Muzeum Beskidzkie im. A. Podżorskiego w Wiśle
195/60 (R/572/58) z 02.03.1960; A-318/78 z 11.05.1978
Opis
Muzeum Beskidzkie im. Andrzeja Podżorskiego w Wiśle znajduje się w samym centrum tej wypoczynkowej miejscowości, blisko placu Bogumiła Hoffa. Od początku istnienia mieści się w jednym z najładniejszych obiektów zabytkowych Wisły, czyli XVIII-wiecznej, murowanej karczmie. Głównym celem działalności muzeum jest gromadzenie i prezentowanie dorobku kulturalnego górali Beskidu Śląskiego. Obok Muzeum ulokowano Enklawę Budownictwa Drewnianego.
Karczma należy do najstarszych budowli w Wiśle. Zbudowano ją z kamienia i cegły, a dach przykryto gontami (w miejscowej gwarze: szyndziołami) pod koniec XVIII wieku. Przez 150 lat, do 1945 roku, skupiało się w niej życie towarzyskie wsi. Po wojnie budynek zamieniono wpierw na magazyn, później na szkołę. Wreszcie miejscowy społecznik Andrzej Podżorski doprowadził do ulokowania w niej muzeum. Uroczysta inauguracja Muzeum Beskidzkiego w Wiśle miała miejsce 16 sierpnia 1964 roku podczas I Tygodnia Kultury Beskidzkiej. Muzeum zajmuje się przede wszystkim badaniem i prezentacją dorobku kultury materialnej i duchowej górali Beskidu Śląskiego. Zobaczymy w nim starannie odtworzone wnętrze chaty góralskiej, tzw. kurną izbę. W niej toczyło się życie domowe, obejrzymy więc – najważniejszy - piec chlebowy, kamienny stół, charakterystyczną dla tych terenów malowaną trówłę (drewnianą skrzynię z wianem panny młodej, a także z najcenniejszymi rzeczami w domu) oraz naczynia kuchenne. Bardzo interesującą częścią ekspozycji jest wystawa stroju ludowego, noszonego kiedyś między innymi przez mieszkańców Wisły. Szczególnie atrakcyjnie wygląda bogaty, cieszyński strój kobiecy. Osobno prezentuje się eksponaty związane z kulturą pasterską górali. Można się tutaj dowiedzieć wszystkiego o życiu w szałasie, wypasaniu owiec, a także wyrobie słynnych owczych serów. Są więc obońki, gielaty, putyry i inne naczynia, znane pasterzom w całych Karpatach. Dział ten pozwala poznać także umiejętności ciesielskie, kowalskie i tkackie dawnych górali. Muzeum cyklicznie organizuje wystawy czasowe, prowadzi też ciekawe lekcje muzealne. W 2010 roku obok budynku muzeum ulokowano Enklawę Budownictwa Drewnianego. Muzeum Beskidzkie jest oddziałem Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie.
Źródło: slaskie.travel
Historia
Muzeum Beskidzkie założono w 1964 r. w budynku dawnej karczmy zborowej. Założycielem placówki był Andrzej Podżorski – kierownik miejscowej szkoły, badacz, rodowity góral wiślański, miłośnik przeszłości i popularyzator piękna stron rodzinnych, który do 1968 r. pełnił funkcję dyrektora muzeum. Kolejnym zarządzającym placówką została Barbara Poloczkowa, dzięki której utworzono na bazie przejętych po Czesławie Kuryatto zbiorów malarstwa utworzono dział sztuki. Prawdziwa zmiana oblicza placówki dokonała się jednak dopiero dzięki działalności Jana Kropa, który zarządzał muzeum od 1975 r. To on bowiem podjął pracę oświatową oparta o prelekcje na temat historii regionu, kultury ludowej i twórców związanych z Beskidem Śląskim oraz zaangażował muzeum w organizowanie imprez, w tym Tygodnia Kultury Beskidzkiej. Najskuteczniejszą formą ugruntowywania pozycji muzeum okazało się jednak organizowanie wystaw czasowych, które stanowiły uzupełnienie stałej ekspozycji etnograficznej. W 1976 r. zaprezentowano tutaj m.in. wystawę portretów górali beskidzkich: Jana Wałacha, Ludwika Konarzewskiego, Pawła Stellera i Czesława Kuryatto. Od 1997 r. koncepcję Kropa kontynuuje Małgorzata Kiereś – laureatka Nagrody Animatora Kultury w 1999 r., Nagrody Karola Miarki oraz Srebrnej Cieszynianki.
Źródło: peuk.fiiz.pl
