Pozostałości po hucie "Szopienice" w Katowicach

Nr w rejestrze zabytków:
A-1227/78 z 30.07.1978

Opis

Zespół zabytkowych zabudowań huty „Szopienice” mieści się na terenie nadal funkcjonującego zakładu. Jego historia sięga 1834 r., kiedy to firma Bergwerksgesellschaft Georg von Giesches Erben uruchomiła w Szopienicach hutę cynku „Wilhelmina”.

Zespół zabudowań huty „Szopienice” to jeden z dwóch zabytkowych zespołów poprzemysłowych na terenie katowickiej dzielnicy Szopienice. Drugim jest pochodzący z końca XIX w. zespół browaru Mokrskich.

Na terenie huty znajdują się obiekty nieruchome prezentujące dużą wartość historyczną. Niestety wiele z nich popada w coraz większą ruinę, pomimo objęcia ich ochroną konserwatorską. W zespole huty uwagę zwraca przede wszystkim modernistyczny zespół zabudowy dawnej huty cynku, pochodzący z lat 1908–1912, w tym: hala nr 1 pieców destylacyjnych wraz z kominami, budynek muflarni, magazynu blendy, cechowni, wieża ciśnień, portiernia nr 1, wysoka kolejka wąskotorowa na estakadzie; zespół wzniesiono w stylu modernizmu. Ponadto cenne są następujące obiekty: budynek dawnej walcowni z wyposażeniem z 1904 r. (duża część jego wyposażenia wpisana jest do rejestru zabytków ruchomych województwa śląskiego), budynek dawnej kotłowni z 1904 r., wzniesione w latach 20. i 30. XX w. dawne warsztaty mechaniczne, zespół budynków dawnej lokomotywowni z końca XIX w., dawny budynek socjalny z końca XIX w., dawny budynek stolarni z początku XX w. oraz dawny budynek wagonowni pochodzący z lat 80. XIX w. 

Uwagę zwraca także wzniesiony w II poł. XIX w. budynek Centralnego Laboratorium Chemicznego, w którym zlokalizowana jest „Izba Tradycji Hutniczej”. Została ona utworzono i oddana do użytku w 1984 r., z okazji 150-lecia istnienia zakładu. Zgromadzono tutaj wiele pamiątek związanych z hutnictwem i koncernem Giesche. Na stałą ekspozycję składają się m.in.: panorama kompleksu zaprojektowanego przez Zillmannów, eksponaty techniczne, narzędzia pracy hutników, a także dawne formy i wyroby z cynku, stare dokumenty, maszyny do pisania, porcelana, pamiątkowe kufle, kryształy, talerze i popielnice, a nawet oryginalna akcja spółki Giesche. W czasie zwiedzania można obejrzeć stare filmy nakręcone w czasie procesu produkcji metali nieżelaznych, stare fotografie, rysunki techniczne, fragment drewnianego ołtarza ze św. Florianem, malarstwo oraz grafikę. W zbiorach znajduje się ekwipunek hutniczej straży pożarnej, m.in.: hełmy, gaśnice, alarm przeciwpożarowy i drewniana strażacka sikawka.

W placówce mieści się również siedziba Stowarzyszenia na rzecz powstania Muzeum Hutnictwa Cynku. Byli pracownicy i zarazem działacze stowarzyszenia pełnią rolę przewodników i oprowadzają zwiedzających po obiektach huty.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Historia

Początki szopienickiej huty sięgają 1834 r., kiedy to firma Bergwerksgesellschaft Georg von Giesches Erben uruchomiła w Szopienicach hutę cynku „Wilhelmina”. W 1863 r. dobudowana została tutaj huta ołowiu. Po rozbudowie przeprowadzonej na początku XX w. huta „Szopienice” stała się największym na Śląsku producentem metali nieżelaznych i największym ośrodkiem produkcji kadmu na świecie. W 1948 r. jej działalność poszerzyła się o Wydział Rafinerii Miedzi.

Od 1972 r. w obrocie handlowym zakład funkcjonuje jako Huta Metali Nieżelaznych „Szopienice”. W 1998 r. huta została przekształcona w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa. W 2000 r. huta została skomercjalizowana, a nowo powstała spółka akcyjna stała się częścią grupy kapitałowej Impexmetal SA, zaś w 2005 r. weszła w struktury grupy kapitałowej Boryszew SA.

26 września 2008 r. Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy w Warszawie zadecydowało o rozwiązaniu spółki i rozpoczęciu procesu likwidacji zakładu.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Uwagi

Zabytkowe zabudowania huty „Szopienice” z zasady nie są udostępnione do zwiedzania. Jedynym budynkiem, który można zwiedzać jest Izba Tradycji Hutniczej, czynna w każdą środę w godz. od 9:00 do 13:00 lub po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.

Data powstania obiektu: 1834 r.

Dane teleadresowe

ks. mjr. Karola Woźniaka 12c
40-389 Katowice
Tel.: (32) 789 19 99, (32) 789 39 99
place
50.258002, 19.106393 Skopiowano do schowka
N50º15'28.807", E19º6'23.015" Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Ruina/pozostałości
Parking
Możliwość zwiedzania
Zabytek techniki
Tylko z zewnątrz
Ogólnodostępny
Wstęp bezpłatny

Korzystając z tej strony akceptujesz, że w Twoim urządzeniu końcowym zostaną zainstalowane pliki cookies, które umożliwiają nam świadczenie usług. Brak zgody na pliki cookies oznacza, że pewne funkcjonalności strony mogą być niedostępne. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia. Więcej informacji znajdziesz w Polityce Cookies.