Kościół pw. św. Mikołaja w Niegowej

Nr w rejestrze zabytków:
423/60 z 18.03.1960; 117/78 z 17.03.1978

Opis

Kościół pw. św. Mikołaja jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która położona jest na terenie dekanatu Żarki należącego do archidiecezji częstochowskiej.

Kościół w Niegowej należy do najstarszych w okolicy. Znajdując się na wzgórzu, góruje na okolicą, stanowiąc jednocześnie jej najbardziej charakterystyczny obiekt. Budowla jest murowana, z miejscowego kamienia wapiennego, jednonawowa. Jej architektura nosi cechy stylu romańskiego i gotyckiego, a wyposażenie wnętrz jest barokowe i rokokowe. Świątynia jest orientowana, tzn. jej prezbiterium zwrócono w kierunku wschodnim. Zamknięto go jednocześnie trójboczną absydą. Prezbiterium, oddzielone od kościoła balustradą, jest znacznie mniejsze od reszty budynku. To właśnie prezbiterium wraz z umieszczoną od północy zakrystią (obecnie kaplica Matki Bożej Częstochowskiej) to najstarsza, XV-wieczna część świątyni. Za prezbiterium od zewnątrz znajduje się zabytkowy ogrójec. Dach kościoła oraz wieża są pokryte blachą miedzianą. Od frontu stoi wieża o wyglądzie potężnej baszty.

Wewnątrz świątyni na szczególną uwagę zasługuje:

  • drewniany, polichromowany ołtarz główny, częściowo złocony, urządzony w stylu późnobarokowym, którego zasadniczą część stanowi umieszczony pomiędzy czterema doryckimi kolumnami gotycki obraz matki Bożej z Dzieciątkiem. Malowidło przedstawiające Matkę Bożą jako młodą kobietę trzymającą dziecko na ręku pochodzi z poł. XVI w. W ołtarzu znajduje się również obraz patrona – św. Mikołaja;
  • dwa ołtarze boczne przedstawiające figury św. Antoniego i Matki Bożej;
  • pochodzący z II poł. XVII w. chór muzyczny, urządzony w stylu rokoko, drewniany polichromowany z parapetem o wklęsło-wypukłej linii, wsparty na dwóch kolumnach o głowicach w formie palmy;
  • neobarokowe freski nad chórem z II poł. XIX w. 

Źródło: peuk.fiiz.pl

Historia

Niegowa jest bardzo starą osadą, wzmiankowana była bowiem po raz pierwszy już w 1306 r., wówczas jako własność Imbrama, złupiona w czasie walk. Już wtedy posiadała kościół, a w 1325 r. została opisana w spisie świętopietrza jako siedziba parafii w dekanacie irządzkim, do której należały wsie: Niegowa, Bobolice, Mzurów, Moczydło, Mirów, Ogorzelnik i Tomiszowice.

Z tej informacji wynika, że na początku XIV w. w Niegowej istniał kościół, zapewne drewniany, który uległ zniszczeniu w wyniku działań żołnierzy Jana Muskaty, podobnie jak kościoły w Przybynowie, Kromołowie i Raszkowej. Prawdopodobnie istniał on już wcześniej w XIII w., a może nawet pod koniec XII w. Przypuszczalnie był ufundowany przez zamożnego dziedzica z osiadłego rodu Bobolów. Ten pierwotny kościół otrzymał wezwanie św. Mikołaja, co niejako potwierdza hipotezy związane z okresem powstania na ziemi niegowskiej kościoła, gdyż właśnie w XII–XIII w. bardzo popularny był kult św. Mikołaja wyrażający się w nadawaniu tego imienia nowo ochrzczonym oraz w oddawaniu czci temu świętemu poprzez poświęcenie mu wznoszonych świątyń.

W 1440 r. w Niegowej stał już kościół murowany, obok niego zaś dobrze uposażona prebenda. Nowa murowana świątynia była znacznie obszerniejsza niż poprzednia i jednocześnie mniejsza niż dzisiejsza. Składała się z obecnego prezbiterium i zakrystii od strony południowej (obecny składzik). Nawa, wieża, obecna zakrystia, południowa kruchta zostały dobudowane później, zapewne w XVI w. Kościół, wybudowany zgodnie z ówczesnymi trendami, nosił w sobie cechy romańskie i gotyckie. Jednak na skutek dobudowywanych później licznych przedsionków i krucht zatracił wyraźne cechy stylowe.

W 1571 r. kościół został z nieznanych przyczyn sprofanowany, po czym w 1596 r. nastąpiła jego rekonsekracja.

Parafia w ciągu wieków nie zmieniała swoich granic. Dopiero ok. 1900 r. wsie: Ludwinów, Gorzków Stary i Nowy zostały wydzielone do parafii w Złotym Potoku.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Data powstania obiektu: 1440 r. (przeb. XVI w.)

Dane teleadresowe

Szkolna 31
42-320 Niegowa
place
50.643032, 19.474384 Skopiowano do schowka
N50º38'34.915", E19º28'27.782" Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Parking
Możliwość zwiedzania
Ogólnodostępny
Wstęp bezpłatny

Korzystając z tej strony akceptujesz, że w Twoim urządzeniu końcowym zostaną zainstalowane pliki cookies, które umożliwiają nam świadczenie usług. Brak zgody na pliki cookies oznacza, że pewne funkcjonalności strony mogą być niedostępne. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia. Więcej informacji znajdziesz w Polityce Cookies.