zrąb. Całość pokryto gontem. Szczyt wieży wieńczy pozorna izbica; nad nią ośmioboczny, stożkowaty hełm. U podstawy wieżę otaczają soboty. Po wejściu do środka uwagę wpierw zwraca obszerny babiniec pod wieżą. Ołtarze pochodzą z kościoła św. Jerzego w Cieszynie i trafiły do Zamarsk po 1884 roku. W głównym znajduje się obraz Najświętszego Serca Pana Jezusa. Kościół leży na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego (pętla pszczyńska).
Źródło: slaskie.travel
Historia
Pierwsza wzmianka o Zamarskach pochodzi z dokumencie biskupa wrocławskiego Wawrzyńca z 1223 r. Domniemywać więc można, iż już wówczas istniał tam kościół. Prawdopodobnie to właśnie on spłonął w 1585 r. W tym bowiem roku odbudowano drewnianą dzwonnicę cmentarną i zaopatrzono ją w dzwon. Nabożeństwa odprawiano w otwartym pomieszczeniu pod dzwonnicą, pełniła więc ona rolę prowizorycznego kościoła.
Od poł. XVI w. przez około sto lat świątynia znajdowała się, podobnie jak wiele innych na Śląsku Cieszyńskim, we władaniu ewangelików. Została zwrócona katolikom pod wpływem ruchów kontrreformacyjnych w 1654 r. Wówczas również prawdopodobnie miało miejsce jej ponowne poświęcenie. Dobudowa kościoła do istniejącej, starej wieży, nastąpiła dopiero w 1731 r. dzięki wsparciu finansowemu ze strony ówczesnego właściciela wsi, barona Fryderyka Wilczka, budowniczego m.in. zespołu pałacowego w Kończycach Wielkich. Do 1773 r. kościół znajdował się w rękach jezuitów, którzy prowadzili w Zamarskach stację misyjną. Później, już jako filialny, należał do kościoła parafialnego w Cieszynie, a później w Haźlachu. Parafia przy świątyni została erygowana w 1981 r.
Źródło: peuk.fiiz.pl