Opis

Zlokalizowana na górze Żar elektrownia wysokospadowa o mocy 500 MW i spadzie 440 m jest jedyną w Polsce elektrownią podziemną. Przeznaczona jest do regulacji systemu energetycznego w czasie szczytów i zapadów obciążenia.

Elektrownia szczytowo-pompowa na górze Żar, a właściwie w jej wnętrzu, została oddana do eksploatacji 31 grudnia 1979 r. Ogromny zbiornik wodny na szczycie góry, stanowiący integralną część elektrowni, przyciąga w okresie wakacyjnym i w weekendy ogromne rzesze turystów. Zlokalizowane wewnątrz góry turbiny zajmują wraz z pozostałymi instalacjami przestrzeń o wielkości porównywalnej do kościoła mariackiego. Elektrownia na górze Żar jest jedyną elektrownią podziemną w Polsce.

Elektrownia jest klasyczną elektrownią szczytowo-pompową przeznaczoną do regulacji systemu energetycznego w czasie szczytów i zapadów obciążenia. Krótki rozruch elektrowni (180 sek. do pracy generacyjnej) kwalifikuje ją również do pracy interwencyjnej.

Zadaniem każdej elektrowni szczytowo-pompowej jest przemiana energii elektrycznej w energię grawitacyjną wody pompowanej do górnego zbiornika oraz proces odwrotny. Zamianie ulega tutaj energia elektryczna w energię potencjalną grawitacji poprzez wpompowanie wody ze zbiornika dolnego do górnego w okresie nadwyżki produkcji nad zapotrzebowaniem na energię elektryczną (np. w nocy), a następnie, w godzinach szczytu, następuje odwrócenie procesu. Na tym też opiera się ekonomika działania tego typu zakładów. Energia elektryczna jest skupowana w okresie, gdy jest najtańsza, a oddawana do systemu (sprzedawana) w okresie najwyższego zapotrzebowania i za wysoką cenę.

Elektrownia taka wbrew nazwie nie produkuje sumarycznie prądu, co więcej, sporo (prawie 30%) energii elektrycznej jest w tym procesie tracone. Jest ona za to bardzo skutecznym akumulatorem o ogromnej pojemności. Istotną zaletą takiej elektrowni jest możliwość bardzo szybkiego jej uruchomienia w nagłym przypadku, pełną moc osiąga ona w ciągu kilku minut.

Stosowanie elektrowni szczytowo-pompowych ma sens jedynie w połączeniu z elektrowniami, w których występują okresowe nadwyżki energii spowodowane niemożliwością szybkiego dostosowania ilości wytwarzanej energii elektrycznej do bieżącego zapotrzebowania (zwłaszcza w elektrowniach cieplnych opalanych węglem). Nadwyżka mocy, która musi być utrzymywana w porze nocnej, przepadłaby bezpowrotnie, gdyby nie została zmagazynowana przez elektrownie szczytowo pompowe w energii potencjalnej wody. Alternatywą dla elektrowni szczytowo-pompowych jest CAES.

Warto podkreślić, iż elektrownia jest największą, ale nie jedyną atrakcją góry Żar, która przyciąga rzesze turystów również z uwagi na rozpościerające się z niej wspaniałe widoki oraz liczne atrakcje turystyczne, pozwalające aktywnie spędzić czas wolny. Ze szczytu góry, od strony południowej, wschodniej i zachodniej, widoczna jest niezwykła panorama Beskidu Małego. Przy bardzo dobrej przejrzystości powietrza na kierunku południowo-wschodnim można nawet dostrzec zarysy najwyższych gór w Polsce – Tatr. Na północ rozpościera się widok na Śląsk, gdzie z daleka ujrzeć można, charakterystyczne dla tego regionu Polski, szyby wydobywcze kopalni węgla. Góra Żar to przede wszystkim miejsce sportu i rekreacji. Jej wierzchołek, ze względu na dobre warunki do latania w tym rejonie, jest pasem startowym dla lotniarzy i paralotniarzy. Południowy stok służy jako trasa narciarska, wzdłuż której kursuje kolej linowo-terenowa, a na długości górnej części trasy rozciągnięty jest wyciąg orczykowy.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Historia

Lokalizacja elektrowni na górze Żar wynika z dogodnych warunków topograficznych, które tutaj panują. Duży spad przy małej odległości między zbiornikami oraz możliwość wykorzystania zagospodarowanej kaskady rzeki Soły spowodowały, iż w 1936 r. wybudowano tutaj elektrownię „Porąbka”: zaporę-elektrownię wodną na rzece Sole, a w 1966 r. kolejną – tym razem elektrownię „Tresna”. W 1979 r. zaś oddano do użytku  elektrownię szczytowo-pompową „Porąbka-Żar”. Dwie pierwsze elektrownie są nie tylko źródłem energii elektrycznej, ale również regulują poziom wody na dwóch powstałych w ten sposób sztucznych jeziorach: Międzybrodzkim i Żywieckim.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Data powstania obiektu: 1979 r.

Dane teleadresowe

Energetyków 9
34-312 Międzybrodzie Żywieckie
place
49.787138, 19.225602 Skopiowano do schowka
N49º47'13.697", E19º13'32.167" Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Punkt widokowy
Zabytek techniki
Tylko z zewnątrz
Ogólnodostępny

Korzystając z tej strony akceptujesz, że w Twoim urządzeniu końcowym zostaną zainstalowane pliki cookies, które umożliwiają nam świadczenie usług. Brak zgody na pliki cookies oznacza, że pewne funkcjonalności strony mogą być niedostępne. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia. Więcej informacji znajdziesz w Polityce Cookies.