Atrakcje turystyczne Śląska

Hasła Marcina Lutra głoszone na początku XVI w. bardzo szybko dotarły również na Śląsk Cieszyński, gdzie zyskały one dużą popularność szczególnie w ostatnich latach panowania księcia cieszyńskiego Kazimierza II, a przede wszystkim od 1545 r. po objęciu władzy przez Wacława III Adama. Tutaj naukami reformacji przejął się lud, dlatego kontrreformacja za rządów Habsburgów nie zdołała ich wykorzenić. W Jaworzu i w pobliskiej Jasienicy już w XVI w. istniały ewangelickie parafie. Jaworze miało również swój drewniany kościół, odebrany wcześniej katolikom. W wyniku kontrreformacji, ewangelicy zostali jednak go pozbawieni z 1654 r. Do 1709 r. na Śląsku Cieszyńskim nie posiadali oni żadnej świątyni. Nabożeństwa odprawiane więc były potajemnie, głównie w górach, m.in. na Równicy, Bukowej, Lesznej Górnej, Cygańskim Lesie w Bielsku Białej i tzw. „Uroczysku” na zboczu Borowiny w Jaworzu. Po wybudowaniu kościoła w Cieszynie, wierni z Jaworza uczęszczali do niego na msze św. Sytuacja zmieniła się po ogłoszeniu przez cesarza Austrii Józefa II tzw. Patentu Tolerancyjnego w 1781 r., na mocy którego ewangelicy Śląska Cieszyńskiego mogli w swoich miejscowościach budować Domy Modlitwy (czyli świątynie pozbawione wieży i dzwonów). Ówczesny właściciel Jaworza hrabia Jerzy Lachowski ofiarował więc parcelę pod Dom Modlitwy, szkołę, plebanię i zabudowania gospodarcze oraz większość materiału na ich budowę. Uroczyste poświęcenie kamienia węgielnego pod budowę jaworzańskiego Domu Modlitwy miało miejsce 12 marca 1782 r., a dokonał go ks. T. Barthelmus z Cieszyna. Wówczas również erygowana została tutejsza parafia. Budowa świątyni trwała 4 lata i zakończyła się w 1786 r.

Drugi etap rozwoju parafii ewangelickiej przypadł na początek II poł. XIX w., kiedy to na mocy ogłoszonego przez cesarza Franciszka Józefa I Patentu Cesarskiego, ewangelicy mogli przystąpić do wybudowania wieży, co miało miejsce w latach 1851–1852. W nowej wieży umieszczony został dzwon ofiarowany przez hrabiego Arnolda Saint Genois d'Anneaucourt w 1794 r. W 1862 r. zawieszono dwa kolejne dzwony, a w 1880 r. założony został cmentarz ewangelicki.  

W 1912 r. parafia dokonała przebudowy kościoła, dobudowując prezbiterium (część ołtarzową).

Do parafii, oprócz Jaworza, należą ewangelicy okolicznych wiosek: Jasienicy, Świętoszówki, Bierów i Grodźca Śląskiego (a do 1992 r. również z Wieszcząt, Roztropic, Łazów, Bielowicka) oraz z części Bielska-Białej. Parafia posiada, oprócz kościoła w Jaworzu, świątynię w Jasienicy i kaplicę w Świętoszówce.

Źródło: peuk.fiiz.pl