Opis
Śluza Dzierżno umożliwia pokonanie różnicy poziomów wody wynoszącej 10,2 m, co daje jej czwarte miejsce na liście najwyższych śluz w Polsce. Obiekt zaliczany jest do tzw. śluz szybowych. Dwie komory, o wymiarach 71 m długości i 12 m szerokości, oddzielone peronem, umożliwiają śluzowanie statków i zestawów złożonych z pchacza i barki. Zarówno pracujące do dziś maszyny, rozdzielnie, jak i urządzenia sterownicze pochodzą z lat budowy śluzy. Obiekt wyróżnia się także interesującą formą architektoniczną. Zwiedzanie wnętrza śluzy może odbywać się tylko po uzgodnieniu z Regionalnym Zarządem Gospodarki Wodnej w Gliwicach lub Dyrekcją Zlewni Rzeki Kłodnicy w Kędzierzynie-Koźlu.
W pobliżu śluzy, pomiędzy kanałem a zbiornikiem Dzierżno Duże, zachowały się fragmenty dawnego młyna wodnego na rzece Kłodnicy, której koryto niegdyś tędy przebiegało. Zobaczyć tam można kamienne ciosy, na których osadzone było koło wodne oraz nikłe resztki fundamentów. Zainteresowaniem cieszy się również, licząca kilkaset osobników, kolonia kormoranów. Do śluzy dojechać można trasą nr 40 z Pyskowic w kierunku na Kędzierzyn-Koźle. Przed miejscowością Bycina skręcamy ostro w lewo, w wąską drogę przechodzącą dalej w ulicę Nad Kanałem.
Źródło: slaskie.travel
Historia
Na przełomie XVIII i XIX wieku Górny Śląsk przeżywał okres intensywnego rozwoju przemysłowego - nowe zakłady powstawały m.in. w Królewskiej Hucie, Zabrzu i Gliwicach. Władze pruskie podjęły więc decyzję o budowie Kanału Kłodnickiego, łączącego Gliwice z Odrą. Ukończona ostatecznie w latach 20. XIX wieku nowa droga wodna umożliwiła transport górnośląskich bogactw w szeroki świat. Po upływie stulecia Kanał Kłodnicki był już budowlą przestarzałą. Dlatego rząd niemiecki zdecydował o zastąpieniu go nowocześniejszym Kanałem Gliwickim.
Jego budowę rozpoczęto w 1934 roku, a ukończono oficjalnie w roku 1939. Pełną zdolność przepustową osiągnął dopiero w 1941. Na długości prawie 41 km zbudowano 6 podwójnych śluz komorowych, które dziś można śmiało zaliczyć do zabytków techniki. Jedną z najciekawszych jest śluza Dzierżno. Budowlę zlokalizowano pomiędzy zbiornikiem wodnym Dzierżno Małe i planowanym na lata późniejsze zbiornikiem Dzierżno Duże. Bardzo niekorzystne podłoże (płynne piaski) nastręczało budowniczym wielu problemów. W niezwykły sposób zapobiegano napływowi wody do głębokich wykopów, w których posadowione były fundamenty budowli - wykopy uszczelniane były… słoniną. Niestabilne podłoże było przyczyną katastrofy budowlanej, do jakiej doszło 15 lipca 1941 roku. Odbudowa śluzy zakończona została pod koniec tego roku.
Źródło: slaskie.travel
