Opis
Muzeum Paleontologiczne w Lisowicach poświęcone jest efektom prac paleontologicznych prowadzonych na terenie gminy, który pozwoliły na dokonanie niezwykłych znalezisk, m.in. sprzed 200 mln lat. Jego ekspozycja obejmuje cztery sale wystawiennicze, z czego trzy dedykowane są miejscowym skamieniałościom. Ozdobę kolekcji stanowią kości nienazwanego jeszcze wielkiego drapieżnego dinozaura. Szczególne wrażenie robią duże fragmenty szczęk z imponującymi zębami. Bardzo ciekawy jest odlew mózgu dicynodonta. Obok zaprezentowano dwie duże płyty z tropami miejscowych drapieżnych dinozaurów – charakterystycznymi trójpalczastymi odciskami stóp, a także fragmenty olbrzymiego drapieżnego płaza lądowego Cyclotosaurus. W muzeum podziwiać można również drobniutką kość gada latającego (pterozaura), kości małych gadów i płytki niewielkiego płaza tarczogłowego oraz zęby ryby dwudysznej Ceratodus i szczątki rekinów, a także dużą kolekcję bezkręgowców – małży słodkowodnych i liścionogów. Nie zabrakło tu również skamielin roślinnych, pni, łodyg, nasion i liści, szczególnie drzew iglastych. Ciekawe, choć mniej unikatowe, są pozostałe eksponaty związane z wykopaliskami, m.in. konkrecje pirytowe, a zwłaszcza efektownie spirytyzowane spore kości i kawałki drzewa. Duże i dobrze wykształcone są okrągłe stromatolity eksponowane także w przecięciu. Ostatnia sala prezentuje wystawy skamieniałości i minerałów niezwiązanych z Lisowicami. Większość z nich pochodzi z kolekcji Roberta Borzęckiego, który jest odkrywcą kości z Lisowic. Najcenniejsza jest duża wystawa bursztynów i innych żywic kopalnych (kopali), bowiem prezentuje ona szerokie spektrum czasowe i geograficzne złóż bursztynowych. Pokazane są na niej bursztyny i kopale od walanżynu (jura) po holocen, w tym z takich słynnych lokalizacji, jak: Liban, Birma czy Bitterfeld koło Halle.
Unikatowy jest również zbiór Roberta Borzęckiego meteorytów i tektytów. W muzeum zaprezentowana została również duża ilość skamieniałości bezkręgowców, zarówno polskich, jak i zagranicznych (przeważnie marokańskich), z których niektóre zasługują na szczególną uwagę ze na swoje rozmiary (np. wielkie jurajskie rostra belemnitów spod Moskwy).
Eksponaty w muzeum są dokładnie opisane. Przed budynkiem i w środku stoją dwa modele dinozaurów naturalnej wielkości. Przy placówce działa sklepik z pamiątkami, w którym można zakupić również literaturę fachową.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia
Muzeum Paleontologiczne powstało przy współpracy Urzędu Gminy w Pawonkowie, Instytutu Paleobiologii PAN w Warszawie, Zarządu Stowarzyszenia Rozwoju Sołectwa Lisowice oraz Sołectwa Lisowice, dzięki wielkiemu zaangażowaniu wolontariuszy i społeczności lokalnej. Impulsem do jego stworzenia było odkrycie dokonane przez zespół prof. J. Dzika, dr T. Suleja i mgr G. Niedźwiedzkiego z Instytutu Paleobiologii PAN w pobliskiej cegielni w Lipiu Śląskim. Znaleziono tam pierwsze w Polsce dinozaury oraz największe na świecie gady ssakokształtne z grupy cynodontów, a także wiele innych kręgowców i bezkręgowców. Są to skamieniałości z retyku, a więc najwyższego triasu, czyli sprzed ok. 200 mln lat. Samo odkrycie opisane zostało m.in. w National Geographic. Chcąc wykorzystać to niezwykłe odkrycie dla promocji gminy, jej władze postanowiły stworzyć ekspozycję dedykowaną efektom prowadzonych tutaj prac paleontologicznych.
Źódło: peuk.fiiz.pl
