Kościół pw. Wszystkich Świętych w Pszczynie
480/65 z 14.12.1965
Opis
Kościół pw. Wszystkich Świętych jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem położonej na terenie dekanatu Pszczyna należącego do archidiecezji katowickiej.
Reprezentujący styl późnego baroku kościół jest orientowany i murowany. Posiada trójboczne zamknięcie prezbiterium, do którego od północy przylegają z mieszczącą się pod nią kryptą oraz zakrystia wzniesiona w 1931 r., a od południa nowsza kaplica z emporą. Prostokątną nawę kościelną i prezbiterium przykrywa wspólny sufit z fasetą, a od zachodu do nawy przylega wysoka kwadratowa wieża. W południowo-wschodnim narożniku, między nawą a wieżą, znajduje się przybudówka mieszcząca schody. Po wielu przebudowach, pierwotny późnobarokowy styl świątyni praktycznie się zatarł.
Jeżeli chodzi o wnętrze kościoła, na szczególną uwagę zasługują tutaj przede wszystkim:
- późnobarokowy, dwupoziomowy, drewniany chór muzyczny z XVIII w. ze znajdującymi się na górnej kondygnacji organami, wykonane przez Stanisława Stankiewicza z Zatora, ufundowanymi przez Józefa ze Zborowa Zborowskiego, właściciela Ćwiklic;
- późnorenesansowy portal do kaplicy św. Teresy z piękną kutą kratą datowaną na XVII w.;
- późnobarokowy ołtarz główny z XVIII w., z wysokiej klasy rzeźbami świętych Piotra i Pawła, aniołów oraz obrazem św. Trójcy;
- dwa ołtarze boczne o cechach późnobarokowych;
- witraże pochodzące z końca XIX w.
W kościele pw. Wszystkich Świętych często odbywają się koncerty: trzykrotnie występowała tu jedna z najlepszych orkiestr kameralnych na świecie – Sinfonia Varsovia, regularnie odbywają się koncerty organowe, wielkopostne i bożonarodzeniowe, a od 2004 r. także koncerty w ramach Festiwalu Muzyki Kameralnej „Musica da Chiesa” organizowanego przez Pszczyńskie Towarzystwo Muzyczne „Con fuoco”.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia
Pierwsza wzmianka historyczna o kościele pw. Wszystkich Świętych w Pszczynie pochodzi z 1326 r. Od początku świątynia była murowana, ale do XVI w. przeznaczona była wyłącznie dla mieszczan. Mieszkańcy okolicznych wsi uczęszczali do drewnianego kościoła pw. św. Jadwigi położonego na lewym brzegu rzeki Pszczynki. Kościół wraz z probostwem spłonął w czasie pożaru miasta w 1545 r. i 1622 r. Po kolejnym pożarze w 1748 r. został częściowo przebudowany i wyposażony w nowe ołtarze barokowe wg projektu Christiana Jahne.
W czasach reformacji aż do 1630 r. kościół należał do protestantów. Po odzyskaniu go przez katolików, przez kilka lat duszpasterstwo w Pszczynie prowadzili księża jezuici z Krakowa. W 1791 r. świątynia doczekała się pierwszych prac renowacyjnych, a w latach 1849 r. i 1930 r. została rozbudowana. W pierwszym przypadku nadbudowano wieżę, w drugim zaś dobudowano boczną kaplicę.
Odnowiony w 1791 r. był kilkakrotnie przebudowywany, m.in. w 1849 r. (nadbudowa wieży) i w roku 1930 (dobudowa bocznej kaplicy). Jest to budowla barokowa, orientowana, z trójbocznie zamkniętym prezbiterium. W 1931 r., gdy proboszczem był ks. dziekan Mateusz Bielok, kościół został poszerzony od strony wschodniej o zakrystię i drugą część kaplicy św. Krzyża.
Kolejnym proboszczem parafii w latach 1950–1989 był ks. prałat Józef Kuczera. W tym czasie z parafii Wszystkich Świętych zostało wydzielonych siedem nowych parafii. W latach 1996–2001 odnowione zostało wnętrze kościoła. 26 stycznia 2001 r. konsekracji nowego ołtarza dokonał ks. arcybiskup Damian Zimoń, Metropolita Górnośląski.
Źródło: peuk.fiiz.pl
