Opis

Galeria Szybu „Wilson” powstała na terenie Kopalni Węgla Kamiennego „Wieczorek”. Początki kopalni sięgają pierwszej połowy XIX wieku, kiedy to właściciel ordynacji mysłowickiej, Aleksander Mieroszewski, ze wspólnikiem zakupił 100-hektarowe pole górnicze „Jutrzenka” we wsi Janów (obecnie najbardziej na wschód wysunięta dzielnica Katowic). W latach 30. XIX w. prawa do eksploatacji „Jutrzenki” przejęła firma, która od 1860 roku istniała pod nazwą Spadkobiercy Gieschego. Z czasem połączyła ona wiele kopalń w jedną o nazwie „Giesche”. Po II wojnie światowej zyskała ona nową nazwę - „Wieczorek”. Do naszych czasów zachowały się zabytkowe zabudowania kopalni oraz sąsiednich osiedli patronackich - Nikiszowca i Giszowca. Większość obiektów zaprojektowali na początku XX wieku kuzyni Emil i Georg Zillmannowie. Poza słynnymi już osiedlami - Nikiszowcem i Giszowcem - warto odszukać budynki szybów „Pułaski”, „Poniatowski” i „Wilson”, siedzibę dyrekcji kopalni czy ślady po legendarnej kolejce wąskotorowej „Balkan”. Szyb „Wilson” znajduje się na rogu ul. Szopienickiej i Oswobodzenia. Nazwę uzyskał w latach 30. ubiegłego wieku ku czci prezydenta Stanów Zjednoczonych, Thomasa Wilsona. W XXI wieku kopalniane budynki cechowni i łaźni zostały zagospodarowane przez miłośników sztuki. A wszystko za sprawą Moniki Pacy i Johanna Brosa (twórcy rewitalizacji browaru Mokrskich w Szopienicach), którzy już w 1998 roku otwarli tutaj tzw. Małą Galerię. Po dwóch latach ruszyła instytucja w obecnym kształcie - uzupełniona o Średnią i Dużą Galerię. W postindustrialnych wnętrzach prezentuje się sztukę współczesną, najczęściej tworzoną przez młodych artystów. Powierzchnia wystawiennicza należy do największych w Polsce – wynosi około 2500 metrów kwadratowych. Poza plastykami, w galerii goszczą muzycy, miłośnicy teatru czy fotografii; odbywają się tutaj konferencje, festiwale, koncerty… Do tej pory w galerii wystawiali swoje prace artyści m.in. z Polski, Niemiec i Litwy; odbywa się tutaj także Międzynarodowy Festiwal Sztuki Naiwnej. W tym kontekście warto wspomnieć, że szeroki rozgłos zdobyła przed laty twórczość malarzy nieprofesjonalnych, w większości pracowników KWK „Wieczorek”. Tworzyli oni tzw. „Grupę Janowską”. W wielu muzeach i galeriach odnajdziemy prace m.in. Józefa Ociepki, Ewalda Gawlika czy Erwina Sówki.

Kronika Szlakowa

Galeria Szyb Wilson w Katowicach mieści się w pokopalnianym szybie dawnej kopalni „Wieczorek”, którego historia sięga 184 lat wstecz. Projekt architektoniczny szybu wykonali autorzy projektów Giszowca i Nikiszowca - Zillmanowie. Szyb Wilson stanowi jedną z największych galerii w Europie Środkowej. Liczy blisko 2500 m2. Na terenie galerii jeszcze 33 lata temu działało przedsiębiorstwo górnicze, na które składały się dwa kopalniane szyby, łaźnia, cechownia, a także sortownia. Z miejscem, w którym mieści się Galeria bardzo mocno wiąże się historia głośnej Grupy Janowskiej - była to grupa malarzy-amatorów, z zawodu górników, założona w połowie XX w. Jej członkowie stali się inspiracją dla filmu „Angelus” w reżyserii Lecha Majewskiego. Premiera filmu miała miejsce w postindustrialnej przestrzeni Galerii Szyb Wilson w 2001 r.

Źródło: http://www.zabytkitechniki.pl/Poi/Pokaz/1714

Historia

Początki istnienia Kopalni Węgla Kamiennego „Wieczorek” przypadły na lata 20. XIX w., kiedy to Aleksander Mieroszewski, ostatni Pan Ordynacji Mysłowickiej z D.H. Daliborem nabyli prawa do górniczej eksploatacji 100 ha ziemi. Pole górnicze nazwano Morgenroth („Jutrzenka”). W 1833 r. firma Giesches Erben, z czasem wiodący koncern przemysłowy o światowym zasięgu, wykupiła większość udziałów w polu, dając tym faktem początek funkcjonującej do dnia dzisiejszego Kopalni „Giesche”, nazwanej po II wojnie światowej kopalnią „Wieczorek”.

Na terenie dzisiejszej galerii „Szyb Wilson” działało przedsiębiorstwo górnicze, na które składały się: dwa szyby wydobywcze – „Richthofen” i „Hulda” (przemianowane w 1935 r. na „Wilson I” i „Wilson II” ku czci Prezydenta Stanów Zjednoczonych), łaźnia, cechownia, zakład przeróbczy, nadszybie i sortownia, z której węgiel wyruszał w świat z lokujących się na terenie ramp i węzła kolejowego. Od tamtych czasów aż po 1997 r. teren szybu „Wilson” był nieprzerwanie eksploatowany.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Data powstania obiektu: 1998 r.

Dane teleadresowe

Oswobodzenia 1
40-403 Katowice
Tel.: +48 32 730 32 20
Fax: +48 32 730 32 25
place
50.2506077558536, 19.0834665298462 Skopiowano do schowka
N50º15'2.188", E19º5'0.48" Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Wstęp płatny
Parking
Możliwość zwiedzania
Ogólnodostępny

Korzystając z tej strony akceptujesz, że w Twoim urządzeniu końcowym zostaną zainstalowane pliki cookies, które umożliwiają nam świadczenie usług. Brak zgody na pliki cookies oznacza, że pewne funkcjonalności strony mogą być niedostępne. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia. Więcej informacji znajdziesz w Polityce Cookies.