Kościół pw. św. Marcina Biskupa w Kłomnicach
204/78 z 27.12.1967; 731/67 z 27.12.1967
Opis
Kościół św. Marcina Biskupa jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która położona jest na terenie dekanatu kłomnickiego należącego do archidiecezji częstochowskiej.
Kościół wraz z całym zespołem, w skład którego wchodzi również murowana dzwonnica z końca XVIII w. oraz pochodzące z tego samego okresu, również murowane ogrodzenie z bramą, stanowi najważniejszy zabytek Kłomnic. Świątynia reprezentuje cechy stylu późnobarokowego. Takie również jest jej wnętrze, aczkolwiek wyposażenie jest w większości współczesne, jako że dużo cennych zabytków zostało skradzionych z kościoła przez Niemców w czasie II wojny światowej.
W odległości ok. 600 m od świątyni znajduje się zabytkowy cmentarz parafialny, który został założony pod koniec XIX w. i również wówczas ogrodzony ceglanym murem. Spoczywają na nim m.in. ostatni właściciele okolicznych majątków wchodzących w skład parafii kłomnickiej, m.in. znajdują się tutaj nagrobki Policzkiewiczów, Moraczewskich i Ziółkowskich, jak również księży służących w tutejszej parafii.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia
Pierwsza wzmianka o kłomnickiej parafii pochodzi z 1406 r. Prawdopodobnie więc istniała ona już w poł. XIV w. W Liber Beneficorium (łac. Księga Dobrodziejstw / Księga Beneficjentów) Jana Łaskiego z 1521 r. opisana jest parafia Kłomnice, jej zasięg i uposażenie. W 1903 r. ze wspólnoty tej wydzielona została parafia w Garnku, gdzie od 1811 r. znajdował się kościół filialny. W 1919 r. odłączono od niej parafię w Zawdzie, a w 1969 r. w Rzerzęczycach.
Pierwszy kościół parafialny był drewniany, a wzniesiono go ok. połowy XIV w. Jego fundatorami byli ówcześni właściciele Kłomnic – Kłomniccy. Przebudowany w 1521 r., przetrwał do początku XVIII w. Wówczas jego stan był tak zły, iż uległ całkowitej ruinie. W jego miejsce została wzniesiona w 1728 r. świątynia, która służyła parafii jedynie do 1764 r., kiedy to została zniszczona podczas pożaru. Jej fundatorką była Joanna z Brzostowskich Leszczyńska, wojewodzina kaliska i jednocześnie właścicielka okolicznych dóbr. Wówczas zbudowano tymczasową kaplicę. Kościół, który podziwiać można po dziś dzień, został wzniesiony w latach 1779–1789 z fundacji właściciela wsi – Andrzeja Załuskiego, jego żony Marii i siostry Hilarii de Riviere. Jego poświęcenie miało miejsce w 1790 r. Konsekracji zaś dokonał rok później biskup sufragan gnieźnieński Michał Kociesz-Kosmowski, opat w Trzemeszynie. Wtedy też świątynia, której wcześniej patronowała Trójca Święta, otrzymała wezwanie św. Marcina.
Po I wojnie światowej, w 1918 r. kościół został powiększony i odnowiony. Dobudowano do niego wówczas prezbiterium i nową zakrystię. Prace te przeprowadzono staraniem ks. Romana Kossowskiego, a ich fundatorami byli parafianie.
W 1946 r. ufundowano trzy nowe dzwony na miejsce zrabowanych przez Niemców w czasie II wojny światowej. Ks. Marian Kubowicz, którego staraniem owe dzwony nabyto, usunął też zniszczenia w kościele, którym uległ on podczas bombardowania Kłomnic w 1939 r. Jego następca ks. Jan Massalski wybudował nową plebanię, zaś ks. Bronisław Panek przeprowadził remont dachów i zewnętrznych murów. Za ks. Stanisława Piwowarskiego odrestaurowano kościół ponownie. W miejsce pojedynczych drewnianych okien, założono podwójne żelazne, przebudowano prezbiterium, odnowiono ołtarze, dano nową polichromię, wyremontowano wieżę i położono blachę miedzianą na dachu i nowe tynki na zewnątrz kościoła, odnowiono również ogrodzenie placu przykościelnego. Staraniem ks. Zdzisława Bednarza w 1998 r. wykonano podziemną, zbiorczą instalację odwadniającą teren wokół kościoła. W tym samym roku rozpoczęto powiększanie i grodzenie cmentarza grzebalnego, które ukończono w 1999 r. W tymże roku położono brukowy chodnik procesyjny wokół świątyni. W 2000 r. zamontowano nową instalację nagłaśniającą kościół.
Na terenie parafii znajduje się również kościół pw. Miłosierdzia Bożego w Rzekach, wybudowany w miejscu wzniesionej w 1916 r. kaplicy. Jego poświęcenia dokonał ks. biskup Stanisław Nowak w kwietniu 1990 r.
Źródło: peuk.fiiz.pl