Muzeum Jana Sarkandra w Skoczowie
925/68 z 29.07.1968; A-338/78 z 06.07.1978
Opis
Stała ekspozycja muzeum dotyczy życia i kultu św. Jana Sarkandra. Składają się na nią również eksponaty pochodzące z okolicznych kościołów – parafialnego pw. św. Piotra i Pawła w Skoczowie oraz kościoła pw. św. Bartłomieja w Grodźcu Śląskim. W zbiorach znajdują się m.in. starodruki, obrazy oraz rzeźby. Na szczególną uwagę zasługują XVII-wieczne konfesjonały, tabernakulum oraz płaskorzeźba z 1936 r. dłuta Jana Wałacha „Święta Teresa nad Skoczowem”. Cenne są także zdjęcia dokumentujące pielgrzymkę Jana Pawła II na Podbeskidziu, w tym w Skoczowie, która miała miejsce w 1995 r. Jedna z sal muzealnych przeznaczona jest na wystawy czasowe. Najczęściej prezentowane są w niej: malarstwo, grafika, rzeźba i fotografia.
Muzeum spełnia zarówno funkcje religijne, jak i kulturalne. Placówka ma w swoim dorobku ponad 80 wystaw: malarstwo, rysunek, rzeźba, grafika, fotografia, spotkania z poetami, muzykami i podróżnikami.
Muzeum mieści się w kamienicy, w której – wg legendy – urodził się Jan Sarkander. Budynek pierwotny pochodzi najprawdopodobniej z XVI/XVII w. W zachowanej murowanej z kamienia piwnicy od 1890 r. istnieje kaplica św. Jana Sarkandra.
W Skoczowie znajduje się również figura św. Jana Sarkandra. Jest to rzeźba Wacława Donaya z 1794 r. Znajduje się ona przed bocznym wejściem do kościoła pw. św. Piotra i Pawła, od ulicy Kościelnej. Natomiast przy ogrodzie sierocińca prowadzonego przez Siostry Służebniczki Najświętszej Maryi Panny stoi druga figura Sarkandra, ufundowana w 1890 r. przez Mikołaja i Marię Sperlingów.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia
Św. Jan Sarkander urodził się 20 grudnia 1576 r. W grudniu 1607 r. przyjął niższe święcenia kapłańskie, a w 1609 r. został kapłanem. Po wybuchu wojny trzydziestoletniej, w czerwcu 1619 r., za namową parafian zdecydował się wyjechać z Holeszowa, w którym pełnił służbę kapłańską. Odbył wtedy pielgrzymkę do Częstochowy. Przebywał przez pewien czas w Krakowie i Ołomuńcu. Powrócił później do Holeszowa i w lutym 1620 r. uchronił miasto przed atakiem lisowczyków. Wyszedł z procesją z Najświętszym Sakramentem by pokazać, że miasto jest katolickie. Lisowczycy odstąpili od Holeszowa, ale wydarzenie to stało się pretekstem dla protestantów do oskarżenia go o sprowadzenie polskiego wojska na Morawy. Został aresztowany i przewieziony do Ołomuńca, gdzie poddawano go torturom. Mimo to, nie przyznał się do zarzucanej mu zdrady stanu. Umarł w więzieniu wskutek tortur 17 marca 1620 r.
Jan Sarkander został ogłoszony błogosławionym przez papieża Piusa IX w 1859 r., a uroczystości beatyfikacyjne odbyły się 6 maja 1860 r. W 1970 r. rozpoczęto oficjalne starania o kanonizację Jana Sarkandra. Jego wspomnienie liturgiczne kościół katolicki obchodzi 30 maja.
Kult św. Jana Sarkandra zaczął rozprzestrzeniać się na Śląsku i Morawach zaraz po śmierci Męczennika w 1620 r. W XVIII w. ugruntował się w jego rodzinnym mieście – Skoczowie. Do jego rozwinięcia się i powstania licznych pamiątek poświęconych męczennikowi przyczynił się w II poł. XIX w. proboszcz skoczowski – ks. Józef Michałek. W 1890 r. miejscowa ludność wybudowała kaplicę, gdzie odprawiane były nabożeństwa ku czci bł. Jana Sarkandra. Tutaj mieściła się biblioteka wraz z czytelnią katolicką, w budynku tym znalazły również swoją siedzibę organizacje katolickie. II wojna światowa spowodowała zawieszenie działalności związanej z Sarkandrem. Dopiero w 1959 r. piwniczka odzyskała swe dawne przeznaczenie i pełni je do dnia dzisiejszego. Jesienią 1993 r. dzięki staraniom Haliny Szotek, władz kościelnych i samorządowych, przystąpiono do prac remontowych wewnątrz budynku. W czerwcu 1994 r. ks. biskup Tadeusz Rakoczy poświęcił odnowioną kaplicę i konsekrował nowy, kamienny ołtarz. W każdą środę o godz. 7:00 odprawiane są tutaj msze św.
Ważną datą dla Skoczowa był 22 maja 1995 r., kiedy miasto odwiedził papież Jan Paweł II. Dzień wcześniej, podczas swojej wizyty w Ołomuńcu, ogłosił natomiast przyjęcie Jana Sarkandra w poczet świętych.
Źródło: peuk.fiiz.pl
