Kościół pw. św. Jakuba w Raciborzu
18/48 z 20.01.1948
Opis
Kościół pw. św. Jakuba należy do rzymskokatolickiej parafii pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi położonej na terenie dekanatu raciborskiego w diecezji opolskiej. Jest to najstarsza parafia raciborska, powstała ona bowiem przed 1246 r. Oprócz niego do parafii tej należał XIV-wieczny dominikański kościół pw. św. Ducha, który po sekularyzacji zakonu w 1810 r. przeszedł w ręce ewangelików. Od 1927 r. stanowi natomiast jeden z budynków ekspozycyjnych raciborskiego muzeum, którego zbiory szacuje się na ok. 30 tys. sztuk i zespołów zabytków z różnych dziedzin.
Kościół pw. św. Jakuba jest gotycką budowlą orientowaną, posiadającą jedną, szeroką nawę, która od strony wschodniej poprzedzona jest wieloprzęsłowym chórem. Elewacja zachodnia od strony rynku posiada wystrój neoromański, natomiast wieży i elewacjom bocznym przywrócono styl gotycki. Wewnątrz świątyni na szczególną uwagę zasługuje kaplica grobowa hrabiów von Gaschin, która dekorowana jest piękną dekoracją stiukową z lat 1637–1655. Ponadto szczególnie cenne w wyposażeniu kościoła są:
- ołtarz wykonany z czarnego marmuru przez Salomona Steinhoffa, przedstawiający grupę „Ukrzyżowania”, dekorowaną licznymi motywami roślinnymi i anielskimi;
- ołtarz Różańca Świętego, również autorstwa Salomona Steinhoffa;
- pseudogotycki ołtarz pw. św. Jakuba (wykonany już po II wojnie światowej);
- klasycystyczna ambona z końca XVIII w.
Podominikański kościół pw. św. Jakuba posiada obecnie trzy krypty: pod kaplicą św. Krzyża z pochówkami wspomnianych wcześniej Gaschinów, pod kaplicą różańcową i pod kaplicą św. Walentego. W jego podziemiach mają spoczywać fundatorzy: Mieszko Otyły i Władysław opolsko-raciborski.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia
Kościół pw. św. Jakuba to jedyna pozostałość po klasztorze Dominikanów. Jego powstanie wiąże się ze sprowadzeniem zakonu do Raciborza ok. 1258 r. Prawdopodobnie w tym samym roku został konsekrowany przez biskupa wrocławskiego Tomasza I. Dzisiejszy główny układ architektoniczny powstał w wyniku obudowy zakończonej w 1655 r., po pożarze, jaki wybuchł w Raciborzu w 1637 r. W tym roku powstała również kaplica grobowa rodziny hrabiów von Gaschin oraz Matki Boskiej Szkaplerznej, poprzez podwyższenie i postawienie filarów w zachodnim przęśle nawy.
W 1810 r. po kasacji klasztoru Dominikanów również kościół przyklasztorny miał zostać zlikwidowany. Jednak w wyniku zabiegów duchowieństwa udało się zawrzeć porozumienie, na bazie którego postanowiono, iż w kościele pw. św. Jakuba będą odprawiane nabożeństwa w języku polskim.
W latach 1823–1829 wyburzono klasztor dominikański, a kościół, w 1874 r., przebudowano w stylu pseudoromańskim zachowując wiele elementów gotyku.
Tragiczna dla kościoła pw. św. Jakuba była II wojna światowa, po zniszczeniach której świątynia została odbudowana w latach 1945–1947.
Źródło: peuk.fiiz.pl