Drewniany kościół pw. św. Idziego w Podlesiu
372 z 14/01/1957; 413/67 z 21/06/1967; 222/76/A z 25/01/1978
Opis
Podlesie to wieś w gminie Lelów, leżąca na obszarze Niecki Włoszczowskiej, sąsiadującej z Wyżyną Krakowsko-Częstochowską. Na terenie miejscowości znajduje się interesujący zespół zabytków architektury, stanowiących pamiątkę zarówno po tutejszym ośrodku dóbr szlacheckich, jak i związanych z parafią. Drewniany kościół św. Idziego pochodzący z XVIII w. stanowi jeden z obiektów na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego.
Podlesie to jedna z najstarszych, średniowiecznych osad na terenie dzisiejszej ziemi częstochowskiej. Tutejsza parafia powstała najprawdopodobniej w drugiej połowie XIII w., a należała do dekanatu irządzkiego (lelowskiego). Znajdujący się dzisiaj w miejscowości kościół nie jest pierwszą świątynią na tym miejscu. Pierwotną wzniesiono na przełomie XIII i XIV w., a w dokumentach pisanych wspominana jest po raz pierwszy w 1327 r. Świątynia ta spalona została przez Szwedów w 1657. Kolejny kościół ufundowany został przez Aleksandra Tęgoborskiego. Zbudowano go w pierwszym ćwierćwieczu XVIII w., a konsekrowano w roku 1728. Lata 80-te XVIII stulecia przyniosły zasadnicze zmiany w bryle budowli, dotychczasowy obiekt okazał się bowiem zbyt mały, jak na potrzeby ówczesnej parafii. Badacze zastanawiali się zresztą, czy miała miejsce wtedy przebudowa świątyni, czy też postawiono ją od nowa. Prace budowlane, przeprowadzone w latach 1782-87, były efektem starań ówczesnego proboszcza, Aniołkiewicza, oraz Aleksandra Potockiego, dziedzica tutejszych dóbr i późniejszego ministra policji z czasów Księstwa Warszawskiego. Dzwonnicę wzniesiono natomiast w 1808 r. Drewniany kościół św. Idziego posiada konstrukcję zrębową. Prostokątna nawa łączy się z wąskim prezbiterium. We wnętrzu świątyni obejrzeć można m.in. XVIII-wieczne ołtarze. Główny wykonany jest w stylu rokokowym, zaś dwa boczne są barokowe. Polichromia na wewnętrznych ścianach pochodzi z lat 1960-62. Pod koniec XX w. wykonano natomiast przeciwpożarową konserwację drewnianej konstrukcji.
Źródło: slaskie.travel
Historia
Jako siedziba parafii i ośrodek dóbr rycerskich Podlesie należy do najstarszych średniowiecznych ośrodków osadniczych na obszarze dzisiejszej ziemi częstochowskiej. Osada jest po raz pierwszy wzmiankowana w 1325 r. – wówczas istniała w niej już parafia oraz kościół. Narodziny miejscowej parafii, należącej w średniowieczu do dekanatu irządzkiego (lelowskiego) datowane są jednak już na II poł. XIII w. Pierwszym znanym właścicielem wsi oraz jednocześnie rezydentem znajdującej się tutaj wówczas obronnej siedziby rycerskiej był wzmiankowany w 1376 r. Janek z Podlesia. W poł. XV w. współwłaścicielem wsi został Jakub Koniecpolski, wojewoda sieradzki, przedstawiciel rodu mającego swoje gniazdo w sąsiednim Koniecpolu Starym.
Pierwsza świątynia parafialna była drewniana i uległa zniszczeniu w czasie potopu szwedzkiego w 1657 r. Przez następne pół wieku w Podlesiu nie było kościoła. Nowy wzniesiony został dopiero z fundacji miejscowego dziedzica – Aleksandra Tęgoborskiego w 1728 r. Jego konsekracja miała miejsce 3 maja 1728 r., a dokonał jej sufragan kujawsko-pomorski ks. biskup Antoni Franciszek Kobierski. Świątynię tę pięćdziesiąt lat później przebudował minister policji w Księstwie Warszawskim – Aleksander Potocki. Miało to miejsce za czasów proboszcza ks. Aniołkowicza, w latach 1782–1787. W takiej formie świątynia przetrwała do czasów współczesnych. W latach 1960–1962 wykonano w niej nową polichromię oraz przeprowadzono renowację zabytkowych ołtarzy. Z kolei w latach 1991–1992 pracami konserwatorskimi objęte zostało całe wyposażenie kościoła.
Źródło: peuk.fiiz.pl
