Dawny zespół klasztorny Franciszkanów w Wodzisławiu Śląskim
746/66 z 30/12/1966; A/279/09 z 30/12/1966
Opis
XIII-wieczny zabytkowy klasztor reprezentujący styl gotycko-barokowy założył książę opolski Władysław. Oczywiście budowla do naszych czasów nie przetrwała w swojej pierwotnej formie, ale nadal zachwyca swoją monumentalną architekturą. Do początku XIX w. pełniła funkcje religijne, natomiast po sekularyzacji zakonu w 1810 r. budynek przejęło miasto. Obecnie mieści się w nim siedziba Sądu Rejonowego.
Istniejący do dnia dzisiejszego XVII-wieczny budynek klasztorny wraz z obszernym dziedzińcem wzniesiono na planie zbliżonym do kwadratu, z wirydarzem wewnątrz i wejściem głównym w południowym skrzydle, obok trójbocznego zamknięcia prezbiterium.
Obecnie zespół poklasztorny Franciszkanów jest jednym z najcenniejszych tego typu obiektów w województwie śląskim. Jego XV-wieczny kościół, pierwotnie pw. św. Trójcy, jest obecnie świątynią parafialną wodzisławskiej parafii ewangelicko-augsburskiej. We wnętrzu świątyni, która niedawno przeszła poważną renowację i remont, na szczególną uwagę zasługuje XIX-wieczny, neogotycki, drewniany ołtarz główny, którego centralne miejsce zajmuje namalowany prawdopodobnie w 1874 r. przez Augusta Bertelmanna obraz „Wniebowstąpienie Pańskie” oraz zabytkowa ambona.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia
Zabytkowy gotycko-barokowy konwent franciszkański został założony w 1257 r. wkrótce po założeniu miasta. Z odkrytej i opublikowanej pod koniec ubiegłego stulecia przez Rudolfa Hirsch’a informacji wynika że „Bracia Mniejsi uzyskali konwent i mieszkanie w Wodzisławiu na Śląsku” właśnie w 1257 r. W początkach istnienia jego budynki były prawdopodobnie drewniane, ale już ok. 1280–1290 r. mogły zostać odbudowane jako jedne z pierwszych w Wodzisławiu już jako murowane. W XV w. do budynku klasztornego dobudowano nowy duży murowany kościół klasztorny pw. św. Trójcy, który również istnieje do dnia dzisiejszego (obecnie jako kościół ewangelicki). Do naszych czasów przeszedł jednak wiele remontów, które zmieniły jego pierwotny wygląd i wyposażenie. Prawdopodobnie pierwszą poważną przebudowę kościoła przeprowadzono w XVIII w. po pożarze świątyni. Świątynia ucierpiała ponownie podczas wielkiego pożaru Wodzisławia w 1822 r. W 1830 r. kościół nabyty został przez miejscową parafię ewangelicką. Aż do II wojny światowej obiekt stopniowo niszczał, nie zdecydowano się jednak na jego gruntowny remont. M.in. dlatego świątynia została niemal całkowicie zniszczona podczas II wojny światowej. Jej odbudowa trwała przez 10 lat, od 1953 r. do 1963 r.
W XVII w. wzniesiono obok kościoła nowy budynek klasztoru wraz z obszernym dziedzińcem.
Franciszkanie żyjący w Wodzisławiu poza głoszeniem słowa bożego oraz sprawowaniem opieki nad chorymi i ubogimi pomagali niejednokrotnie w duszpasterstwie sąsiednich parafii lub w ich administrowaniu. Kres działalności wodzisławskich minorytów położył wydany w 1810 r. powszechny edykt o kasacji zakonników. Ich majątek (grunty, kościół i zabudowania klasztorne) przeszły na rzecz skarbu państwa pruskiego. Po sekularyzacji zakonu, pofranciszkański kościół sprzedano parafii ewangelickiej w Wodzisławiu Śląskim. Obecnie budynek kościoła pw. św. Trójcy należy do parafii ewangelicko-augsburskiej w Wodzisławiu Śląskim, a w budynku poklasztornym znajduję się Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim.
W ostatnich latach zabudowania klasztorne przeszły poważne remonty. Prowadzono w nich również badania archeologiczne.
Źródło: peuk.fiiz.pl
