Pałac w Szczekocinach

Nr w rejestrze zabytków:
402/67 z 21.06.1967; 231/76/A z 01.02.1978

Opis

Autorem projektu wybudowanego w 1770 r. pałacu był Jan Ferdynand Nax (rodowity gdańszczanin, znany w swych czasach ekonomista i architekt). Wczesnoklasycystyczna budowla powstała na miejscu wcześniejszej, skromniejszej rezydencji Korycińskich, której część weszła w skład nowego pałacu. Zamieszkująca tu, piękna i znana z zamiłowania do jazdy konnej, Urszula z Morsztynów Dembińska, starościna wolbromska i kasztelanka wiślicka, po przedwczesnej śmierci męża świetnie radząca sobie z tutejszą gospodarką, znana jest także z powodu romansu z królem Stanisławem Augustem Poniatowskim. Król gościł tutaj zresztą w roku 1787 w drodze z Krakowa do Warszawy. Pałac w kolejnych latach przechodził z rąk do rąk. Przez pewien czas, w drugiej połowie XIX w., jego właścicielami byli hrabiowe Łubieńscy, a po nich - aż do lat międzywojennych - Helpertowie. Od nich w roku 1929 pałac odkupił Jan Ciechanowski, polski ambasador w USA, którego trzej synowie zasłużyli się w walkach podczas II wojny światowej. W czasach PRL w pałacu mieściła się szkoła, zaś latem służył on m.in. junakom z Ochotniczych Hufców Pracy. W 1980 r. budynek został znacznie zniszczony przez pożar, po którym został odbudowany. Ostatnio obiekt znów, niestety, pozostawał w zaniedbaniu. Na bryłę pałacu składa się główny korpus, który poprzez dwie ćwierćkoliste, arkadowe galerie połączony jest z dwiema, symetrycznie położonymi oficynami. W latach 20-tych XIX w. po obu stronach zachodniego końca wydłużonej elipsy obszernego, pałacowego dziedzińca dostawiono dwa pawilony oraz bramy wjazdowe. Przednią elewację pałacu urozmaica wydatny ryzalit z bogatą dekoracją rzeźbiarską oraz arkadowym podcieniem w przyziemiu. W otaczającym budowlę obszernym parku z XVIII w., przekomponowanym na przełomie XIX i XX, znajduje się kilka pomników przyrody. Do zespołu pałacowo-parkowego należą także budynki gospodarcze oraz zabytkowe ogrodzenie.

Źródło: slaskie.travel

Historia

Zespół pałacowy został wzniesiony ok. 1770 r. dla starościny wolbromskiej i kasztelanki wiślickiej – Urszuli z Morsztynów Dembińskiej, na miejscu wcześniejszej skromniejszej siedziby Korycińskich. To właśnie ona wydała w tym pięknym pałacu wystawne przyjęcia. Ich gościem honorowym był sam król Stanisław August Poniatowski. Urzeczony urodą pałacu oraz oczywiście urodą pięknej i bogatej młodej wdowy spędził w Szczekocinach aż dwa dni. Z domniemanym królewskim romansem związana jest nawet tutejsza legenda mówiąca o krążącej po pałacu zjawie. Po Urszuli w pałacu mieszkały jej dzieci, w tym córka Barbara, która wyszła za mąż za Tadeusza Czackiego, współzałożyciela Towarzystwa Przyjaciół Nauk i Liceum Krzemienieckiego. Po jej śmierci pałac przeszedł w ręce jej syna Józefa Sedlmayera, który sprzedał go swojemu przyrodniemu bratu Wiktorowi Czackiemu. W 1867 r. właścicielami pałacu stali się Łubieńscy, a po nich Helpertowie, którzy posiadali te dobra do 1932 r.

Po II wojnie światowej pałac, podobnie jak wiele majątków ziemskich, przeszedł na własność Skarbu Państwa. W jednym z jego skrzydeł umieszczono szkołę i organizowano w nim kolonie dla dzieci. Budynek główny pałacu oraz pawilony przeszły niezbędne remonty w latach 1950–1559. W kordegardzie i w drugiej części pałacu mieszkali w lecie junacy OHP.

W 1980 r. pałac został bardzo uszkodzony w wyniku pożaru. Zniszczony dach i strop górnej kondygnacji udało się jednak odbudować. Mimo to, urzekający niegdyś swoim pięknem zespół pałacowy jest dzisiaj opuszczony i zaniedbany.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Data powstania obiektu: ok. 1770 r.

Dane teleadresowe

Senatorska 2
42-445 Szczekociny
place
50.6245149, 19.8308265 Skopiowano do schowka
N50º37'28.254", E19º49'50.975" Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Tylko z zewnątrz
Ogólnodostępny
Wstęp bezpłatny

Korzystając z tej strony akceptujesz, że w Twoim urządzeniu końcowym zostaną zainstalowane pliki cookies, które umożliwiają nam świadczenie usług. Brak zgody na pliki cookies oznacza, że pewne funkcjonalności strony mogą być niedostępne. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia. Więcej informacji znajdziesz w Polityce Cookies.