Kościół ewangelicki pw. Opatrzności Bożej w Piasku
407/60 z 15.03.1960
Opis
Kościół pw. Opatrzności Bożej w Piasku jest świątynią filialną ewangelicko-augsburskiej parafii w Częstochowie, należącej do Diecezji Katowickiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego RP.
Murowany, biały, skromny kościółek to druga z kolei świątynia ewangelicka w Piasku, który do dnia dzisiejszego, z uwagi na zamieszkującą tutaj niegdyś w większości ludność niemiecką wyznania ewangelicko-augsburskiego, nazywany jest Piaskiem Ewangelickim. Powstała w II połowie XVIII w. i służy tutejszym wiernym aż po dziś dzień. Kościółek zbudowano na rzucie prostokąta zbliżonym do kwadratu, z niską kwadratową więżą od frontu. Jego architektura, jak i wyposażenie, są skromne i klasyczne, co jest cechą charakterystyczną świątyń protestanckich. Na szczególną uwagę w wystroju wnętrz zasługuje oryginalny, zachowany z okresu budowy kościoła drewniany rokokowy ołtarz ambonowy, organy, a także XIX-wieczna chrzcielnica.
Ze względu na to, że miejscowość Piasek była zamieszkiwana w XIX w. w dużej mierze przez Niemców wyznania ewangelicko-augsburskiego oraz funkcjonowały w niej kościół ewangelicki oraz szkoła ewangelicka, przyjęła się też nazwa Piasek Ewangelicki, która jeszcze dzisiaj używana jest czasami przez mieszkańców okolicznych miejscowości.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia
Ślady osad w okolicy Piasku sięgają czasów prehistorycznych. Podczas budowy Szkoły Podstawowej w 1928 r. natrafiono tutaj na cmentarzysko kultury łużyckiej, a w 2000 r. podczas badań w pasie projektowanej autostrady natrafiono w Ligocie Woźnickiej na ślady osadnictwa sięgające czasów Imperium Rzymskiego. Według legendy na Górze Grojec, najwyższej górze północnego Górnego Śląska, znajdującej się w okolicy Lubszy, istniał gród warowny pilnujący granicy śląsko-małopolskiej. U podnóża góry istniało miasto o zapomnianej już dziś nazwie (prawdopodobnie Lubsza lub Sulów). Dla tego miasta i grodu pracowały okoliczne wioski, jak: Woźniki, Psary, Piasek, Babienica czy Kamienica. Po najeździe Mongołów, którzy w 1241 r. wysadzili w powietrze gród na Górze Grojec i zniszczyli miejscowości w jego okolicy, ocalała ludność przeniosła się do pobliskich Woźnik, które przejęły funkcję ośrodka administracyjnego.
Piasek lokowany był przez właścicieli sąsiedniej Lubszy. Rozwijał się jako osada rzemieślnicza. Dość wcześnie zaczęto sprowadzać na teren tej miejscowości tkaczy wyznania ewangelickiego. W XIX w. miejscowość była zamieszkiwana głównie przez Niemców wyznania ewangelicko-augsburskiego, stąd też miejscowość znana była jako Piasek Ewangelicki.
Początkowo ewangelicy modlili się w kościele pw. św. Jakuba w Lubszy, jednak gdy kościół ten przeszedł w ręce katolików w 1630 r. zostali oni pozbawieni swojej świątyni. Prześladowani na fali kontrreformacji, swoje nabożeństwa odprawiali potajemnie, najczęściej w czasie nocy lub po zapadnięciu zmroku, w okolicznych lasach. W połowie XVIII w. udało im się wreszcie postawić swoją własną świątynię, drewnianą. Miało to miejsce w 1755 r. Wówczas powstała w Piasku również szkoła ewangelicka. Niestety kościółek ten nie służył ewangelikom zbyt długo, jako że został zniszczony w wyniku pożaru. Nauczeni doświadczeniem wierni postanowili wystawić w 1760 r. więc świątynię murowaną, która służy im po dziś dzień.
Źródło: peuk.fiiz.pl
