Muzeum w Gliwicach – Oddział Odlewnictwa Artystycznego

Opis

Wszystko zaczęło się w 1796 roku, kiedy to w mieście nad Kłodnicą uruchomiono pierwszy na kontynencie (poza Wielką Brytanią) wielki piec opalany koksem. Sukces miał wielu ojców, ale najwięcej do powiedzenia miał szkocki wynalazca i przedsiębiorca – John Baildon. Po dwóch latach w hucie ruszyła gisernia, zajmująca się odlewaniem gotowych przedmiotów. Gliwicka odlewnia, wraz z bliźniaczymi zakładami w Berlinie i Sayn, zajmowała się produkcją zarówno armat, jak i odlewów artystycznych. Współpracowała z najwybitniejszymi artystami, wśród których były tak znane nazwiska, jak Karl Friedrich Schinkel, August Kiss czy Teodor Kalide. Hutą zachwycał się Julian Ursyn Niemcewicz, podróżujący po Śląsku w 1821 roku. Pisał: „Gliwice odlewają w rozmaitych robotach do 100 000 cetnarów żelaza. Od ogromnych dział szturmowych do przedmiotów sztuk i najdrobniejszych łańcuszków, wszystko znaleźć tam można. Widziałem tam mosty całe, kraty, lwy, kandelabry, wazy, krucyfixy, medaliony wielkie i małe, krzyżyki, pierścionki, łańcuszki.” Warto wspomnieć, że najwyższe pruskie odznaczenie wojskowe – Żelazny Krzyż – zostało po raz pierwszy odlane w Gliwicach w 1813 roku. Po II wojnie światowej tradycje huty gliwickiej przejęły Gliwickie Zakłady Urządzeń Technicznych (GZUT). Stąd wyszły tak znane pomniki, jak warszawska Nike, Pomnik Powstańców Śląskich w Katowicach, Wyspiańskiego w Krakowie. Muzeum Odlewnictwa utworzono w 1991 roku w jednej z hal dawnej huty na terenie GZUT. W 2010 r. zostało ono przeniesione i obecnie mieści się w odnowionej maszynowni dawnej kopalni „Gliwice”. Budynki założonej w 1901 roku kopalni projektowali Emil i Georg Zillmanowie – twórcy katowickich osiedli: Giszowca i Nikiszowca. W XXI wieku zrewitalizowano maszynownię, cechownię i willę dyrektora. W 2010 roku zaprezentowano w nowym miejscu wystawę multimedialną. Tak opisuje ją sam twórca aranżacji , Mirosław Nizio: „Inspiracją dla wystroju ekspozycji stała się struktura miasta oraz architektura starych pieców hutniczych. Już same dokumenty ryciny, szkice po trosze określały charakter tego miejsca. W ten sposób powstały obiekty, które symbolicznie mają przedstawiać fabrykę oraz piece hutnicze: cztery kubiki, z których wydobywa się żar. (…) Bardzo ciekawym elementem są wnętrza pieców, do których zwiedzający mogą wchodzić i w których zapoznają się z uporządkowaną już chronologicznie historią odlewnictwa artystycznego od XVIII- do XX-wiecznych budowli przemysłu żeliwnego, gliwickich i okolicznych wyrobów artystycznych”. Muzeum znajduje się na Szlaku Zabytków Techniki.

Kronika Szlakowa

214 lat temu w Gliwicach powstała Królewska Odlewnia Żeliwa. Była to pierwsza odlewnia w naszej części Europy oparta na nowej technologii opalania pieca hutniczego koksem. Obecnie wytwory odlewni prezentuje Odział Odlewnictwa Artystycznego Muzeum w Gliwicach. Wśród nich na szczególną uwagę zasługuje misterna i precyzyjnie wykonana żeliwna biżuteria. W przeszłości była ona bardzo popularna, do czego przyczyniły się dwa wydarzenia. Pierwszym była śmierć pruskiej królowej Luizy, żony Fryderyka Wilhelma III. W Prusach zapanowała wówczas żałoba - kobiety do czarnych sukien zaczęły nosić odlane z żeliwa krzyże z wprawioną podobizną królowej. Wkrótce potem rozpoczęto skuteczną akcję propagującą oddawanie klejnotów na poczet funduszy wojennych - w zamian obywatele pruskiego państwa otrzymywali żeliwne płytki lub sygnety.

Źródło: http://www.zabytkitechniki.pl/Poi/Pokaz/1702

Data powstania obiektu: 1991 r.

Dane teleadresowe

Bojkowska 37
44-100 Gliwice
place
50.2771773, 18.6829376 Skopiowano do schowka
N50º16'37.838", E18º40'58.575" Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Wstęp płatny
Parking
Możliwość zwiedzania
Ogólnodostępny

Korzystając z tej strony akceptujesz, że w Twoim urządzeniu końcowym zostaną zainstalowane pliki cookies, które umożliwiają nam świadczenie usług. Brak zgody na pliki cookies oznacza, że pewne funkcjonalności strony mogą być niedostępne. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia. Więcej informacji znajdziesz w Polityce Cookies.