Drewniany kościół pw. św. Barbary w Górze

Nr w rejestrze zabytków:
475/56 z 02.11.1956; 435/60 z 18.03.1960

Opis

Kościół drewniany prawdopodobnie z końca XV w. Przebudowany w XX w. We wnętrzu znajdują się XIX-wieczne krucyfiksy oraz krzyż ołtarzowy z XVIII w. Wokół cmentarza otaczającego kościół rosną wiekowe drzewa. Obiekt leży na Szlaku Architektury Drewnianej.

Kościół pw. św. Barbary w Górze jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która położona jest na terenie dekanatu Miedźna należącego do archidiecezji katowickiej.

Kościół posiada konstrukcję zrębową i jest częściowo postawiony na ceglanej podmurówce. Trójbocznie zamknięte prezbiterium skierowane jest w kierunku wschodnim i węższe od prostokątnej nawy. Od północy przylega do niego nowa, murowana zakrystia. Świątynia otoczona została sobotami wspartymi na słupach z zastrzałami oraz oszalowana deskami. Wieża na osi kościoła ma pochyłe ściany i hełm namiotowy, pobita jest gontem, poza izbicą pokrytą deskami. Soboty i siodłowe dachy kryte są również gontem.

W przeciwieństwie do wielu innych zabytkowych kościołów drewnianych, w świątyni w Górze do czasów współczesnych nie zachowało się dużo cennych ruchomych zabytków. Centralne miejsce zajmuje drewniany ołtarz z obrazem Matki Bożej, prawdopodobnie z XVIII w. W kościele znajdują również pochodzące z okresu rozbudowy świątyni w połowie XX w. ołtarze boczne. Zabytkowe wyposażenie kościoła tworzą: kamienna kropielnica z wyrytym rokiem 1826 (w przedsionku), XVIII-wieczny krzyż ołtarzowy oraz dwa XIX-wieczne krucyfiksy (barokowy i ludowy). Freski i ornamenty zdobiące wnętrza kościoła są współczesne, podobnie jak ambona, konfesjonał i chrzcielnica.

Kościół w Górze jest jednym z kilku obiektów drewnianych znajdujących się na terenie gminy Miedźna, a należących do Szlaku Architektury Drewnianej Województwa Śląskiego, integrującego pochodzące z różnych epok zabytkowe obiekty drewniane.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Historia

Góra swoją historią sięga XIV w., aczkolwiek po raz pierwszy wzmiankowana jest jako wieś książęca w 1411 r. Na początku XV w. przeszła ona bowiem na własność księcia raciborski-opawskiego Jana II, który podarował ją w 1432 r. rycerzowi Pitwasowi Eyke.  Wówczas stała się własnością rycerską. W latach 1466–1470 Góra należała do rycerza Wańka, który utracił ją w wyniku konfliktu z księciem pszczyńskim Wacławem. Później, wraz z całą ziemią pszczyńską, została ona włączona do korony węgierskiej. Ostatnim właścicielem Góry był książę pszczyński Fryderyk Erdmann Anhalt-Coethen.  

Choć powstanie samodzielnej parafii w Górze miało miejsce dopiero w II poł. XX w., już w XV w. istniała tutaj świątynia filialna parafii pw. św. Klemensa w Miedźnej. Przypuszcza się, iż została on ufundowana około 1495 r. przez ówczesnych właścicieli – zamożną rodzinę Brodeckich. Pierwsza wzmianka na temat kościoła pojawiła się jednak dopiero w 1525 r.

Z akt wizytacyjnych z 1720 r. wynika, że msze św. w filialnym kościele w Górze odprawiano trzy razy do roku: w dzień św. Barbary, w Poniedziałek Wielkanocny i w niedzielę po wspomnieniu św. Mateusza. W późniejszym okresie były one częstsze, ale również podczas II wojny światowej mieszkańcy Góry nadal na coniedzielne nabożeństwa chodzili do kościoła parafialnego w Miedźnej, coraz większe jednak było w nich pragnienie posiadania własnego duszpasterza i parafii, z większym kościołem. Pierwszym krokiem na drodze do jej ustanowienia było powołanie 1 stycznia 1943 r. lokalii. Po wojnie, w 1946 r. powołany został Komitet Rozbudowy Kościoła, którą udało się przeprowadzić w latach 1948–1950. Rozebrano wówczas dzwonnicę, do dotychczasowego kościółka, który obecnie stanowi prezbiterium świątyni, dobudowano wyższą nawę i połączono ją z nową dzwonnicą. Całość otoczono dobudowanymi sobotami. Do prezbiterium od strony północno-wschodniej dobudowano murowaną zakrystię. Rozbudowaną świątynię pomalował artysta malarz Franciszek Krzyż z Oświęcimia, któremu pomagał Jan Bartosiewicz. Po rozbudowie kościoła mieszkańcy podjęli starania o budowę probostwa oraz budynku gospodarczego. Całość budowlanego przedsięwzięcia w Górze została ukończona w 1952 r. Na mocy dekretu z 16 września 1951 r. Góra została ustanowiona samodzielną placówką duszpasterską (kuracją). Parafię erygowano 20 grudnia 1957 r. W latach 80. ubiegłego wieku przeprowadzono w kościele gruntowny remont.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Data powstania obiektu: XVI w.

Dane teleadresowe

Kościelna 32
43-227 Góra
place
49.976838, 19.104506 Skopiowano do schowka
N49º58'36.617", E19º6'16.222" Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Architektura drewniana
Parking
Możliwość zwiedzania
Ogólnodostępny
Wstęp bezpłatny

Korzystając z tej strony akceptujesz, że w Twoim urządzeniu końcowym zostaną zainstalowane pliki cookies, które umożliwiają nam świadczenie usług. Brak zgody na pliki cookies oznacza, że pewne funkcjonalności strony mogą być niedostępne. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia. Więcej informacji znajdziesz w Polityce Cookies.