Kościół pw. św. Krzyża w Mysłowicach
566 z 10.02.1958; 802/67 z 20.12.1967
Opis
Kościół pw. św. Krzyża jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która jest położona na terenie dekanatu mysłowickiego należącego do archidiecezji katowickiej. Parafia jest bardzo młoda, została bowiem erygowana dopiero w 1980 r., ale sam kościół jest według tradycji – razem z kościołem filialnym pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny – najstarszym obiektem kultu religijnego w Mysłowicach.
Świątynia jest niewielką budowlą o prostej i surowej architekturze, która została wzniesiona na planie ośmioboku i nakryta kopułą w kształcie rozszerzającego się dołem dzwonu. Przylegają do niej dwie przybudówki. Kościółek reprezentuje styl barokowo-klasycystyczny. Wewnątrz świątyni zachowały ślady zabytkowych polichromii, ale wnętrze jak dotychczas nie zostało poddane pracom konserwacyjnym, które pozwoliły mu odzyskać jego dawną świetność.
Budowla jest otoczona urokliwym ogrodem. W jej pobliżu stoi zabytkowa figura św. Jana Nepomucena.
Pomimo, iż kościół nie jest okazały, a jego wnętrze nie jest pełne przepychu, charakterystycznego dla wielu śląskich obiektów sakralnych, jako najstarszy obiekt kultu religijnego na terenie miasta, jest z pewnością atrakcją wartą zobaczenia.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia
Kościółek pw. św. Krzyża powstał na pewno przed nadaniem Mysłowicom praw miejskich. Pierwsza pisemna wzmianka na temat kościoła pochodzi z 1598 r. z protokołu pierwszej zachowanej wizytacji dekanatów bytomskiego i pszczyńskiego, dokonanej przez archidiakona Krzysztofa Kazimierskiego. Wiadomo, iż pierwotnie świątynia była drewniana. Bez względu na to czy kościółek św. Krzyża pełnił kiedykolwiek rolę parafialnego, czy też była to kaplica zbudowana przez pokutników, odbywających tu swoje pokuty, jak głoszą inne tezy, to u zarania istnienia miasta nie miał on już funkcji świątyni parafialnej, którą to od razu po wybudowaniu przejął kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny (na początku XIV w.) i pełnił ją aż do powstania kościoła pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, czyli do 1895 r.
Ok. 1720 r. budulec drewnianego kościoła pw. św. Krzyża uległ zniszczeniu. Świątynia została odbudowana z drewna dopiero w 1740 r. przez ks. Antoniego Mieroszewskiego, gdy przejęła czasowo funkcje kościoła mariackiego (pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny), który był poddawany wówczas gruntownej przebudowie. Świątynia spłonęła 13 kwietnia 1807 r. w czasie wojen napoleońskich, po czym została odbudowana z kamienia wapiennego ok. 1810 r. przez ks. Mateusza Nygę.
Od poł. XIX w. nieco wzrosło zainteresowanie małym kościółkiem, w każdą niedzielę zaczęto tam odprawiać mszę św., a później również msze w języku niemieckim dla mniejszości niemieckiej.
W 1906 r. został wymieniony dach gontowy na łupkowy. W 1957 r. obiekt został uznany za budowlę zabytkową. W 1964 r. ustanowiono przy nim rektorat.
Gdy 25 maja 1980 r. erygowano parafię pw. Podwyższenia św. Krzyża, zaczęła ona bardzo szybko się rozwijać. Pierwszym jej wikarym był przebywający już od trzech lat na terenie parafii ks. Piotr Mańka, który zajął się pracą z młodzieżą. W parafii bardzo mocno działała oaza oraz chórek dziecięcy.
Z okazji 200-lecia kościoła pw. św. Krzyża, który umownie przypadł w 2010 r., został on poddany gruntownemu remontowi. Odnowiono wówczas, pod okiem konserwatora zabytków, zewnętrzną elewację świątyni.
Ciekawostką jest fakt, iż kościół nie był jak dotąd konsekrowany.
Źródło: peuk.fiiz.pl
