Płaskorzeźba upamiętniająca synagogę w Gliwicach
12/89
Opis
Płaskorzeźba upamiętniająca gliwickich Żydów wypędzonych z miasta i wywiezionych do obozu Auschwitz.
Historia
Synagoga została zbudowana w latach 1859-1861, według projektu Salomona Lubowskiego i Louisa Troplowitza - ojca Oscara Troplowitza
O Nowej Synagodze tak pisał Benno Nietsche w swojej "Historii miasta Gliwice":
"Obecna synagoga, dostojny budynek w stylu orientalnym, została wzniesiona w latach 1860 - 1861 przez mistrzów murarskich Lubowskiego i Troplowitza, wedle planu wykonanego przez tego pierwszego, kosztem 25 444 talarów, 22 srebrnych groszy i 9 fenigów. Uroczyste oddanie świątyni do użytku odbyło się 29 sierpnia 1861 roku w obecności radcy konsystorialnego Barona jako przedstawiciela rządu oraz władz miejskich".
Podczas nocy kryształowej z 9 na 10 listopada 1938 roku, bojówki hitlerowskie spaliły synagogę. Pożar synagogi stwarzał zagrożenie dla okolicznych budynków. Rano 10 listopada 1938 r. został sprowadzony oddział "Technische Nothilfe", który wysadził budynek w powietrze.
Na jej miejscu wkrótce powstał targ, o czym świadczy projekt z lat 1938-1939. Prawdopodobnie w czasie II wojny światowej pod pustym placem po synagodze wybudowano schron. Po zakończeniu wojny nie odbudowano synagogi, choć były takie plany. Obecnie upamiętniają ją dwie tablice pamiątkowe.
Na początku 2007 roku ostatecznie wyburzono pozostałości synagogi w postaci podpiwniczenia oraz szczątków wieży. Prywatny właściciel, który kupił działkę, zamierza na działce wybudować nowoczesny budynek.
Źródło: wikipedia.pl