Drewniany kościół pw. św. Mikołaja w Truskolasach
1108/69 z 27.12.1968; 66/76/A z 17.02.1978
Opis
Kościół św. Mikołaja w Truskolasach, w gminie Wręczyca Wielka, to jeden z zabytkowych obiektów sakralnych powiatu kłobuckiego. Jest świątynią parafialną, powstałą z drewna w pierwszej połowie XVIII wieku. Stanowi sanktuarium Matki Bożej Truskolaskiej, której obraz - uznany za cudowny - znajduje się w głównym ołtarzu. Kościół jest jednym z obiektów Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego.
Obecny kościół w Truskolasach to obiekt wzniesiony w latach 1736-37 na miejscu poprzedniego, który wówczas został rozebrany. Truskolaska świątynia została zbudowana staraniem ówczesnego dzierżawcy starostwa Krzepice, Józefa Winnera. Sama konsekracja obiektu nastąpiła w 1746 r. Początkowo był to kościół filialny należącej do kanoników regularnych parafii św. Marcina w Kłobucku. W roku 1810 utworzono tu odrębna parafię. Pierwotnie kościół posiadał dwie wieże. Wiek XIX przyniósł kilka remontów oraz przebudów. W 1835 roku wieże oraz dachy obiektu zostały nieco obniżone, zaś w 1877, gdy jedna z wież została uszkodzona przez wichurę, zdecydowano się na całkowitą rozbiórkę obu, grożących zawaleniem, wież. Ostatni gruntowny remont przeprowadzono tu w latach 2006-2007, wymieniając zniszczone elementy konstrukcji oraz przywracając gontowe pokrycia dachu i ścian (przez pewien czas dach kryty był blachą). Dobrze przeprowadzone prace remontowe sprawiły, że w 2009 r. obiekt został laureatem ogłoszonego przez Generalnego Konserwatora Zabytków konkursu „Zabytek Zadbany”. Kościół MB Truskolaskiej jest budowlą nieorientowaną - skierowaną ku północnemu wschodowi. Wzniesiony w konstrukcji zrębowej posiada wydłużone trójbocznie, zamknięte prezbiterium (z przybudowaną doń zakrystią) łączące się z korpusem nawowym, który podzielony został słupami na szeroką nawę środkową oraz dwie węższe, boczne. Do głównego korpusu przylegają trójbocznie zamknięte kaplice Matki Bożej Szkaplerznej oraz św. Józefa, które, poprzez symetryczne usytuowanie, tworzą pozorną nawę poprzeczną (pseudotransept). Dwuspadowe dachy kościoła wieńczy znajdująca się nad nawą sygnaturka ze smukłym daszkiem ostrosłupowym. Do wyposażenia obiektu, przeważnie późnobarokowego, należy sześć ołtarzy. W głównym znajduje się cudowny obraz Matki Bożej Truskolaskiej, na którym Maria z Dzieciątkiem ujęta została w najstarszy i najbardziej klasyczny sposób – w typie Hodegetrii. Polichromia kościoła pochodzi z początków XX w.
Źródło: sad.slaskie.travel
Historia
Wieś Truskolasy należała początkowo do parafii w Kłobucku. W 1454 r., gdy parafię kłobucką objęli kanonicy regularni, w Truskolasach została utworzona filia parafii macierzystej. W 1626 r. biskup krakowski ks. Marcin Szyszkowski utworzył tu parafię filialną, co potwierdził król Zygmunt III w 1628 r. (królowie polscy byli kolatorami tego kościoła), ale placówka ta pozostawała nadal w zależności od parafii w Kłobucku. Pełną niezależność od parafii macierzystej zyskała dopiero po kasacie kanoników regularnych w tym mieście, co miało miejsce w 1810 r. Wówczas to, 13 marca 1810 r., arcybiskup gnieźnieński ks. Ignacy Raczyński erygował w Truskolasach pełnoprawną parafię. W 1919 r. wydzielono z niej dwie nowe placówki: Bór Zapilski i Panki, a w 1981 r. Kuleje.
Pierwotny kościół rozebrano w 1736 r. Rok później wybudowano staraniem ks. Tadeusza Gołębiowskiego nowy, modrzewiowy z fundacji Józefa Winnera, starosty krzepickiego. Jego konsekracja miała miejsce 26 listopada 1746 r., a dokonał jej sufragan krakowski Michał Kunicki. Świątynia była restaurowana w latach 1871–1881 oraz 1948–1849. Podczas pierwszej restauracji rozebrano dwie kościelne wieże. Na początku XX w., w latach 1903–1909 wykonano nową polichromię.
Po zakończeniu II wojny światowej staraniem ks. Bolesława Sokoła wybudowano nową plebanię, ponieważ dotychczasowa została spalona przez Niemców w 1939 r. Wówczas również powstała dzwonnica. Staraniem ks. Artura Pietrusińskiego, w latach 70. ubiegłego wieku kościół pokryto nowym dachem gontowym. Ks. Andrzej Szatniewski pokrył dach świątyni blachą cynkową oraz wymienił podłogę.
Na terenie parafii, na cmentarzu grzebalnym istnieje kaplica wybudowana w 1847 r. kosztem ks. Mateusza Wysockiego. Mieści się w niej grobowiec zmarłych księży, którzy pracowali w tutejszej parafii.
W 2009 r. kościół został laureatem konkursu „Zabytek Zadbany” organizowanego przez Generalnego Konserwatora Zabytków. Barokowa świątynia otrzymała laur za „przeprowadzenie kompleksowego remontu drewnianego kościoła parafialnego pw. św. Mikołaja w Truskolasach”.
Źródło: peuk.fiiz.pl
