Ruiny pałacu Moesów w Wierbce

Nr w rejestrze zabytków:
A-1220/76 z 09.06.1976

Opis

Pałac został zbudowany pod koniec XIX w. przez Moesów – zasłużoną rodzinę przemysłowców, którzy uruchomili w Wierbce papiernię drukującą m.in. „Chimerę” – słynne czasopismo Młodej Polski. Pożar w II poł. lat 80. XX w. prawie w całości zniszczył obiekt.

Do czasów współczesnych z zespołu pałacowego Moesów w Wierbce zachowały się jedynie ruiny. Pomimo zachowanej bogatej ikonografii, niewiele wiadomo o architekturze budowli oraz jej wnętrzach, które z pewnością musiały zachwycać swoim przepychem, co było charakterystyczne dla rezydencji wielkich śląskich przemysłowców. Do dnia dzisiejszego zachowały się jednak ciekawe elementy architektoniczne na fasadzie pięknego niegdyś obiektu, wzniesionego w stylu szkockiego neogotyku. Jego wnętrze musiało być kiedyś zachwycające: marmury, rzeźby, bogato zdobione salony (m.in. lustrzany i błękitny), kominki, piece kaflowe, a na zewnątrz okazałe tarasy oraz 40-hektarowy park w stylu angielskim pełen rzadkich okazów drzew, takich jak np. drzewo korkowe. Ten ostatni stanowił perełkę całego zespołu, zwłaszcza na początku XX w., kiedy zarząd nad nim objął Mieczysław Hoffman – syn prekursora nowoczesnego rolnictwa Karola Boromeuszka Hoffmana, który doświadczenie w zarządzaniu majątkami ziemskimi zdobywał m.in. w Niemczech i we Francji.

W parku znajdowały się niegdyś korty tenisowe, oczka wodne, altany, alejki, dwie lodownie  (służące do przechowywania żywności) i zbiornik wody. Założenie parkowe przetrwało zresztą do dnia dzisiejszego i stanowi pomnik przyrody. Po II wojnie światowej, w parku, z którego pozostały jedynie 3 hektary, naliczono ok. 470 drzew w trzynastu gatunkach, z przewagą klonów i lip. Współcześnie na szczególną uwagę zasługuje m.in. lipa drobnolistna o obwodzie 410 cm rosnąca na południe od ruin pałacu. Ciekawostkę przyrodniczą stanowi także okazały modrzew liczący ok. 170 lat, czyli znacznie starszy od samej zabytkowej budowli.

Pomimo, iż z pałacu pozostały ruiny, warto zobaczyć to niezwykle malownicze miejsce. Uwagę przyciągają przede wszystkim zabytkowe drzewa. Ciekawość budzi historia obiektu oraz jego już prawie niewidoczna wspaniała architektura.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Historia

Pałac został wzniesiony w latach 80. XIX w. przez Moesów – zamożną rodzinę przemysłowców, w posiadaniu której przez czas jakiś znajdował się również pałac w Pilicy. Poświęcenia nowego domu Julijana Moesa dokonał w 1890 r. proboszcz z Pilicy – ks. Brzozowski. Było to wielkie lokalne święto, w którym udział brali także robotnicy pracujący w fabrykach Moesów. Oni to z własnej inicjatywy na cześć swojego pracodawcy zorganizowali wielki pochód z pochodniami.

Pałac Moesów pozostawał własnością rodziny aż do zakończenia II wojny światowej. Później został, podobnie jak wiele innych majątków, upaństwowiony. Jego nacjonalizacja została przeprowadzona jednak niezgodnie z prawem. Mimo to spadkobiercy ostatnich właścicieli pałacu, nie zainteresowali się należącym się im majątkiem.

Po wojnie pałac został zaadaptowany do pełnienia funkcji mieszkalnych dla pracowników fabryki. Mieściła się w nim również siedziba biblioteki, a także pomieszczenia klubu sportowego. Na początku lat 80. na polecenie wojewody katowickiego – gen. Romana Paszkowskiego, pomimo sprzeciwu władz gminnych, w pałacu utworzono ośrodek odwykowy dla narkomanów.

W ciągu swojej 100-letniej historii, pałac był wielokrotnie niszczony pożarami. Pierwszy wybuchł już w 1910 r., ale majątek udało się wówczas uratować. Tragiczna w skutkach okazała się natomiast pożoga z 1987 r., w jej wyniku budowla została bowiem doszczętnie zniszczona. Jedną z przyczyn, dla której nie udało się ugasić płomieni, był bardzo duży mróz powodujący zamarzanie wody w sikawkach strażackich.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Data powstania obiektu: k. XIX w.

Dane teleadresowe

Moesa 6
42-436 Wierbka
place
50.477886, 19.724625 Skopiowano do schowka
N50º28'40.39", E19º43'28.65" Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Ruina/pozostałości
Parking
Ogólnodostępny
Wstęp bezpłatny

Korzystając z tej strony akceptujesz, że w Twoim urządzeniu końcowym zostaną zainstalowane pliki cookies, które umożliwiają nam świadczenie usług. Brak zgody na pliki cookies oznacza, że pewne funkcjonalności strony mogą być niedostępne. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia. Więcej informacji znajdziesz w Polityce Cookies.