Kościół pw. św. Marcina w Kłobucku
R-478/56 z 02.11.1956; 1111/69 z 27.12.1969; 42/78 z 17.02.1978
Opis
Kościół pw. śś. Marcina i Małgorzaty w Kłobucku jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii, której patronuje ten sam Święty, która znajduje się w dekanacie Kłobuck w archidiecezji częstochowskiej.
Pochodzący z XV w. późnogotycki kościół został na początku XVII w. (oraz później na przełomie XVIII i XIX w.) przebudowany na wczesnobarokową bazylikę. Do czasów współczesnych zachowało się w nim pięć gotyckich portali ostrołukowych. Interesujące jest również sklepienia krzyżowe w prezbiterium, stalle oraz ambona. Z budynku klasztoru do dzisiaj przetrwało jedynie skrzydło, w którym mieści się obecnie plebania.
W skarbcu kościelnym przechowywane są podarowane przez Jana Długosza cenne eksponaty: ornat, kielich z herbem Wieniawa, relikwie, liczne kroniki oraz obraz Matki Boskiej Kłobuckiej. Niestety nie zachowały się do czasów współczesnych liczne pamiątki po zasobnym niegdyś skarbcu kłobuckiego kościoła, ostatecznie zagarnięte przez Niemców w czasie II wojny światowej i władze ludowe po jej zakończeniu. Były wśród nich m.in. cenne pergaminy z pieczęciami i podpisami królów, różne akta nadania i rękopisy.
W zabytkowych pomieszczeniach klasztornych planowane jest utworzenie Muzeum Jana Długosza – pierwszego w Polsce muzeum dedykowanego temu najwybitniejszemu polskiemu kronikarzowi.
Zespół klasztorny Kanoników Regularnych jest najcenniejszym zabytkiem Kłobucka i otaczany jest wielką czcią. Co roku przybywają tutaj rzesze mieszkańców województwa śląskiego oraz innych regionów Polski, dzięki bowiem cudownemu obrazowi Matki Boskiej Kłobuckiej, miasto jest znanym polskim sanktuarium maryjnym. Pielgrzymi przyjeżdżają więc do Kłobucka z jednej strony, by pomodlić się do nazywanej współcześnie „Naszej Matki Kłobuckiej Niepokalanej Ucieczki Grzeszników” (koronacja obrazu miała miejsce w 2004 r.), a z drugiej, by podziwiać piękno architektury zabytkowych zabudowań klasztornych.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia
Parafia pw. św. Marcina w Kłobucku istnieje już od 870 r. Powstała w latach 1134–1135 u schyłku panowania króla Bolesława Krzywoustego, w związku z jest jedną z najstarszych parafii rzymskokatolickiej w Polsce.
Wzniesienie pierwszej świątyni w Kłobucku przypisuje się Piotrowi Duninowi Włostowicowi herbu Łabądź, palatynowi Bolesława Krzywoustego, budowniczemu wielu innych świątyń na ziemiach polskich, m.in. kościoła pw. św. Jana Chrzciciela w Złotym Potoku.
Probostwo kłobuckie, obsługiwane do 1454 r. przez duchowieństwo świeckie, po bitwie grunwaldzkiej otrzymał kapelan obozowy króla Władysława Jagiełły, który zrzekł się probostwa na rzecz synowca Jana Długosza, który przejął ją w 1434 r. Długosz był proboszczem przez 15 lat, po czym przekazał parafię swojemu bratu – również Janowi. Ten drugi, w poł. XV w. zdecydował się rozbudować parafię i osadzić w Kłobucku Kanoników Regularnych Laterańskich z Krakowa. Przebudowany i rozbudowany kościół został konsekrowany przez kardynała Oleśnickiego, a erygowanie Kanoników z Krakowa zatwierdził król Kazimierz Jagiellończyk. Z tych czasów do dnia dzisiejszego w kłobuckim kościele podziwiać można piękny ornat – kielich ks. Jana Długosza. Jest też cudowny obraz Kłobuckiej Matki Ucieczki Grzeszników.
Na początku XVII w. zabudowania klasztorne uległy dużemu zniszczeniu, z niewiadomych przyczyn. Wówczas, starosta krzepicki Mikołaj Wolski, fundator klasztoru Kamedułów pod Krakowem, odnowił świątynię i hojnie ją wyposażył. Odbudowany kościół konsekrował w 1623 r. biskup sufragan Krakowski Tomasz Oborski.
W kolejnych wiekach kłobucka świątynia ulegała wielu pożarom i innym tragediom, by w 1658 r. przejść wraz z całym majątkiem starostwa pod władanie Jasnej Góry.
W 1810 r. przebywający w Kłobucku od 1454 r. Kanonicy Regularni oddali parafię kapłanom diecezjalnym.
Źródło: peuk.fiiz.pl
