Kościół pw. św. Macieja w Kruszynie

Nr w rejestrze zabytków:
207-X-17 z 12/05/1946; 228 z 27/12/1967

Opis

Kościół pw. św. Macieja jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która położona jest na terenie dekanatu kłomnickiego należącego do archidiecezji częstochowskiej.

Wybudowany i – co ciekawe – konsekrowany przez Denhoffów kościół pochodzi z II poł. XVII w. Posiada on okazałą, ozdobioną bogatym portalem, charakterystyczną barokową fasadę. Jego wnętrze reprezentuje styl późnego baroku i rokoko, co czyni je wyjątkowo okazałym. Na szczególną uwagę zasługują XVIII-wieczne, późnobarokowe ołtarze (główny i dwa boczne) oraz kolejne dwa ołtarze boczne, ambona i chrzcielnica w stylu rokoko. Rokokowy jest również ciekawy konfesjonał używany także jako ołtarz. Późnorenesansowa płyta nagrobna Krystyny Rzeszowskiej zmarłej w 1622 r. z płaskorzeźbą jej postaci jest kolejnym cennym zabytkiem kruszyńskiej świątyni, podobnie jak XVII-wieczne ornaty.

Z kruszyńskim kościołem jest też związana pewna ciekawostka. Pomnik Chrystusa, który znajduje się nad bramą wejściową pierwotnie stał bowiem na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie. Został on ufundowany przez hrabiego Andrzeja Zamoyskiego w 1857 r. Jednak w 1898 r. identyczny pomnik wykonano z bardziej trwałego brązu. Stary cementowy trafił wówczas najpierw do kaplicy cmentarnej Lubomirskich, a później nad bramę kościoła w Kruszynie.

Źróło: peuk.fiiz.pl

Historia

Parafia w Kruszynie istniała już na pewno na początku XV w., pierwsze bowiem o niej wzmianki pochodzą z 1415 r. Wówczas to również we wsi funkcjonował pierwszy kościół. Można jednak domniemywać, iż powstanie parafii nastąpiło wcześniej, ok. poł. XIV w. Przez stulecia jej zasięg nie ulegał zmianom, dopiero w 1957 r. przyłączono do niej wieś Bogusławice z parafii Borowno, a w 1958 r. odłączono wsie: Widzów, Teklinów i Pustkowie Jackowskie, z których utworzono parafię Widzów.

Kościół parafialny, który można podziwiać do dnia dzisiejszego, został wzniesiony w II poł. XVII w. Jego budowę rozpoczęła w 1661 r. ówczesna właścicielka Kruszyny – Anna Eufemia z Radziwiłłów Denhoffowa, wdowa po Stanisławie, starocie wieluńskim i radomszczańskim. Prezbiterium dokończył brat Stanisława Aleksander Denhoff, opat jędrzejowski, a nawę kościoła zbudował przed 1683 r. Zygmunt Wiktor Denhoff, syn Stanisława i Anny. Jego zasługą jest również ukończenie całej budowy w 1694 r. Świątynię konsekrował w 1696 r. biskup przemyski i kanclerz wielki koronny – Jerzy Denhoff.

Pierwszego poważnego remontu, połączonego z przebudową górnych kondygnacji wież, świątynia doczekała się w latach 1874–1877. Prace te zostały przeprowadzone z fundacji książąt Lubomirskich. W tym okresie wybudowano również, staraniem ks. Teofila Stręczyńskiego, obecną plebanię i budynki gospodarcze. W 1914 r. kościół otynkowano na zewnątrz, staraniem ks. Piotra Dąbrowskiego. W okresie międzywojennym uporządkowane zostało otoczenie kościoła, a pochodzące z początku XIX w. mur ogradzający cmentarz przykościelny i dzwonnica zostały wyremontowane zostały staraniem ks. Bonawentury Metlera. Kolejni proboszczowie również dbali o zachowanie świątyni w dobrym stanie, dzięki czemu stanowi ona dzisiaj niewątpliwą ozdobę Kruszyny.  

Źródło: peuk.fiiz.pl

Data powstania obiektu: 1691–1696 r.

Dane teleadresowe

Szkolna 2
42-282 Kruszyna
place
50.965500, 19.277578 Skopiowano do schowka
N50º57'55.8", E19º16'39.281" Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Parking
Możliwość zwiedzania
Ogólnodostępny
Wstęp bezpłatny

Korzystając z tej strony akceptujesz, że w Twoim urządzeniu końcowym zostaną zainstalowane pliki cookies, które umożliwiają nam świadczenie usług. Brak zgody na pliki cookies oznacza, że pewne funkcjonalności strony mogą być niedostępne. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia. Więcej informacji znajdziesz w Polityce Cookies.