Opis

Muzeum powstało w 2003 r. z inicjatywy Kobiórskiego Koła Związku Górnośląskiego. Dzięki życzliwości mieszkańców i zaangażowaniu twórców tego przedsięwzięcia, zgromadzono tutaj wiele cennych eksponatów, z których najstarsze datuje się na II połowę XIX w.

Muzeum Regionalne „Smolarnia” mieści się w zabytkowym, pochodzącym z początku XIX w. budynku zamieszkiwanym wówczas przez tutejszych smolarzy: Schnabela i Sommera. Znajdują się w nim przede wszystkim przedmioty podarowane przez mieszkańców gminy, z których najstarsze datowane są na XIX w. Prezentowane są tutaj również dwie stałe wystawy tematyczne: „Nasz DOM kochany i niezapomniany” oraz „Od ziarenka do bochenka”. Atrakcją samą w sobie jest siedziba muzeum, czyli właśnie budynek dawnej smolarni, funkcjonującej tutaj do 1913 r. W strefach szczytów deskowania zakończone są dekoracyjnymi wycinanymi ornamentami. Weranda posiada dekorację płycinową i wycinaną w formie stylizowanych lilii. W drzwiach znajdują się pozostałości dekoracyjnych kobaltowych oszkleń oraz szybek trawionych w ornamenty kwiatowe.

Budynek ma wysoką wartość zabytkową i architektoniczną w skali gminy i regionu. Tworzy on jednorodny kompleks zabudowy dawnego tartaku, który do zaprzestania produkcji był niewątpliwie największym tartakiem na Górnym Śląsku. Został on założony w 1852 r. przez Zarząd Dóbr Książęcych (organ administracji księcia Jana Henryka XI wywodzącego się z magnackiej rodziny Hochberg, która od króla Prus otrzymała tytuł książąt pszczyńskich – von Pless) jako pierwszy zakład produkcyjny na terenie gminy. Jak na owe czasy był zakładem niezwykle nowoczesnym. Dysponował trzema kotłami parowymi oraz maszyną parową o mocy 16 KM. W 1905 r. zatrudniał aż 80 robotników oraz kilku urzędników. Produkowano w nim głównie deski i szyndzioły (drewniane dachówki). W 1926 r. tartak przyjął nową formę organizacyjną działając pod nazwą „Książęco-Pszczyńskie Towarzystwo dla sprzedaży materiałów drzewnych – Spółka z o.o.”, co przyśpieszyło kolejny etap jego rozwoju. W opinii administracji polskiej, jaka nastała po III Powstaniu Śląskim i plebiscycie w 1921 r., spółka ta prowadziła „działalność rabunkową w lasach pszczyńskich”. W poł. lat 70. XX w. przejęty wcześniej przez Ministerstwo Górnictwa tartak zatrudniał prawie 400 pracowników i ukierunkowany był głównie na produkcję stolarki okiennej oraz na zaopatrzenie kopalń. W tym czasie marka „Okna Kobiórskie” znana była w całej Polsce. Niestety, w 2002 r. zakład ten, o bardzo bogatej historii i wielkim znaczeniu dla mieszkańców Kobióra, został zamknięty.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Historia

Od XV wieku na ziemiach polskich, w oparciu o wykorzystywanie procesu suchej destylacji drewna, funkcjonował przemysł wytwarzający smołę i poszukiwany w Europie dziegieć, a także terpentynę i spirytus drzewny. Od XV do XIX w. były to istotne produkty eksportowe Polski wysyłane za granicę. W rodzimej tradycji zwano go smolarstwem. Pierwotnie oparty był na wykorzystywaniu dołów, potem pieców do pędzenia smoły (dziegciu), a później prymitywnych zakładów produkcyjnych nazywanych smolarniami lokalizowanych zwykle w lesie.

Na początku XIX w. w Kobiórze funkcjonowała taka właśnie smolarnia, w której zamieszkujący ją smolarze, Schnabel i Sommer, uzyskiwali smołę i dziegieć na lokalną skalę. Produkcja polegała na wytwarzaniu smoły, terpentyny i spirytusu drzewnego z nieużytków drzewnych w procesie prażenia. Swoją działalność kobiórska smolarnia zaprzestała ona w 1913 r., kiedy to po zdominowaniu rynku przez produkcję przemysłową przestała funkcjonować jako zakład produkcyjny, a budynek został sprzedany innemu właścicielowi, który w nim zamieszkał.

W 2003 r. z inicjatywy Koła Związku Górnoślązaków w dawnej smolarni otwarte zostało Muzeum Regionalne, w którym dzięki darom społeczeństwa lokalnego zebrano eksponaty dokumentujące miejscowe tradycje.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Data powstania obiektu: 2003 r.

Dane teleadresowe

Zmienna 36
43-210 Kobiór
Tel. kom.: 514930345, 693020699, 794506500, 607233160
place
50.051647, 18.932069 Skopiowano do schowka
N50º3'5.929", E18º55'55.448" Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Wstęp płatny
Możliwość zwiedzania
Ogólnodostępny

Korzystając z tej strony akceptujesz, że w Twoim urządzeniu końcowym zostaną zainstalowane pliki cookies, które umożliwiają nam świadczenie usług. Brak zgody na pliki cookies oznacza, że pewne funkcjonalności strony mogą być niedostępne. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia. Więcej informacji znajdziesz w Polityce Cookies.