Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Kończycach Małych
152/60 z 27.02.1960
Opis
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która położona jest na terenie dekanatu Strumień należącego do diecezji bielsko-żywieckiej, a która powstała w 1909 r.
Pierwotna świątynia była obiektem drewnianym. Obecna, murowana, powstała w 1713 r. z inicjatywy właścicieli miejscowych dóbr. Wówczas jednak posiadała ona drewnianą wieżę, którą zastąpiono murowaną w sto lat później – w 1818 r. Obiekt nie posiada wyraźnych cech stylowych. Kościół jest orientowany, czyli jego prezbiterium zwrócono w kierunku wschodnim. Jednonawowa świątynia posiada półkoliście zamknięte prezbiterium, do którego, od strony południowej, przylega zakrystia, a od północnej niewielka kaplica na rzucie trapezu.
Na szczególną uwagę zasługuje wnętrze kościoła, w którym najcenniejszym zabytkiem jest datowany na XV w. łaskami słynący obraz Matki Boskiej z Kwiatem Mlecza. Ten późnogotycki wizerunek w typie Hodigitrii namalował na lipowej desce nieznany artysta, który pochodził prawdopodobnie z południowych Czech. Obraz uważany jest za jeden z piękniejszych w Polsce dużych obrazów Matki Bożej. Przedstawia on Madonnę z kwiatem mlecza. Ponadto w wystroju świątyni godne zobaczenia są późnobarokowe ołtarze, ambona i chrzcielnica, a także epitafium Zygmunta Wyszkoty z Wodnik powstałe w II poł. XVI w. oraz tablica upamiętniająca powstanie w 1909 r., za zgodą cesarza Franciszka Józefa, samodzielnej parafii w Kończycach Małych.
Na przykościelnym cmentarzu, obecnie nie użytkowanym, znajduje się wiele ciekawych zabytkowych nagrobków, a na zewnętrznej ścianie kościoła zatarta płyta epitafijna właściciela Kończyc Małych – Jerzego Pełki, fundatora murowanej wieży kościelnej.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia
Obecny kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny jest drugą z kolei świątynią. Pierwsza była bowiem drewniana. Z fundacji ówczesnego właściciela Kończyc Małych – dziedzica Jerzego Pełki – murowany kościół z cegły wzniesiony został w 1713 r., do którego sprowadził on ze Słowacji lub Moraw XV-wieczny obraz Matki Boskiej z Kwiatem Mlecza. Liczne wota, które zginęły w czasie zamieszek religijnych, świadczyły o wysłuchanej prośbie i zaufaniu pątników, bowiem kult Matki Boskiej Kończyckiej przetrwał te trudne czasy. Do czasów II wojny światowej kościół nie zmienił się bardzo, poza wymianą pierwotnej drewnianej wieży na murowaną, co miało miejsce w 1818 r. W 1945 r., w czasie działań wojennych, świątynia została niestety poważnie uszkodzona i splądrowana, obraz został jednak nietknięty. Po zniszczeniach wojennych kościół odbudowano. W 1962 r. ołtarz i obraz zostały odnowione, oczyszczone i zabezpieczone od wilgoci i próchnienia. Nowa granica polsko-czeska odcięła wielu pątników z ziem za Olzą. Dawniej z okolicznych parafii wierni licznie podążali na odpust do Matki Boskiej Kończyckiej, później zaś ruch pielgrzymkowy uległ zmniejszeniu.
Jeżeli chodzi o samą parafię, to do 1909 r. kościół był filią parafii pw. św. Anny w Pruchnej. 18 listopada 1909 r. została erygowana parafia Kończyce Małe. Przyczynił się do tego Rok Jubileuszowy 60-lecia rządów cesarza – Franciszka Józefa I.
Od 10 września 1980 roku co tydzień odprawiana jest nowenna do Matki Bożej Kończyckiej, a od 10 maja 1985 w każdy 2 piątek miesiąca parafianie a także pielgrzymi gromadzą się na modlitewnym czuwaniu nocnym, które obecnie trwa od godziny 20:00 do 24:00.
Od roku 1960 kościół i stary cmentarz jest pod ochroną prawa jako cenny zabytek kultu religijnego na Ziemi Cieszyńskiej.
Źródło: peuk.fiiz.pl