Pałac w Kamieńcu

Nr w rejestrze zabytków:
347/60 z 7.03.1960

Opis

Pałac w Kamieńcu znajduje się w centrum niewielkiej miejscowości Kamieniec w województwie śląskim. Obecnie znajduje się tutaj Ośrodek Leczniczo-Rehabilitacyjny dla dzieci.

Zwiedzanie jako takie nie jest możliwe, jedynie za zgodą personelu można zobaczyć hol główny, dawny salon z kominkiem oraz marmurowe schody.Reszta pomieszczeń pałacowych została dostosowana do normalnych funkcji ośrodka rehabilitacyjnego.

Historia

Między Pyskowicami a Zbrosławicami, we wsi Kamieniec, na tarasowym wzgórzu, wznosi się intrygująca budowla ukształtowana na wzór "palazzo in fortezza", czyli pałacu otoczonego fortyfikacjami. Tradycyjnie podaje się, że pierwotnie w miejscu tym istniał zamek wybudowany przez ród Kokorzów w XV lub XVI wieku - w elewacji wschodniej zachowała się wmurowana wtórnie kamienna tablica z dwiema tarczami herbowymi, postaciami męską i kobiecą oraz napisem : "JAN KOKORZ /Z/ KAMECZE / KATERZINA (...) KINGS (...)". Na reliktach wspomnianego zamku został zbudowany w 1. ćw. XVIII wieku pałac dla rodziny Loewenckronów. Postaci Katarzyny Kokorz von Kamenz oraz Marcina von Loewenckron pojawiają się także w historii pałacu w Turawie.

Pałac Loewenckronów w Kamieńcu, prawdopodobnie (według kolorowej litografii z wydawnictwa Dunckera) był otoczony murem z kamienia łamanego, posiadał prostą, zwartą, dwukondygnacjową bryłę, niskie przybudówki i dach mansardowy - z tej fazy pochodzi kamienna tarcza herbowa w kartuszu, wmurowana w elewację zachodnią.

Po połowie XIX wieku, gdy pałac należał do rodziny Strachwitzów, zburzono rzekomy mur z wieżami otaczający rezydencję, a sam obiekt został rozbudowany i przekształcony w stylu neorenesansowym (otrzymał tzw. "kostium francuski"). Na kartach pocztowych z przełomu wieków widnieje sylweta pałacu z charakterystycznymi wysokimi szczytami i mansardowym dachem, w malowniczym parku krajobrazowym ze stawami i drewnianymi altanami. Od strony północnej znajduje się boniowany portyk z tarasem, z kamiennymi rzeźbami lwów podtrzymujących tarcze herbowe.

Za Strachwitzów powstała także obok pałacu, murowana z kamienia sztuczna ruina, zwana "Mysią Wieżą", która służyła ponoć właścicielowi za obserwatorium astronomiczne. Ostatniej przebudowy, która nadała pałacowi dzisiejszy wygląd dokonano za grafa von Stolberga w 1910 roku, jak głosi wmurowana w elewację kaplicy tablica z inskrypcją. Obiekt nabrał podczas tej przebudowy cech pałacu neobarokowego - zmieniono m.in. kształty szczytów nad ryzalitami, artykulacje (podział) elewacji oraz hełmy wież. Przy elewacji wschodniej pojawiła się neobarokowa kaplica, której kształt architektoniczny, portal wejściowy oraz wystrój wnętrza: sztukaterie z ornamentem regencyjnym, wielobarwna marmurowa posadzka, neorokokowy ołtarz znajdujący się obecnie w kościele, do dzisiaj budzą zachwyt. Podobnie podziw wzbudzają wnętrza pałacu - sień, neorenesansowa jadalnia, sala balowa, biblioteka, z licznie zachowanymi sklepieniami, posadzkami, oryginalnymi stropami, boazeriami, bufetami, kamiennymi i marmurowymi kominkami. W sieni na parterze zobaczyć można "antyczny" sarkofag z płaskorzeźbionymi scenami winobrania, w holu na piętrze rzeźbę marmurową w formie czary, z grupą rzeźbiarską przedstawiającą walkę antycznych postaci, a obok dawnej biblioteki wspaniały klasycyzujący piec. W pałacu mieści się aktualnie ośrodek leczniczo-rehabilitacyjny dla dzieci.

Historia rodu

Stary górnośląski ród, według niektórych heraldyków przybyły z Czech. Na Górnym Śląsku występują w dokumentach już w XIV wieku. Za siedzibę rodową uważali Kamieniec kolo Gliwic, który prawdopodobnie około 1539 roku nabył Jan Kokorz z księstwa niemodlińskiego. Jego syn - również Jan kupił Dzierżysław koło Głubczyc w księstwie karniowskim. Jan (młodszy) za siedzibę swoją obrał jednak Kamieniec, w którym wybudował nowy zamek.

Około 1556 roku ożenił się z Katarzyną, córką już wówczas nieżyjącego Piotra von Koenigsfeld. Na zamku w Kamieńcu umieszczony został herb Jana i jego żony Katarzyny von Koenigsfed. Posiadali oni córkę - Barbarę, późniejszą żonę Jana Sedlnitzkiego. Epitafium ich znajduje się w kościele parafialnym w Kamieńcu.

Herb rodowy Kokorzów

Herb Kokonów nawiązuje do nazwiska (Kokorz po słowiańsku - Kogut) i znany był również w Polsce pod nazwą "Kur". Używali kilka wersji tego herbu, z których prezentujemy tu dwie: wersja l - na złotej tarczy czarny kogut z rogatą głową. W klejnocie taki sam czarny kogut. Labry czarno-złote.

Wersja II - na błękitnej tarczy srebrny kogut z rogatą głową, w klejnocie rozłożone (po trzy) pióra kogucie na przemian błękitno-srebrne. Labry błękitno-srebrne.

Źródło:Emmerling Danuta, Górnośląskie zamki i pałace, 1999

Literatura

Emmerling Danuta, Górnośląskie zamki i pałace, 1999

Aktualna funkcja: Ośrodek Leczniczo-Rehabilitacyjny "Pałac Kamieniec" Sp. z o.o.
Data powstania obiektu: XVIII w.

Dane teleadresowe

Polna 2
42-674 Kamieniec
place
50.403481, 18.711887 Skopiowano do schowka
N50º24'12.532", E18º42'42.793" Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Parking
Tylko z zewnątrz

Korzystając z tej strony akceptujesz, że w Twoim urządzeniu końcowym zostaną zainstalowane pliki cookies, które umożliwiają nam świadczenie usług. Brak zgody na pliki cookies oznacza, że pewne funkcjonalności strony mogą być niedostępne. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia. Więcej informacji znajdziesz w Polityce Cookies.