Kościół pw. Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Rudzie Śląskiej
A/10/99 z 30.04.1999
Opis
Kościół pw. Ścięcia św. Jana Chrzciciela jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która jest położona na terenie dekanatu Ruda Śląska należącego do archidiecezji katowickiej.
Kościół w Goduli jest budowlą orientowaną, założoną na planie krzyża łacińskiego, trzynawową, pseudohalową, co oznacza, iż nawy boczne są niższe od nawy głównej, lecz wyraźnie wyodrębniają się z nawy głównej. Od zachodu, na osi budowli, do nawy głównej przylega wieża, w partii dolnej czworoboczna, a na ok. 2/3 wysokości przechodząca w ośmiobok. Wieża flankowana jest dwiema ośmiobocznymi wieżyczkami schodkowymi, które łączą się z wąskimi nawami bocznymi. W 1871 r. zawieszono w niej trzy dzwony: „Joanna”, „Jan” i „Fryderyk”. Nawa główna, podobnie jak nawy boczne, jest trójprzęsłowa, przy czym ciągi naw bocznych znajdują przedłużenie w transepcie. Od wschodu do transeptu przylega zamknięte wielobocznie prezbiterium. Cały kościół opięty jest na zewnątrz przyporami. Nawa podzielona jest przy pomocy kolumn, na które spływają wiązki żeber sklepiennych. Cały kościół, z wyjątkiem wież, sklepiony jest krzyżowo-żebrowe.
Architektami i konstruktorami kościoła byli Teodor Linke z Bytomia, Juliusz Raschdorff i Karl Luedecke, a głównym autorem projektu architektonicznego – Karl Heidenreich.
Warto podkreślić, iż styl architektoniczny, w jakim wzniesiona została godulska świątynia, był stosunkowo popularny w architekturze sakralnej XIX-wiecznych osiedli przemysłowych.
Przy kościele znajduje się poświęcona w 1954 r. Grota ku czci Matki Bożej z Lourdes, która została zbudowana przez godulską młodzież pod nadzorem ówczesnego wikarego ks. Stanisława Czapika.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia
Mieszkańcy Goduli – osiedla powstającego w poł. XIX w., podobnie jak ich sąsiedzi z Orzegowa, Huty Dobrej Nadziei, Chebzia i huty orzegowskiej „Morgenroth” uczęszczali na nabożeństwa do parafii mariackiej w Bytomiu. Na prośbę mieszkańców biskup wrocławski ks. Heinrich Foerster zezwolił na odprawianie mszy św. w lokalu szkolnym w Orzegowie. Pierwsza msza św. odprawiona została w Goduli 5 października 1859 r.
W 1859 r. otrzymano pozwolenie na budowę szkoły i kaplicy w Goduli, których uroczyste poświęcenie odbyło się 20 listopada 1861 r. Kaplicę poświęcono ku czci św. Józefa. Mieszkańcy Goduli mieli już prowizoryczną kaplicę, ale swoich zmarłych grzebali na cmentarzu na przedmieściu Bytomia, przy parafii pw. św. Małgorzaty.
Do chwili zamianowania kapłana, opiekę nad kaplicą powierzono nauczycielowi Karolowi Pawlikowi, który od roku 1882 r. był tam jednocześnie organistą. Urządzenie kaplicy w budynku szkolnym zaspokoiło potrzebę miejscowej ludności tylko na pewien czas. Z czasem okazało się, że wejście do kaplicy położonej na pierwszym piętrze jest bardzo niewygodne, a z powodu przepełnienia i natłoku nawet niebezpieczne. Zaczęto myśleć o budowie obszernego kościoła, ale do tego trzeba było najpierw utworzenia samodzielnej parafii. Już w 1864 r. rozpoczęto więc naradę celem odłączenia Goduli od parafii Najświętszej Maryi Panny w Bytomiu. Szczególnie z wielką gorliwością przyczynił się do tego ks. proboszcz Szafranek. Ostatecznie podział bytomskiej parafii nastąpił 28 lutego 1866 r. 17 marca 1866 r. kuria biskupia we Wrocławiu mianowała ks. Fryderyka Hofrichtera z Biskupic pierwszym duszpasterzem z tytułem kuratora. 3 września 1866 r. poświęcono także miejsce na grzebanie zmarłych.
Fundatorami kościoła w Goduli byli dziedzice Karola Goduli – Jan i Joanna z Gryzików hr. Schaffgotschowie. Budowa kościoła trwała od 1868 r. do 1871 r., a jego poświęcenie nastąpiło 14 listopada 1871 r., konsekracja zaś 16 maja 1889 r.
Źródło: peuk.fiiz.pl
