Drewniano-murowany kościół pw. św. Józefa w Popowie
1124/69 z 27.12.1969; 64/76/A z 17.02.1978
Opis
Kościół pod wezwaniem św. Józefa w Popowie posiada ciekawą historię, sięgającą XVII wieku. Wówczas w tej niewielkiej wsi nad Liswartą zbudowano drewnianą kaplicę, podległą parafii w Wąsoszu. W następnych stuleciach budowla została powiększona i przebudowana. Obecnie jej drewniany korpus, o zrębowej konstrukcji oraz dobudowana zakrystia są otynkowane, co uniemożliwia identyfikację kościoła jako budowli drewnianej. Blaszany, naczółkowy, malowany dach, posiada niewielką wieżyczkę z dachem namiotowym. Kaplica była świadkiem tragicznych wydarzeń z czasów powstania styczniowego.
Popów znajduje się na Wyżynie Wieluńskiej, u północnych krańców województwa śląskiego. O tych terenach mówi się nawet „Zielony Wierzchołek Śląska”. Miejscowość przecina droga numer 491, wiodąca z Częstochowy do Działoszyna. Ozdobą krajobrazu Popowa jest meandrująca rzeka Liswarta. Źródła historyczne wspominają o Popowie w XV wieku, kiedy była własnością Długoszów. Później ta niewielka osada należała do Zakonu Kanoników Regularnych, mających siedzibę w Krzepicach; w XIX stuleciu, w podlegającym Rosji Królestwie Polskim, stała się dobrami rządowymi i siedzibą gminy. Przez stulecia Popów podlegał administracyjnie parafii św. Andrzeja Apostoła w Wąsoszu. Tutejsi wierni musieli więc wędrować na nabożeństwa do tego kościoła, stojącego nad Wartą. Dlatego w XVII wieku popowianie zbudowali niewielką, drewnianą kaplicę pod wezwaniem Zaślubin Najświętszej Marii Panny, która miała stać się centrum religijnym wioski i filią wąsoskiej parafii. Niestety, budynek kaplicy, stojący przy brodzie na Liswarcie, był często przez rzekę podmywany. W połowie XIX wieku przeniesiono ją więc dalej od rzeki - w sąsiedztwo skrzyżowania dróg. Od tej pory świątynia miała za patrona św. Józefa. Dopiero w 1941 roku biskup częstochowski, Teodor Kubina ustanowił w Popowie wikariat z oddelegowanym kapłanem. Parafię ustanowiono tutaj w latach 50. ubiegłego wieku. W 1990 roku, w pobliżu starego kościoła, poświęcono nowy, okazalszy. Zabytkowy kościół św. Józefa w Popowie jest orientowany, częściowo drewniany, częściowo murowany. Jego zrębowa konstrukcja ukryta jest pod tynkiem i blaszanym dachem. Do niewielkiego, pierwotnego obiektu, tuż przed wybuchem II wojny światowej dobudowano drewnianą nawę, a po wojnie również drewnianą kruchtę i murowaną zakrystię. Na dachu umieszczono skromną sygnaturkę, przykrytą daszkiem namiotowym. Z dawnego kościoła zachował się obraz Matki Bożej i figura świętego Józefa. 23 kwietnia 1863 roku, między Popowem a Wąsoszem, doszło do bitwy oddziału powstańczego majora Luetticha z wojskami rosyjskimi. Poległo 34 powstańców, których złożono przy kościele w Popowie, a później pochowano na cmentarzu w Wąsoszu. Kościół św. Józefa w Popowie znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego.
Źródło: sad.slaskie.travel
Historia
W XIV w. Popów stanowił uposażenie klasztoru kanoników laterańskich w Krzepicach przez Hinczę z Rogowa. Według regulaminu poborów powiatu wieluńskiego z lat 1532–1533 wieś Popów w parafii Wąsosze należała do klasztoru krzepickiego. Ostatecznie w 1838 r. stała się ona częścią dóbr rządowych Iwanowice.
Pierwszym obiektem sakralnym na terenie Popowa była wybudowana w latach 1642–1668 kaplica. Jej poświęcenia pod wezwaniem Zaślubin Najświętszej Maryi Panny dokonał w 1789 r. biskup sufragan gnieźnieński ks. Ignacy Kozierowski. Ta pierwsza kaplica stała w innym miejscu niż świątynia, która przetrwała do naszych czasów i która stała się kościołem parafialnym dla nowo erygowanej parafii. Znajdowała się ona bowiem bliżej mostu na Liswarcie. W 1858 r. wybudowano na obecnym miejscu nową, murowaną kaplicę, której nadano wezwanie św. Józefa Robotnika. Pozwolenie na sprawowanie tu mszy św. wydała Kuria we Włocławku 6 czerwca 1880 r. Kaplica pw. św. Józefa Robotnika została rozbudowana w latach 1938–1939, staraniem ks. Wincentego Spirra. Dobudowano do niej wówczas drewnianą nawę. W 1953 r. ks. Zdzisław Musialik dokonał kolejnej przebudowy, powiększając kaplicę o murowaną zakrystię i drewnianą kruchtę. W takim kształcie zachowała się ona do czasów współczesnych.
Jeżeli chodzi o historię samej parafii, rozpoczęła się w 1941 r. Tego roku bowiem, 7 marca, ks. biskup Teodor Kubina erygował przy kaplicy pw. św. Józefa w Popowie wieczystą wikarię parafii Wąsosz, z osobnym duszpasterzem. Od 1945 r. z uwagi na brak kapłana, wikaria obsługiwana była przez proboszcza macierzystej parafii w Wąsoszu. W 1955 r. ks. biskup Zdzisław Goliński wznowił tę placówkę jako ekspozyturę z wioskami: Popów, Smolarze, Wrzosy, Dąbrowa, Dąbrówka, Dębie, Zbory i Zawady – z parafii w Wąsoszu. 4 marca 1957 r. tenże biskup erygował ostatecznie nową parafię pw. św. Józefa Robotnika w Popowie, poprzez jej wydzielenie z parafii w Wąsoszu. Przydzielone zostały do niej wówczas: Florianów i Kamieńszczyzna Dolna z parafii w Dankowie, Kolonia Kuligi z parafii w Wąsoszu i stacja kolejowa Miedźno z parafii w Miedźnie. W latach 1958–1959 pierwszy administrator nowej parafii – ks. Stanisław Bieroński – wybudował tutaj plebanię. On również rozpoczął i doprowadził do zakończenia budowę nowego kościoła, jako że pochodząca z II poł. XIX w. kaplica okazała się za mała dla dość rozległej parafii. Prace budowlane zostały rozpoczęte w 1979 r. Uroczyste poświęcenie nowej świątyni parafialnej miało miejsce 23 sierpnia 1987 r., a dokonał go ks. biskup Stanisław Nowak. Ks. Edward Bojarski ukończył dolną kondygnację kościoła z kaplicą pogrzebową i salami katechetycznymi, które zostały poświęcone 2 czerwca 1990 r. przez ks. biskupa Stanisława Nowaka. Tego samego dnia ks. biskup poświęcił nowy cmentarz (dotychczas służący parafii założył w 1953 r. ks. Zdzisław Musialik). W 1991 r. kościół górny został wyposażony w 50 dębowych sześcioosobowych ław i dwa dębowe konfesjonały. W tym samym roku ks. E. Bojarski przeprowadził całkowity remont plebanii. W następnych latach przyszło ks. E. Bojarskiemu dwukrotnie remontować i malować dach na kościele (w 1993 i 1999 r.), a także przeprowadzić remont budynków gospodarczych (1994), doprowadzić wodę i uporządkować cmentarz grzebalny (1995), ogrodzić i wyłożyć kostką brukową plac przykościelny (1996), wyłożyć alejkę z kościoła na cmentarz grzebalny kostką brukową i wymienić w kościele radiofonię (1997), ogrodzić ogród i plac plebanijny (1998) oraz ogrodzić stary cmentarz grzebalny betonowym parkanem (2000).
Źródło: peuk.fiiz.pl
