Kościół pw. św. Wacława w Krzanowicach
1304/83 z 10.08.1983
Opis
Kościół pw. św. Wacława jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która położona jest na terenie dekanatu Pietrowice Wielkie należącego do diecezji opolskiej, a która erygowana została w XIII w.
Barokowa świątynia została zaprojektowana przez Józefa Seyfrieda z Krawarza. Jej budowniczym był ówczesny proboszcz Krzanowic – ks. Augustyn Quittek. Kościół jest potężny, ma 48 m długości, nawa główna ma 27 m szerokości, a z kaplicami 35 m. Sklepienie jest wysokie na 17 m, w kopule – na 20 m wysokości. Dominująca nad świątynią i Krzanowicami wieża wznosi się na wysokość 56 m. Typowo barokowym rozwiązaniem jest perspektywiczne stopniowanie mas w fasadzie zachodniej, osiągnięte dzięki trzem elementom architektonicznym umieszczonym na tej samej osi – półkolistemu, wolutowemu szczytowi bramy cmentarnej, podobnemu szczytowi wieńczącemu przylegającą kruchtę i trójkątnemu wolutowemu szczytowi fasady głównej z sygnaturką.
Wnętrze świątyni utrzymane jest w stylu późnego baroku i klasycyzmu z neogotyckim ołtarzem św. Wacława, autorstwa Ferdynanda Lichty z Brna, pochodzącym z 1805 r. Pomiędzy kolumnami ołtarza znajdują się dwie XVIII-wieczne figury: z lewej strony – św. Ludmiły, babki św. Wacława, zaś z prawej św. Jadwigi – głównej patronki Śląska. W centrum kościoła wisi barokowy żyrandol z metaloplastyki autorstwa pochodzącego z Krzanowic P. Jureczki. Ponadto w kościele znajdują się cztery ołtarze boczne, będące dziełem firmy Mayera z Monachium, stiukowe stacje Drogi Krzyżowej i zabytkowa ambona. Na uwagę zasługuje również polichromia wykonana w 1915 r. przez artystów z Monachium – prof. Hansa Martina przy udziale Paula Hofmanna i Franza Zacha.
Krzanowicki kościół jest jednym z niewielu na terenie Polski, w którym odprawiane są nabożeństwa ze śpiewami w języku morawskim.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia
Parafia krzanowicka istniała już w momencie uzyskania przez Krzanowice praw miejskich, co miało miejsce ok. 1265 r. Pierwsza wzmianka o istnieniu kościoła parafialnego pw. św. Wacława (patrona Czech i Diecezji Ołomunieckiej) pochodzi z 1288 r. Świątynia ta, nękana wieloma pożarami i wielokrotnie przebudowywana, m.in. w latach 1604, 1696, 1784 i 1843 przetrwała do 1913 r., kiedy to pożar dokonał tak wielkich zniszczeń, iż postanowiono ją zburzyć i wybudować na jej miejscu nowy, większy kościół. Rozpoczęte w 1914 r. prace budowlane trwały jedynie półtora roku. W dniu 13 listopada 1915 r. miała miejsce uroczysta konsekracja nowej świątyni, której dokonał ks. biskup sufragan ołomuniecki Karol Wismar. W czasie II wojny światowej kościół uległ uszkodzeniom, po czym został odbudowany staraniem długoletniego proboszcza – ks. Franciszka Pawlara – w latach 1947–1948. Większych inwestycji parafia krzanowicka doczekała się dopiero w latach 80., kiedy to wybudowano nową plebanię i dom katechetyczny oraz przeprowadzono kapitalny remont kościoła. W latach 1987–1990 dokonano również po raz pierwszy od blisko 80 lat renowacji i konserwacji starej zabytkowej polichromii, a w latach 1994–1996 – zabytkowego ołtarza głównego i ambony. Ołtarze boczne doczekały się zaś prac renowacyjnych w latach 1998–2000.
Jeżeli chodzi o samą parafię, początkowo należały do niej miasto i wieś Krzanowice oraz inne okoliczne wioski, takie jak Bolesław, Borucin, Kuchelna, Samborowice, Strachowice i Rochów. W 1925 r. przyłączono do niej jeszcze wieś Pietraszyn. Obecnie do parafii należy jedynie miasto Krzanowice i wieś Krzanowice oraz wieś Pietraszyn. Ciekawostką jest fakt, iż do II wojny światowej parafia Krzanowice należała do czeskiej Diecezji Ołomunieckiej.
Źródło: peuk.fiiz.pl