Pałacyk myśliwski Habsburgów w Wiśle
A-477/87 z 16.01.1987
Opis
Drewniany pałacyk myśliwski Habsburgów jest ozdobą Wisły. Nie oznacza to wcale, że Ich Cesarskie i Arcyksiążęce Mości polowali w centrum miasta pod Baranią Górą. Pałacyk stał kiedyś wśród lasów Beskidu Śląskiego, a do Wisły trafił dopiero w 1986 roku. Pałacyk wzniesiono na polanie Przysłop w 1898 roku za sprawą arcyksięcia Fryderyka Habsburga. Gościł on często koronowane głowy, które lubowały się w strzelaniu do pięknych ptaków – głuszców.
Przez stulecia łowiectwo było uprzywilejowanym zajęciem królów, książąt, arystokracji i szlachty. Lasy Beskidu Śląskiego i Żywieckiego upodobali sobie przedstawiciele różnych linii dynastii Habsburgów. Jednym z ulubionych ich miejsc, szczególnie po przejęciu księstwa cieszyńskiego jako dóbr kameralnych, były lasy na Baraniej Górze, obfitujące w zwierzynę płową, dziki i ptactwo. Za najdogodniejsze miejsce, gdzie mogli zatrzymać się utytułowani myśliwi, uznano polanę Przysłop, leżącą na południowym ramieniu Baraniej Góry. W XIX wieku stała tu niewielka leśniczówka, w połowie tego stulecia zastąpiona przez domek myśliwski. W 1863 roku wybudowano nową leśniczówkę, której zgrabną sylwetkę możemy podziwiać i dziś (co ciekawe, to najstarszy budynek drewniany w Wiśle). Tyle, że obecnie to Izba Leśna Nadleśnictwa Wisła. Eksponuje się w niej trofea myśliwskie, a także zwierzęta i rośliny Beskidu Śląskiego. Leśniczówka nie odpowiadała jednak wymaganiom arcyksiążęcym. Wkrótce wzniesiono mały pałacyk w stylu tyrolskim. Wreszcie, w latach 1897-1898, powstał obiekt, który zachował się do dzisiaj. To drewniany budynek na kamiennej podmurówce, stylistycznie nawiązujący do budownictwa alpejskiego. Habsburgom i ich gościom służył do czasów I wojny światowej. Ostatnie polowanie odbyło się w 1916 roku. W pałacyku wypoczywał m.in. cesarz niemiecki Wilhelm II Hohenzollern. Na Baraniej Górze polowano na rzadkiego ptaka – głuszca. To największy przedstawiciel kuraków w Europie. W Karpatach został skutecznie przetrzebiony, ale na szczęście (chociażby w Nadleśnictwie Wisła) prowadzi się jego wolierową hodowlę. Po I wojnie światowej pałacyk (od 1925 roku) pełnił rolę schroniska górskiego. Szczęśliwie przetrwało ono wojnę, by do lat 70. przyjmować turystów. W 1986 roku pałacyk przeniesiono do Wisły na ul. Lipową, gdzie od 3 października 1987 roku jest okazałą siedzibą wiślańskiego oddziału PTTK. Obiekt znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego i na Szlaku Habsburgów.
Źródło: slaskie.travel
Historia
Obszar Nadleśnictwa Wisła, wchodzący w skład Śląska Cieszyńskiego, już w 1515 r. wszedł w strefę wpływu rodu Habsburgów, chociaż do 1653 r. formalnie znajdował się we władaniu Piastów z linii śląskiej. Po wygaśnięciu linii Piastów Cieszyńskich, na mocy zarządzenia Cesarza Ferdynanda III, dobra cieszyńskie wcielono do królewsko-cesarskiej Komory we Wrocławiu jako dobra kameralne. W 1826 r. arcyksiążę Karol Ludwik Habsburg utworzył tzw. Komorę Cieszyńską. Teren nadleśnictwa był w czasach Habsburgów chętnie odwiedzany przez ważne osobistości. Na polowania na liczne wtedy głuszce udawali się tutaj arcyksiążę Fryderyk wraz z małżonką Izabellą. Bywali tu także cesarz niemiecki Wilhelm, generał Hindenburg, cesarz Karol i generał Hotzendorf. To właśnie z uwagi na to zamiłowanie do polowań powstał zameczek myśliwski. Pierwotnie, w 1855 r. koło leśniczówki na Przysłopiu pod Baranią Górą, wybudowano mały drewniany domek. Szybko jednak okazał się on niewystarczający dla dużej liczny wspaniałych gości. W związku z tym w latach 1897–1898 wzniesiono piętrowy drewniany dom w stylu alpejskim.
Po wybuchu I wojny światowej i przeniesieniu Głównego Sztabu Armii Austro-Węgierskiej do Cieszyna, w zameczku odbywały się częste narady wojenne. W tym czasie przyjeżdżali tutaj Cesarz Wilhelm II, cesarz Niemiec i król Prus, marszałek Paul von Hindenburg, ostatni cesarz Austro-Węgier błogosławiony cesarz Karol I, generał Hotzendorf, promowany na marionetkowego Króla Polski, brat arcyksięcia Fryderyka, Karol Stefan arcyksiążę Habsburg oraz wielu innych generałów dowodzących armiami podczas wojny.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. majątek Fryderyka Habsburga na mocy traktatu w Saint Germain przejęło Państwo. Nieużytkowy przez 5 lat obiekt został rozkradziony przez okolicznych mieszkańców. Z inicjatywy Górnośląskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, zameczek został przekształcony w schronisko turystyczne i po przeprowadzonym remoncie, oddany do użytku turystom 15 lipca 1925 r.
W czasie II wojny światowej zameczek był m.in. wykorzystywany przez przebywające w okolicy oddziały partyzanckie.
Po wojnie, ponownie otwarto tutaj w 1946 r. schronisko PTTK. Jednak ze względu na stale zwiększający się ruch turystyczny okazało się ono z czasem za małe i powstał projekt budowy nowego, większego obiektu. W 1984 r. zawiązał się Społeczny Komitet ds. Przeniesienia Schroniska na Baraniej Górze. W latach 1985–1986 prowadzone były prace budowlane i odtwarzające zbudowany na Przysłupiu pod Baranią Górą zameczek myśliwski Habsburgów. Dzięki przewodniczącemu Komitetu w dniu 25 listopada 1986 r. doszło do Zjazdu Założycielskiego Oddziału PTTK w Wiśle, któremu później przekazano budynek i który do dziś opiekuje się zameczkiem.
Źródło: peuk.fiiz.pl
