Drewniany kościół pw. św. Krzyża w Pietrowicach Wielkich

Nr w rejestrze zabytków:
A-93/54 z 13.04.1954

Opis

Należący do Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego pątniczy kościółek Św. Krzyża w Pietrowicach Wielkich zbudowany został w roku 1667. Posiada konstrukcję zrębową, a jego dwuspadowy dach jest kryty gontem. Obok nawy i prezbiterium posiada też przybudówkę ze schodami na chór, zewnętrzną ambonę z baldachimem, kruchtę i zakrystię. Sygnaturka z 1822 r. zwieńczona jest baniastym, pokrytym blachą hełmem, latarnią i krzyżem papieskim. Po wschodniej i północnej stronie znajdują się soboty. Wnętrze posiada wystrój barokowy; w ołtarzu głównym umieszczono obraz Chrystusa Ukrzyżowanego, a w ołtarzach bocznych - św. Anny i Matki Bożej Różańcowej.

Kościółek św. Krzyża, pierwotnie wielkości kaplicy, postawiony został przez mieszkańców i proboszcza Martina Moslera w 1667 r. W pobliżu kościoła znajduje się neogotycka, ceglana kaplica z 1899 r., zbudowana nad studnią z wodą mającą wg ludowych podań właściwości lecznicze. Historia powstania budowli wiąże się z wydarzeniami, które mieszkańcy uznali za cudowne. Chłopi z Pietrowic pewnej nocy zobaczyli nad tutejszymi polami zadziwiające światło. Nie mając początkowo odwagi, by do niego podejść, następnej nocy przełamali lęk i znaleźli źródło z pływającym w nim zwiniętym płótnem. Gdy pierwsze próby wyciągnięcia go nie dały rezultatu, na miejsce udał się z uroczystą procesją proboszcz Martin Mosler, który klęknąwszy przy źródle i trzymając krzyż, drugą ręką wyciągnął płótno, na którym namalowany był Ukrzyżowany Zbawiciel. Parafianie, którzy uznali to wydarzenie za wielki dar łaski Bożej, postanowili wybudować kaplicę, w której umieszczono święty obraz. Gdy na miejsce przybywać zaczęli coraz liczniejsi pielgrzymi, kaplicę powiększono do rozmiarów kościoła. Kościółek posiada konstrukcję zrębową, a jego dwuspadowy dach jest kryty gontem. Obok nawy i dwubocznie zamkniętego prezbiterium posiada też przybudówkę ze schodami na chór, zewnętrzną ambonę z baldachimem, kruchtę i zakrystię. Sygnaturka z 1822 r. zwieńczona jest baniastym, pokrytym blachą hełmem, latarnią i krzyżem papieskim. Po wschodniej i północnej stronie znajdują się soboty. Wnętrze posiada wystrój barokowy z ołtarzem głównym, w którym umieszczono obraz Chrystusa Ukrzyżowanego, oraz dwoma ołtarzami bocznymi: św. Anny i Matki Bożej Różańcowej. Na belce tęczowej oraz nad nią znajdują się słowa w języku morawskim, łacińskim i niemieckim, które upamiętniają nadanie kościołowi w r. 1743 odpustu zupełnego w dniu podwyższenia Krzyża Świętego. Dzwonnica obok kościoła pochodzi z 1971 r. Co roku mają tu miejsce dwa odpusty: na znalezienie św. Krzyża - w dniu 4 maja oraz na podwyższenie św. Krzyża - w dniu 14 września. Do kościółka przybywają rzesze pielgrzymów, a msze odpustowe odbywają się w trzech językach: polskim, niemieckim i czeskim. W Poniedziałek Wielkanocny z kościoła parafialnego w Pietrowicach Wielkich wyrusza do kościółka św. Krzyża doroczna, barwna procesja konna. Wierni, prowadzeni przez jadącego konno kapłana intonującego pieśni w gwarze laskiej i dwóch towarzyszących mu jeźdźców, udają się przez wieś i pola do tutejszego kościółka na nabożeństwo, zaś po nim wracają okrężną drogą, święcąc tutejsze pola. Uroczystości kończą się festynem, na którym organizowane są pokazy artystyczne z udziałem koni. Poza Polską podobne procesje odbywają się w Szwajcarii, Tyrolu i Niemczech, skąd zapewne zwyczaj ten się wywodzi.

Źródło: sad.slaskie.travel

Historia

Historia powstania kościółka pw. św. Krzyża w Pietrowicach jest następująca: „W dawnych czasach rolnicy z Pietrowic pasali konie na polach zwanych na społku. W okresach, gdy nie było pracy, konie zostawały na polu nawet nocą. Pewnej nocy rolnicy zobaczyli zadziwiające światło. Nie mieli jednak odwagi zbliżyć się do niego. Następnej nocy zbliżyli się i znaleźli źródło, w którym pływało zwinięte płótno. Wszystkie próby wyciągnięcia płótna skończyły się niepowodzeniem. Doniesiono o tym proboszczowi. Ten przybył na miejsce z uroczystą procesją, ukląkł przy źródle i trzymając w jednej ręce krzyż, drugą ręką wyciągnął zwinięte płótno. Po rozwinięciu ukazał się ich oczom piękny obraz Ukrzyżowanego Zbawiciela”. Parafianie z Pietrowic widzieli w tym zdarzeniu wielki dar łaski Bożej i postanowili wybudować tam kościółek. W uroczystej procesji wniesiono święty obraz do kościółka. Początkowo była to mała kaplica. Dopiero, kiedy liczni pielgrzymi przybywali na święte miejsce, została ona powiększona.

Co roku w kościółku odbywają się dwa wielkie odpusty: na znalezienie św. Krzyża w dniu 4 maja i na podwyższenie św. Krzyża w dniu 14 września. Odpust na znalezienie św. Krzyża został przeniesiony z 3 na 4 maja po zakończeniu II wojny światowej, ze względu na to, że w Polsce w dniu 3 maja obchodzi się święto Królowej Polski. Na te odpusty przybywa wielu księży i wiernych z okolicznych wiosek. W parafii po dzień dzisiejszy śpiewa się jeszcze pieśni morawskie.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Data powstania obiektu: 1667 r.

Dane teleadresowe

Bończyka
47-480 Pietrowice Wielkie
place
50.072003, 18.064373 Skopiowano do schowka
N50º4'19.211", E18º3'51.743" Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Architektura drewniana
Parking
Możliwość zwiedzania
Ogólnodostępny
Wstęp bezpłatny

Korzystając z tej strony akceptujesz, że w Twoim urządzeniu końcowym zostaną zainstalowane pliki cookies, które umożliwiają nam świadczenie usług. Brak zgody na pliki cookies oznacza, że pewne funkcjonalności strony mogą być niedostępne. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia. Więcej informacji znajdziesz w Polityce Cookies.