Drewniany kościół pw. św. Krzyża w Pietrowicach Wielkich
A-93/54 z 13.04.1954
Opis
Należący do Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego pątniczy kościółek Św. Krzyża w Pietrowicach Wielkich zbudowany został w roku 1667. Posiada konstrukcję zrębową, a jego dwuspadowy dach jest kryty gontem. Obok nawy i prezbiterium posiada też przybudówkę ze schodami na chór, zewnętrzną ambonę z baldachimem, kruchtę i zakrystię. Sygnaturka z 1822 r. zwieńczona jest baniastym, pokrytym blachą hełmem, latarnią i krzyżem papieskim. Po wschodniej i północnej stronie znajdują się soboty. Wnętrze posiada wystrój barokowy; w ołtarzu głównym umieszczono obraz Chrystusa Ukrzyżowanego, a w ołtarzach bocznych - św. Anny i Matki Bożej Różańcowej.
Kościółek św. Krzyża, pierwotnie wielkości kaplicy, postawiony został przez mieszkańców i proboszcza Martina Moslera w 1667 r. W pobliżu kościoła znajduje się neogotycka, ceglana kaplica z 1899 r., zbudowana nad studnią z wodą mającą wg ludowych podań właściwości lecznicze. Historia powstania budowli wiąże się z wydarzeniami, które mieszkańcy uznali za cudowne. Chłopi z Pietrowic pewnej nocy zobaczyli nad tutejszymi polami zadziwiające światło. Nie mając początkowo odwagi, by do niego podejść, następnej nocy przełamali lęk i znaleźli źródło z pływającym w nim zwiniętym płótnem. Gdy pierwsze próby wyciągnięcia go nie dały rezultatu, na miejsce udał się z uroczystą procesją proboszcz Martin Mosler, który klęknąwszy przy źródle i trzymając krzyż, drugą ręką wyciągnął płótno, na którym namalowany był Ukrzyżowany Zbawiciel. Parafianie, którzy uznali to wydarzenie za wielki dar łaski Bożej, postanowili wybudować kaplicę, w której umieszczono święty obraz. Gdy na miejsce przybywać zaczęli coraz liczniejsi pielgrzymi, kaplicę powiększono do rozmiarów kościoła. Kościółek posiada konstrukcję zrębową, a jego dwuspadowy dach jest kryty gontem. Obok nawy i dwubocznie zamkniętego prezbiterium posiada też przybudówkę ze schodami na chór, zewnętrzną ambonę z baldachimem, kruchtę i zakrystię. Sygnaturka z 1822 r. zwieńczona jest baniastym, pokrytym blachą hełmem, latarnią i krzyżem papieskim. Po wschodniej i północnej stronie znajdują się soboty. Wnętrze posiada wystrój barokowy z ołtarzem głównym, w którym umieszczono obraz Chrystusa Ukrzyżowanego, oraz dwoma ołtarzami bocznymi: św. Anny i Matki Bożej Różańcowej. Na belce tęczowej oraz nad nią znajdują się słowa w języku morawskim, łacińskim i niemieckim, które upamiętniają nadanie kościołowi w r. 1743 odpustu zupełnego w dniu podwyższenia Krzyża Świętego. Dzwonnica obok kościoła pochodzi z 1971 r. Co roku mają tu miejsce dwa odpusty: na znalezienie św. Krzyża - w dniu 4 maja oraz na podwyższenie św. Krzyża - w dniu 14 września. Do kościółka przybywają rzesze pielgrzymów, a msze odpustowe odbywają się w trzech językach: polskim, niemieckim i czeskim. W Poniedziałek Wielkanocny z kościoła parafialnego w Pietrowicach Wielkich wyrusza do kościółka św. Krzyża doroczna, barwna procesja konna. Wierni, prowadzeni przez jadącego konno kapłana intonującego pieśni w gwarze laskiej i dwóch towarzyszących mu jeźdźców, udają się przez wieś i pola do tutejszego kościółka na nabożeństwo, zaś po nim wracają okrężną drogą, święcąc tutejsze pola. Uroczystości kończą się festynem, na którym organizowane są pokazy artystyczne z udziałem koni. Poza Polską podobne procesje odbywają się w Szwajcarii, Tyrolu i Niemczech, skąd zapewne zwyczaj ten się wywodzi.
Źródło: sad.slaskie.travel
Historia
Historia powstania kościółka pw. św. Krzyża w Pietrowicach jest następująca: „W dawnych czasach rolnicy z Pietrowic pasali konie na polach zwanych na społku. W okresach, gdy nie było pracy, konie zostawały na polu nawet nocą. Pewnej nocy rolnicy zobaczyli zadziwiające światło. Nie mieli jednak odwagi zbliżyć się do niego. Następnej nocy zbliżyli się i znaleźli źródło, w którym pływało zwinięte płótno. Wszystkie próby wyciągnięcia płótna skończyły się niepowodzeniem. Doniesiono o tym proboszczowi. Ten przybył na miejsce z uroczystą procesją, ukląkł przy źródle i trzymając w jednej ręce krzyż, drugą ręką wyciągnął zwinięte płótno. Po rozwinięciu ukazał się ich oczom piękny obraz Ukrzyżowanego Zbawiciela”. Parafianie z Pietrowic widzieli w tym zdarzeniu wielki dar łaski Bożej i postanowili wybudować tam kościółek. W uroczystej procesji wniesiono święty obraz do kościółka. Początkowo była to mała kaplica. Dopiero, kiedy liczni pielgrzymi przybywali na święte miejsce, została ona powiększona.
Co roku w kościółku odbywają się dwa wielkie odpusty: na znalezienie św. Krzyża w dniu 4 maja i na podwyższenie św. Krzyża w dniu 14 września. Odpust na znalezienie św. Krzyża został przeniesiony z 3 na 4 maja po zakończeniu II wojny światowej, ze względu na to, że w Polsce w dniu 3 maja obchodzi się święto Królowej Polski. Na te odpusty przybywa wielu księży i wiernych z okolicznych wiosek. W parafii po dzień dzisiejszy śpiewa się jeszcze pieśni morawskie.
Źródło: peuk.fiiz.pl