Opis
Neoklasycystyczny, trzykondygnacyjny pałac w Rudzińcu jest jednym z dwóch prawnie chronionych zabytków na terenie miejscowości. Pochodzący z końca XIX w. obiekt przez wiele lat był siedzibą znakomitych rodów: Groeling, Obermann i Ruffer-Rother. Budowla, którą zdobi portyk wsparty na czterech żeliwnych kolumnach, otoczona jest pięknym zabytkowym parkiem, w którym podziwiać można różne gatunki egzotycznych drzew i krzewów. Niegdyś na skraju tegoż parku znajdowała się prywatna kaplica ewangelicka rodziny von Ruffer, która została zbudowana w latach 1884–1886. Pełniła ona również role grobowca, w którym pochowani zostali major Hugo von Ruffer oraz jego rodzice Gustaw Henryk von Ruffer i Emma z domu Oberman. Niestety, kaplicę tę zniszczono w 1967 r., a szczątki zmarłych pochowano na miejscowym cmentarzu.
I jeszcze ciekawostka dla Miłośników Kolei – Gustaw Henryk von Ruffer był jednym z inicjatorów budowy Kolei Górnośląskiej.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia
Miejscowości Rudziniec i Kurzyna wraz z folwarkami Gorzyków i Nowina oraz wiejską posiadłością w Rudzińcu tworzyły spory majątek rycerski. Dobra te obejmowały około 1400 ha powierzchni. W latach 1556-1681 majątek ten należał do rodziny von Pelka. Ostatni właściciel z tego rodu, Heinrich von Pelka, sprzedał Rudzinieckie dobra w 1683 r. hrabiemu Johannowi Bernhardowi Praschma z Ujazdu. W 1694 r. majątek otrzymał na własność hrabia Johann Ferdinand Praschma. Sprzedał on w 1729 r. posiadłość rudziniecką hrabiemu Carlowi Heinrichowi Sobeck, który był również właścicielem zamku w Raciborzu. W 1738 r. przekazał Rudziniec swemu synowi Rudolfowi. W 1752 r. współwłaścicielem majątku zostaje żona Rudolfa, Józefa z domu hrabina Wiltzek. Rodzina Wiltzek była w tym czasie właścicielami Ujazdu i Kamiencic. W 1 777 r. Rudziniec został kupiony przez rodzinę von Stuemer. Później posiadłość tę nabył hrabia Schlabendorf. Od niego z kolei majątek rudziniecki kupił w 1781 r. pułkownik von Groeling. Przekazał on w 1784 r. Rudziniec swemu zięciowi von Wernerowi z Byciny. Zaledwie po trzech latach (1787 r.) hrabia Groeling przejął majątek z powrotem.
Rudziniec w posiadaniu rodziny von Groeling pozostawał przez trzy pokolenia. W 1833 r. Carl von Groeling sprzedał dobra rudzinieckie swojemu szwagrowi rotmistrzowi Augustowi von Obermann z Tyńca nad Ślężą. Po śmierci rotmistrza w 1846 r. majątek stał się własnością jego córki Emmy. Była ona żoną tajnego radcy handlowego G. H. von Ruffera.
Pałac w Rudzińcu został częściowo zniszczony wiosną 1874 r. wskutek pożaru jaki wybuchł w7 tej miejscowości. Natychmiast przystąpiono do odbudowy obiektu. Prace budowlane trwały w latach 1874-1876.
Po raz kolejny Rudziniec zmienił właściciela w 1881 r. Został nim Hugo Ruffer, syn G. U. Ruffera. Major Hugo von Ruffer (zm. 1930 r.) założył koło zamku piękny, liczący około 15 hektarów park. W tym celu sprowadził ze Sławięcic tamtejszego nadwornego ogrodnika, który wykorzystał rosnący w Rudzińcu las. Właściciel sprowadził do parku wiele egzotycznych drzew i krzewów. Park uległ częściowemu zniszczeniu w czasie szalejącej w 1928 roku burzy. Następca Hugo von Ruffera - major Karol von Ruffer, znany dendrolog, odtworzył park.
Czas II Wojny Światowej pałac przetrwał szczęśliwie. W następnych latach na wskutek braku właściciela uległ częściowej dewastacji. Obecnie pieczę nad obiektem sprawuje Urząd Gminy. W pałacu aktualnie mieści się szkoła podstawowa, siedziba posterunku policji, biblioteka i Ochotnicza Straż Pożarna.
Historia rodu
Sobkowie należeli do starego górnośląskiego rodu panów z Kornicy pod Raciborzem (stąd w Polsce nazwa herbu). IV XV wieku ród ten podzielił się na liczne linie, które przyjęty różna nazwiska. Nazwisko „Sobek” pochodzi od imienia Sebastian - słowiańskie „Sobek". Główne siedziby tego rodu były w księstwie cieszyńskim. Pod koniec XVII wieku Sobkowie podzielili się na dwie linie: austriacką - Sobek-Skal von Kornitz i górnośląską - Sobek-Rauthen von Kornitz. Tytuł hrabiego Rzeszy (Reichsgraf) otrzymał w 1716 roku Karol Henryk Sobek von Kornitz (zm. w Raciborzu w 1738 r.), członek rady cesarskiej i starosta księstwa opolsko-raciborskiego - właściciel Raciborza, Ujazdu, Koszęcina i Rudzińca. Pod koniec XVII wieku został „adoptowany” przez swego dziadka ze strony matki - Mikołaja Filipa barona von Rauthen, ostatniego męskiego przedstawiciela tego rodu i przyjął nazwisko Sobek-Rauthen. Ta linia Sobków wymarła w połowie XIX wieku.
Herb hrabiowski Sobeck
Herb hrabiowski, posiadał tarczę podzieloną w słup (pionowo). Prawa (heraldycznie) połowa posiadała herb rodowy, lewa - podzielona w pas (poziomo) posiadała górne pole błękitne z położonymi ukośnie, jedna nad drugą złotymi strzałami, dolna połowa srebrna z ułożonymi w kształt wieńca zielonymi dwiema gałązkami palmowymi. Klejnot złożony z trzech figur heraldycznych: prawa - skrzyżowane dwie zielone gałązki palmowe, środkowa - powtórzona figura z klejnotu herbu rodowego, lewa - trzy skrzyżowane złote strzały. Labry błękitno-srebrne.
Źrdóło: Emmerling Danuta, Górnośląskie zamki i pałace, 1999.
Literatura
- Emmerling Danuta, Górnośląskie zamki i pałace, 1999.
