Drewniany kościół pw. św. Mikołaja w Łące
503/65 z 20.01.1966 485/56 z 02.11.1956; 447/65 z 14.12.1965
Opis
Miejscowość Łąka, leżąca w ziemi pszczyńskiej, powstała w okresie zakładania wsi na prawie niemieckim, na przełomie XIII i XIV weku. Tutejsza parafia należała od momentu swego powstania do diecezji krakowskiej. Nie mamy pewnych informacji na temat czasu budowy pierwotnego kościoła, bowiem spłonął on w 1658 roku wraz ze zgromadzonymi w nim dokumentami. Wiemy, że był to kościół pw. św. Jadwigi. Nowy obiekt, postawiony niedługo potem, otrzymał wezwanie św. Mikołaja. Kościół znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego.
Wiemy, że za czasów istnienia w Łące poprzedniej budowli, pan na Pszczynie, Karol Promnitz, na fali reformacji wymusił luteranizację tutejszej parafii. Kościół użytkowany był przez ewangelików w latach 1568-1653. W 1658 spłonął. Obecna świątynia pw. św. Mikołaja postawiona została niedużo później, bo już w roku 1660. Wkrótce przywrócono tu parafię. W XIX w. kościół podmurowano i rozbudowano. W drugiej połowie tego wieku, w czasach polityki Kulturkampfu, ówczesny proboszcz ks. Antoni Philippi, był prześladowany i więziony za głoszenie kazań po polsku. Orientowana budowla posiada konstrukcję zrębową, umieszczoną na XIX-wiecznym, ceglanym podmurowaniu, osłoniętym przez gontowe zadaszenie. Plan kościoła składa się z prostokątnej nawy z dwiema kruchtami, murowanej kaplicy oraz trójbocznie zamkniętego prezbiterium i zakrystii. Dachy pokryte są gontem. Bryłę nawy wieńczy sygnaturka. We wnętrzu, które niestety zostało znacznie przebudowane oraz otynkowane i wielokrotnie przemalowane ze szkodą dla dawnego charakteru, obejrzeć możemy barokowy ołtarz główny z obrazem przedstawiającym św. Mikołaja oraz drewnianymi figurami świętych Piotra i Pawła. Na chórze znajdują się zabytkowe organy z 1865 roku. Do wyposażenia należą również barokowe obrazy oraz krucyfiksy z XVIII w., stacje Drogi Krzyżowej z przełomu XVIII i XIX w., a także monstrancja z 1743 r. i inne cenne sprzęty liturgiczne. Sam kościół jest bezwieżowy. Stojąca obok dzwonnica o konstrukcji słupowej datowana jest przeważnie na XVII w., choć np. Józef Matuszczak, wybitny badacz budowli drewnianych, uznaje ją za wzniesioną sto lat wcześniej. Spośród trzech zawieszonych tu dzwonów najstarszy jest XV-wieczny. Kościół w Łące znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego. Warto jeszcze wspomnieć o interesującym obrzędzie ludowym, jaki ma miejsce w Łące w okolicy 6 grudnia, a więc dnia św. Mikołaja. Po południu chodzą po domach grupy przebierańców ze św. Mikołajem, a także z kozą, diabłem, śmiercią, Żydem i babą, którym towarzyszy kapela.
Źródło: sad.slaskie.travel
Historia
Wieś Łąka została założona na prawie niemieckim na przełomie XIII/XIV w., jednak pierwsza historyczna wzmianka o niej pochodzi dopiero z 1449 r.
Od czasu powstania, parafia w Łące administracyjnie wiązała się z diecezją krakowską, z racji przynależności do ziemi pszczyńskiej. Z akt wizytacyjnych z 1598 r. wynika, iż drewniany kościół w Łące nosił wówczas wezwanie św. Jadwigi. W rezultacie nacisków ze strony Promnitzów – ówczesnych panów na Pszczynie – przez blisko sto lat, od 1568 do 1653 r. znajdował się on w rękach protestantów. Niedługo po odzyskaniu przez katolików, bo w 1658 r. świątynię strawił pożar. Już w dwa lata później gotowy był nowy kościół, którego poświęcenia – już pod wezwaniem św. Mikołaja – dokonał w 1692 r. ówczesny biskup krakowski. W XIX w. został on rozbudowany i podmurowany. Wnętrze, po ostatniej przebudowie, otynkowano i wielokrotnie przemalowywano.
W wyniku zaboru pruskiego parafia Łąka, wraz z całym dekanatem pszczyńskim, należała w latach 1821–1922 do diecezji wrocławskiej. II poł. XIX w. zaznaczyła się w historii parafii jako czas aktywnego Kulturkampfu. Ówczesny proboszcz łącki – ks. Antoni Philippi – był szykanowany i dwukrotnie więziony za głoszenie kazań po polsku. Po pierwszej wojnie światowej i powstaniach śląskich dekanat pszczyński znalazł się w obrębie państwa polskiego, a w 1925 r. wszedł w skład diecezji katowickiej.
Źródło: peuk.fiiz.pl