Kościół pw. Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Pilchowicach
296/60 z 07.03.1960
Opis
Kościół pw. Ścięcia św. Jana Chrzciciela jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która położona jest na terenie dekanatu Gliwice-Ostropa należącego do diecezji gliwickiej.
XVIII-wieczna świątynia została wzniesiona w stylu późnego baroku. Wnętrze kościoła utrzymane jest w stylu późnobarokowym i klasycystycznym. Jego centralne miejsce zajmuje piękny, bogato zdobiony ołtarz główny, w środku którego znajduje się XVIII-wieczny obraz przedstawiający scenę ścięcia św. Jana Chrzciciela. Stanowi on kopię malowidła z kościoła pw. św. Wincentego we Wrocławiu, pędzla Michała Willmanna – wybitnego śląskiego malarza, nazywanego „śląskim Rafaelem” lub „Apellesem”.
Przy kościele zachowała się również zabytkowa plebania z XVIII w. Nieopodal kościoła znajduje się także dawny zespół klasztorny bonifratrów, który został tutaj wzniesiony w latach 1802–1814 i rozbudowywany w 1859 i 1958 r. Obecnie mieści się w nim szpital. Warto tutaj dodać, iż na założonym w poł. XIX w. cmentarzu przyklasztornym spoczywa zmarły w Pilchowicach w 1895 r. ks. Konstanty Damrot – pisarz, poeta i patriota walczący o polskość Śląska.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia
Pilchowice zostały założone przypuszczalnie na prawie niemieckim ok. 1300 r. przez rycerza o imieniu Pilch, co czyni je jedną z najstarszych osad na Śląsku. W średniowieczu należała ona prawdopodobnie do księstwa bytomskiego i gliwickiego. W czasach pruskich wchodziły one w skład powiatu rybnickiego, który znalazł się wtedy w granicach rejencji opolskiej. Po podziale Śląska w 1922 r. Pilchowice pozostały w granicach Niemiec i należały do powiatu raciborskiego – Rybnik przyłączono wtedy do polskiego autonomicznego województwa śląskiego.
Pilchowicka parafia istniała już w XIV w. Należała wówczas do archiprezbiteratu gliwickiego, a od 1725 r. do archiprezbiteratu Dębieńsko Wielkie. Posiadała dwa kościoły filialne – w Smolnicy i Wilczej.
Pierwszy kościół, drewniany, wzmiankowany jest w dokumentach z 1335 r. Wzniesiony został prawdopodobnie około 1290 r. Obecna świątynia powstała w czasach, gdy Pilchowice były własnością rodziny von Wengersky (Węgierskich). Carl Gabriel hrabia Węgierski zakupił w 1727 r. Pilchowice i Nieborowice wraz z przyległościami. Następcą Carla Emanuela był jego syn, Franz Carl hrabia Węgierski (do 1747 r.), a następnie syn tegoż, Emanuel hrabia Węgierski (do 1768 r.).
Późnobarokowa murowana świątynia powstała z fundacji Antona Węgierskiego w 1780 r. w miejscu, gdzie znajdował się pierwotny, drewniany kościół. Jej poświęcenie miało miejsce rok później. W latach 1802–1814 został w Pilchowicach zbudowany klasztor bonifratrów. W 1867 r. założono tu seminarium nauczycielskie, w którym w latach 1868–1871 pracował ks. Konstanty Damrot, który spoczywa na przyklasztornym cmentarzu.
Jeżeli chodzi o kościół parafialny, przetrwał on do naszych czasów w niezmienionej formie. Kolejni proboszczowie tutejszej parafii prowadzili jedynie niezbędne prace remontowe i renowacyjne. W czerwcu 1978 r. zostały poświęcone przez biskupa opolskiego ks. Alfonsa Nossola i zawieszone na wieży trzy nowe dzwony. Z okazji jubileuszu 200-lecia kościoła w 1980 r. gruntownie odnowiono i odmalowano późnobarokowe wnętrze świątyni. Uroczystości jubileuszowe obchodzono 30 sierpnia i w tym dniu ks. biskup Alfons Nossol konsekrował ołtarz i kościół.
Źródło: peuk.fiiz.pl
