Atrakcje turystyczne Śląska

Lapidarium – wystawa typowych skał z obszaru Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej

Dominującą rolę w budowie geologicznej Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej odgrywają wapienie jury górnej. Na powierzchni tworzą one malownicze formy skalne, a niemal na całym omawianym terenie występują w podłożu pod niezbyt grubą pokrywą osadów młodszych, głównie czwartorzędowych. Wapienie te tworzą kompleks którego masymalna miąższość przekracza 250 m. Kompleks ten formuje długi pas wychodni, rozciągający się od okolic Krakowa przez okolicę Częstochowy aż po Wieluń. Właśnie ze wzgędu na występowanie wapieni jurajskich, cał ten pas określony bywa jako Jura Krakowsko-Częstochowska lub Krakowsko-Wieluńska. Na geologiczne dzieje tego obszaru złożył się szereg etapów powstawania skał, etapów denudacji oraz etapów ruchów tektoniczych o różnym stylu i intensywności. Końcowe etapy deformacji tektonicznych tego obsaru związane są genetycznie z nasuwaniem się od południa płaszczowin karpackich w miocenie.

Skały, które podścielają wapienie jury górnej odsłaniają się jedynie fragmentarycznie na obrzeżu wyżyny, głównie wzdłuż jej zachodniej i południowej krawędzi. Są one też znane z licznych otworów wiertniczych usytuowanych na terenie wyżyny i w jej sąsiedztwie. Są to skały palezoiczne i triasowe, a także różnorodne skały jury dolnej i środkowej. Spośród skał starszych od jury górnej w lapidarium prezentowany jest blok dolomitu dewońskiego, permskiej skały magmowej oraz konkrecje syderytowe i wapienie piaszczyste jury środkowej. Główną część lapidarium stanowią wybrane bloki typowych odmian wapieni jury górnej (oksfordu) powstałych w stosunkowo płytkim morzu ok. 163-157mln lat temu. Dwa bloki wykazują rzeźbę krasową wapieni jurajskich uformowaną w najmłodszych etapach historii geologicznej wyżyny. Ponadto eksponowany jest granitowowy głaz narzutowy przyniesiony na obszar wyżyny w plejstocenie przez lodowce Skandynawii.

Źródło: podlesice.org.pl