Opis
„Młyńskie Wały” to bardzo stara osada. Pierwsza wiadomość ustalona na podstawie zapisów w księgach kościelnych pochodzi z 1722 roku. Osada funkcjonowała jako samodzielna jednostka terytorialna od początku XX wieku do 1945 roku. Później została częścią Korwinowa. Na początku były tam tylko dwa domy.
Miejsce osady jest bardzo korzystnie położone na wysokiej skarpie, natomiast dołem przepływa rzeka Warta. Wały były położone w bardzo dogodnym miejscu. Przed wybudowaniem mostu były tutaj brody, gdzie można było dogodnie przekroczyć rzekę. Droga biegła od Huty Starej do Olsztyna i Dębowca, którędy przebiegał trakt królewski z Częstochowy do Olkusza i dalej do Krakowa.
Młyn w Korwinowie został zakupiony przez rodzinę Patorskich w 1907 roku od Lejby Garbińskiego i Lejbusa Libermana. Była to budowla drewniana z czterema parami kół żarnowych napędzanych turbiną wodną. W skład Wałów w czasie zakupu wchodził młyn wodny drewniany, dwa domy drewniane i zabudowania gospodarcze.
W 1910 roku spłonęły wszystkie zabudowania gospodarcze. Na szczęście młyn i dom mieszkalny zostały uratowane.
Po pożarze wybudowano nowe budynki murowane, dużą stajnię, oborę, chlewnię i spichlerz, wozownię i obszerną stodołę. Te budynki stoją do dzisiaj nieco tylko zmodernizowane. Wykorzystując napęd turbiną wodną zbudowano przy młynie tartak.
W roku 1925 młyn został przebudowany i zlikwidowano trzy zestawy kół żarnowych, zastąpiono je mlewnikami walcowymi. Młyn funkcjonował bardzo dobrze, zjeżdżali się tam rolnicy ze zbożem z bardzo daleka np. z Olsztyna. Młyn ten spłonął w lipcu 1937 roku, ale został w ciągu roku wybudowany w tym samym miejscu nowy, murowany i w takiej formie przetrwał do dziś.
Zboże z tego młyna było przemielane na czterech żarnach, przy których górne ruchome koło o średnicy 115 cm było zwane biegunem, dolne natomiast było nieruchome i nazywało się leżakiem. Górne koło było napędzane i miało urządzenie do regulacji odległości między kamieniami. Nie był to system wydajny i nie dawał możliwości uzyskania mąki dobrej jakości. W 1925 roku przeprowadzono gruntowną modernizację starego młyna. Trzy żarna usunięto i zastąpiono dwoma parami mlewników walcowych oraz równocześnie zastosowano nowoczesne urządzenia obróbki i transportu, jak otaczarki i przesiewacze sitowe, pozwalające uzyskać mąkę dobrej jakości oraz podnośniki kubełkowe. O jakości uzyskiwanych produktów z przemiału świadczył fakt, że do młyna w Wałach zjeżdżali rolnicy ze zbożem z bardzo daleka, począwszy od Olsztyna, Biskupic i Choronia po Hutki, Koziegłowy i Psary.
Obok młyna można pospacerować aleją lipową.
Źródło: peuk.fiiz.pl
