Drewniany kościół pw. Bożego Ciała w Jankowicach Rybnickich
558/57 z 29.11.1957; 562/66 z 05.02.1966
Opis
Kościół pod wezwaniem Bożego Ciała w Jankowicach Rybnickich zbudowano w 1675 roku z fundacji hrabiego Ferdynanda Oppersdorfa. Jest on jednym z dwóch drewnianych kościołów w województwie śląskim, wzniesionych na planie krzyża greckiego. Świątynia posiada typową konstrukcję zrębową, dachy są obite gontem. Wnętrze – neobarokowe, chociaż odnajdziemy w nim kilka XVIII-wiecznych zabytków, jak np. obraz Wniebowstąpienia Pańskiego czy barokową chrzcielnicę.
Legendarne początki kościoła w Jankowicach Rybnickich cofają nas do wydarzeń z XV wieku. Działo się to podczas wojen husyckich. Ksiądz Walenty podążał z Najświętszym Sakramentem do chorej w Marklowicach. Kiedy dopadli go rabusie (lub husyci), ukrył bursę z hostią w dębowej dziupli. Sam zginął kilka kilometrów dalej w miejscu zwanym Studzienką. Na początku XVII wieku pasterze dostrzegli niezwykłą światłość bijącą od jednego ze starych, potężnych drzew. Duchowny, który przybył na miejsce, wydobył z dziupli nienaruszoną bursę z Najświętszym Sakramentem. Wkrótce stanęła tutaj kaplica i rozwinął się kult Bożego Ciała. Drewniany kościół pod wezwaniem Bożego Ciała w Jankowicach Rybnickich wzniesiono przy starej drodze do Rybnika, w 1675 roku. Jego fundatorem był hrabia Ferdynand Leopold Oppersdorf, właściciel ówczesnego wolnego państwa rybnickiego. Budynek zastąpił kaplicę zniszczoną w czasie wojny 30-letniej. Kościół jest orientowany, zbudowany na zrąb; nie posiada wieży. Rzadko spotykanym rozwiązaniem jest plan krzyża greckiego, czyli równoramiennego. Dach jest kryty gontem, dwuspadowy, od strony zachodniej naczółkowy. Sygnaturka ma kształt latarni przykrytej hełmem. Obiegające kościół soboty wykonano prawdopodobnie w XVIII wieku. Na jednej ze ścian zewnętrznych zawieszono obraz przedstawiający wspomnianego ks. Walentego na koniu, ukrywającego w dziupli bursę. W tle widać goniących go husytów. Niestety nie zachował się pierwotny wystrój wnętrza. XVIII-wiecznego pochodzenia są: obraz Wniebowstąpienia Pańskiego oraz kamienna chrzcielnica. Resztę wyposażenia wykonano w XIX lub XX wieku. W lesie graniczącym z Marklowicami, mniej więcej półtora kilometra od kościoła, odnaleźć można tzw. Studzienkę ze źródłem św. Walentego oraz grotę z figurą Matki Bożej z Lourdes. Od 2002 roku jankowicka świątynia wraz ze Studzienką są Sanktuarium Najświętszego Sakramentu. Kościół Bożego Ciała w Jankowicach Rybnickich znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego.
Źródło: sad.slaskie.travel
Historia
Historia janowickiego sanktuarium sięga 1434 r., kiedy to w nieistniejącej już wsi Bijasowice położonej między Jankowicami a Marklowicami, zachorowała pewna kobieta o imieniu Jadwiga. Legenda podaje, że do rybnickiego kościoła pw. Matki Bożej, pomimo strachu przed grasującymi husytami, pośpieszył chłopek, małżonek owej kobiety, by prosić o księdza z Panem Jezusem. Z Najświętszym Sakramentem do chorej udał się ks. Walenty, który niestety został zamordowany przez husytów w lesie. Przed śmiercią jednak zdążył ukryć w dębie z wielką dziuplą Przenajświętszy Sakrament. W miejscu jego śmierci wytrysło zaś cudowne źródełko i rozwinął się kult „Studzienki”. Dopiero w XVI w. odnaleziono Przenajświętszy Sakrament, a wierni zaczęli się gromadzić wokół naprędce postawionego krzyża, uznając miejsce za święte. Pierwsze wzmianki o kaplicy z ołtarzem pochodzą z 1628 r. To właśnie wtedy, na początku XVII w., zaczął się tutaj szerzyć kultu Najświętszego Sakramentu. Niestety wojna trzydziestoletnia (1618–1648) skutecznie spowolniła rozwijający się kult Bożego Ciała i doprowadziła niemal do całkowitej ruiny kaplicę.
Obecny kościół powstał ok. 1675 r. Jego fundatorem był właściciel tzw. państwa i klucza rybnickiego – hrabia Ferdynand Leopold Oppersdorff, którego wspierał w tym dziele ks. Krzysztof Goworek, kanonik z Raciborza.
Parafia przy kościele została ustanowiona dopiero w 1897 r. Jankowicki kościół wraz ze Studzienką został oficjalnie uznany za Sanktuarium w 2002 r.
Źródło: peuk.fiiz.pl