Punkt oporu "Dąbrówka" - 05. Schron bojowy
27/38
Opis
Niewielki, jednoizbowy schron bojowy wyposażony w półkopułę mod.33B (sygnowaną ZO 1934 8). Jest to jedyna zamontowana na Śląsku półkopuła tego typu, a jej cechą charakterystyczną są 4 strzelnice. W efekcie łączny kąt ostrzału wynosił 240 stopni. Zastosowanie takiego pancerza wymagało również lekkiej zmiany konstrukcyjnej standardowego dla Dąbrówki obiektu, tzn. odchylenia pod kątem ściany czołowej.
Pierwsze śląskie schrony bojowe zbudowane w 1933 roku zaprojektowano niezwykle oszczędnie, tworząc stanowisko broni maszynowej o minimalnym narysie. Ckm ustawiony był w 3 strzelnicowej półkopule pancernej o ściankach grubości 170 mm. Wnętrze stanowiska nie było gazoszczelne i mieściło tylko dwa pomieszczenia (jedno stanowi raczej przelotnię) wyposażone w telefon, ręczny wentylator, piec i ławki. Grubość żelbetu była zmienna: od 150 cm na ścianie czołowej i stropie do 100 cm na ścianie tylnej. Wejścia zamykane były dwudzielnymi drzwiami pancernymi, które prowadziły wprost do okopu. Już w 1934 zmodyfikowano sylwetkę schronu: inaczej umieszczono wejścia i uzupełniono je o dodatkowe przedsionki osłaniające przed zmiennymi warunkami atmosferycznymi i ewentualnym ogniem przeciwnika.
Źródło: fortyfikacja.pl
Historia
Punkt oporu „Dąbrówka Wielka” został wzniesiony na wzgórzu 304,7, znajdującym się tuż nad dawną granicą II Rzeczypospolitej. Według planów miał to być jeden z najważniejszych rejonów obrony, gdyż jego zadaniem było strzec czoła tzw. „klina bytomskiego”, czyli odcinka granicy ostro wcinającego się w polskie tereny Górnego Śląska. Wzniesienie 304, górujące nad Bytomiem, nie tylko doskonale nadawało się do obrony, ale również pozwalało artylerii polowej znajdującej się m.in. w centralnym tradytorze odcinka, ostrzeliwać cele w głębi miasta. Schrony ryglowały jednocześnie jedną z głównych dróg wylotowych z miasta prowadzącą do Siemianowic, Będzina i Katowic, stanowiącą w tym rejonie jeden z najbardziej prawdopodobnych kierunków ataku niemieckiego na Polskę. Ponadto stanowiły osłonę dla linii kolejowej, wybudowanej po podziale Śląska, a łączącej Tarnowskie Góry z Chorzowem, omijającej łukiem niemiecki Bytom.
W sensie organizacyjnym, fortyfikacje w Dąbrówce to pierwszy sektor (licząc od południa) pododcinka „Bobrowniki”. Stacjonująca tu, w nieistniejących już dziś koszarach, kompania forteczna „Dąbrówka” wchodziła w skład IV batalionu specjalnego ckm 11 pułku piechoty z Tarnowskich Gór. Natomiast artyleria polowa należała do 10 baterii artylerii lekkiej specjalnej typ A IV dywizjonu wydzielonego 23 pułku artylerii lekkiej z Będzina.
Ile, ostatecznie, obiektów i jakiego typu wybudowano w Dąbrówce Wielkiej, trudno precyzyjnie określić. Wynika to z faktu zaginięcia dokumentacji, jak i powojennej działalności rolniczo-przemysłowej. Natomiast do naszych czasów dotrwało 17 obiektów: jeden tradytor artyleryjski, 1 ciężki schron bojowy dla armaty ppanc, 6 schronów bojowych ckm, 2 przykoszarowe schrony bojowe ckm, 2 magazyny amunicji i 5 obiektów pozornych - pod literą "P" ukrywają się dwa obiekty pozorne, z których jeden jest całkowicie zasypany ziemią i niewidoczny, a z drugiego pozostał tylko gruz i zwały ziemi sygnalizujące jego pierwotne położenie.
Źródło: fortyfikacja.pl