Pałac w Wierzbiu
412/60 z 15.03.1960
Opis
Wieś Wierzbie znajduje się kilka kilometrów na wschód od Lublińca, przy drodze do Koszęcina. Na południe od miejscowości rozciągają się rozległe Lasy Lublinieckie, a po stronie północnej przebiega granica Parku Krajobrazowego „Lasy nad Górną Liswartą”. Dzieje Wierzbia nie są zbyt obfite w dramatyczne wydarzenia, sięgają jednak czasów średniowiecznych. Pierwsza wzmianka o istnieniu osady pochodzi już z XIV stulecia, kiedy tereny te należały do księstwa opolskiego. Przez kilkaset lat wioska wchodziła w skład dóbr możnych rodzin szlacheckich. W XVII wieku właścicielami Wierzbia oraz okolicznych miejscowości, m.in. Sadowa (możemy tam podziwiać dziś piękny, zabytkowy, drewniany kościół) i Rusinowic, byli Wierbscy (piszący się także von Wierbsky). To im właśnie przypisuje się wzniesienie pierwszej, okazałej rezydencji. Ale budowla, która zachowała się do dziś, została postawiono stulecie później, kiedy panami Wierzbia pozostawali już przedstawiciele rodziny von Gotschalkowsky (baron Ludwig von Gotschalkowsky był w połowie XVIII wieku starostą powiatu lublinieckiego). W XX wieku, w okresie międzywojennym pałac należał do państwowej Fabryki Związków Azotowych w Chorzowie, zaś po II wojnie światowej został zaadaptowany na Dom Opieki Społecznej. Obecnie znajduje się w rękach prywatnych. Pałac w Wierzbiu został zbudowany na planie prostokąta, ma dwie kondygnacje i przykryty jest dachem czterospadowym, z lukarnami. Fasada główna jest ośmioosiowa. Najbardziej charakterystyczny element rezydencji stanowi wieloboczna, pośrodku dachu umieszczona, wieżyczka zegarowa z balustradą. Barokowe pochodzenie obiektu zdradza główny portal, flankowany pilastrami. Pałac otoczony jest przez niewielki park.
Źródło: slaskie.travel.
Historia
Wierzbie to stara, szlachecka wieś leżąca przy drodze z Koszęcina do Lublińca. Po raz pierwszy były wzmiankowane już w Liber Beneficiorium – Księdze uposażeń biskupstwa wrocławskiego – na przełomie XIII i XIV w. Wg informacji tam zawartych, w 1374 r. Merbot Swentopolconis, syn Stefana z Żyrowej, starosty strzeleckiego, sprzedał Hentzkowi Czamborowi (Tschammer), staroście opolskiemu, wioski Wierzbie i Rusinowice. Kolejna informacja na temat właścicieli Wierzbia pochodzi dopiero z XVII w. Wówczas należał on do rodziny Wierbskich, którzy wystawili tutaj piękny pałac. W latach 1742–1760 stał się on własnością barona Ludwika von Gotschalkowskiego, który był starostą powiatu lublinieckiego. Poza Wierzbiem, należały do niego wówczas wioski: Rusinowice, Kochanowice i Sadowa. Ludwik von Gotschalkowski nie miał męskiego potomka.
Istniejący w Wierzbiu pałac został wzniesiony w XVII w. przez ówczesnych właścicieli Wierzbia – Wierbskich. Następnie przeszedł na własność wspomnianego wcześniej barona Ludwika von Gotschalkowskiego, który prawdopodobnie podczas przeprowadzonej wówczas przebudowy nadał mu obecny, barokowy styl. W okresie międzywojennym pałac należał do Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Chorzowie, pełniąc funkcję domu wypoczynkowego. Po II wojnie światowej funkcjonował w nim m.in. Dom Opieki prowadzony przez Caritas, który został zlikwidowany pod koniec XX w. Obecnie posiadłość stanowi własność prywatną. Zakupiony został przez włoskiego przedsiębiorcę, który na początku XXI w. przeprowadził w nim generalny remont, dzięki czemu pałac znowu lśni swoim dawnym blaskiem.
Źródło: peuk.fiiz.pl