Kościół pw. śś. Jana i Pawła Męczenników w Katowicach
A/115/04 z 20.04.2004
Opis
Kościół pw. śś. Jana i Pawła jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która należy do dekanatu Katowice-Załęże położonego na terenie archidiecezji katowickiej.
Świątynia, którą podziwiać można po dziś dzień powstała na początku XX w. w miejscu kościoła tymczasowego z lat 70. XIX w. Budowla zaprojektowana przez znanego architekta śląskich obiektów sakralnych – Ludwika Schneidera – reprezentuje styl neoromański z elementami eklektyzmu. Wewnątrz znajduje się jedna nawa z trzema ołtarzami: główny z obrazem patronów parafii oraz boczne z wizerunkami św. Rodziny i Matki Boskiej. Ten ostatni obraz oraz ambona zostały tutaj przeniesione ze starej drewnianej świątyni. Artyści malarze z Wrocławia ozdobili ściany malowidłami. Mieszkańcy Dębu ofiarowali wiele przedmiotów, m.in. ówczesny naczelnik gminy Tomasz Kosz podarował zegar, a rodziny Pilchów, Kraclów i Adamców sfinansowały witraże do okien. W 1918 r., z okazji 50-lecia objawień w Lourdes, w kruchcie kościoła powstała grota Matki Boskiej.
W 2002 r. na podstawie starych fotografii odrestaurowano ołtarze oraz stacje Drogi Krzyżowej, w związku z czym kościół pw. śś. Jana i Pawła przetrwał do czasów współczesnych praktycznie w niezmienionym stanie, zarówno jeżeli chodzi o jego architekturę zewnętrzną, jak i wystrój wnętrza.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia
Dąb jest najstarszą częścią obecnych Katowic, jego początki sięgają bowiem XIII w. Podczas, gdy pozostałe dzielnice Katowic wchodziły w skład ziemi pszczyńskiej, Dąb należał do Księstwa Bytomskiego. W 1299 r. książę bytomski Kazimierz przekazał dochody płynące z Dębu i sąsiedniego Chorzowa Zakonowi Bożogrobców w Miechowie na utrzymanie szpitala św. Ducha w Bytomiu. Pod względem kościelnym obecna dzielnica Katowic należała najpierw do parafii bytomskiej, a od 1300 r. do parafii chorzowskiej.
Wielkie zmiany, podobnie jak w innych górnośląskich miejscowościach, przyniósł wiek XIX i dynamiczny rozwój gospodarczy tych terenów, który pociągał za sobą napływ ludności różnych wyznań, również rzymskokatolickich. Pojawiła się więc potrzeba wznoszenia nowych świątyń i ustanawiania nowych parafii, która nie ominęła również Dębia.
Pomysł budowy świątyni przedstawiono 8 października 1868 r. na zebraniu gminnym, podczas którego utworzono fundusz na ten cel. Czynnikiem, który przyspieszał budowę kościoła w Dębie był fakt rosnącej popularności w tym okresie starokatolicyzmu ks. Kamińskiego.
W 1871 r. kuria wrocławska wyraziła oficjalną zgodę na budowę tymczasowego kościoła. Zaczęto gromadzić fundusze pochodzące z części podatku płaconego przez mieszkańców. Domagano się, by koszty budowy zostały pokryte z dochodów fundacji chorzowskiej. Parafia w Chorzowie wykupiła od państwa 4 morgi gruntu pod przyszły kościół, który miał znajdować się przy szosie do Królewskiej Huty (dzisiejszy Chorzów). Nadzór nad budową objął proboszcz chorzowski ks. Franciszek Kania oraz ks. Tomasz Gbur, który był administratorem majątku Chorzów-Dąb z ramienia kurii wrocławskiej. Budowa jednak została przerwana z powodu braku pieniędzy, co doprowadziło do licznych lokalnych konfliktów. Dopiero w 1875 r. została zakończona. Konsekracji nowej świątyni dokonał ks. Leopold Markiefka. Mieszkańcy na patronów wybrali śś. Jana i Pawła Męczenników na pamiątkę legendarnej klęski żywiołowej, jaka dotknęła Dąb w dawnych czasach. Drewniany kościół posiadał dwa ołtarze – główny z obrazem patronów oraz ołtarz św. Barbary. Świątynia była zwieńczona wieżą i posiadała 4 dzwony.
Posługę w kościele do 1895 r. pełnili duszpasterze z parafii chorzowskiej, kiedy to pierwszym proboszczem erygowanej w 1894 r. przez biskupa wrocławskiego kardynała Georga Koppa parafii, został ks. Maksymilian Krocker.
W lipcu 1897 r. rozpoczęto budowę plebanii wg projektu Jaschika z Bytomia. Przedsięwzięcie sfinansowała gmina Dąb oraz okoliczne zakłady przemysłowe. Parafia otrzymała grunt należący do dóbr Chorzów-Dąb na założenie ogrodu wokół plebanii.
Budowa murowanego, większego kościoła rozpoczęła się w 1901 r. w miejscu starego, tymczasowego obiektu. Świątynia została ukończona w 1902 r. i wówczas też ją poświęcono. Aktu tego dokonał jako pierwszy ks. Wiktor Schmidt i jako drugi kardynał Kopp.
Źródło: peuk.fiiz.pl
