Kościół pw. Świętej Trójcy w Gliwicach
321/60 z 07.03.1960 r.
Opis
Kościół jest świątynią parafialną ormiańsko-katolickiej parafii południowej pw. św. Trójcy z siedzibą w Gliwicach.
Pierwotnie w miejscu dzisiejszego kościoła pw. św. Trójcy Świętej znajdował się szpital i kaplica pw. Trójcy Świętej, św. Marii i św. Bartłomieja ufundowane w 1409 r. przez starostę gliwickiego Michaela Pillcatora. Od XVI do XIX w. obiekty sakralne ulegały wielokrotnym zniszczeniom, odbudowom i przebudowom.
Obecny kościół zbudowano w stylu klasycystycznym w latach 1836–1838. Służył on jako kaplica dla mieszkających w pobliskim przytułku ubogich wdów. W 1872 r. świątynię przejęli starokatolicy, w których użytkowaniu pozostawała ona aż do 1922 r. W latach 1923–1941 służyła ona jako kościół filialny parafii pw. św. Piotra i Pawła. W okresie międzywojennym odprawiano tutaj msze św. dla głuchoniemych. W czasie II wojny światowej budynek sakralny był ponownie użytkowany przez parafię starokatolicką.
Po wojnie świątynię przejęli katolicy obrządku ormiańskiego, repatrianci z Kresów Wschodnich. Opiekunem świątyni został ks. Kazimierz Roszko, były proboszcz parafii ormiańskiej w Horodence. Za jego sprawą w 1950 r. do kościółka sprowadzono ze Starych Budkowic obraz Matki Boskiej Łysieckiej i utworzono przy nim sanktuarium maryjne.
Gruntowany remont świątynia przeszła w latach 1958–1962. Po włamaniu w 1985 r. została ponownie odnowiona.
W 1989 r. w kościele miała miejsce koronacja obrazu Matki Boskiej Łysieckiej, dla którego korony poświęcił wcześniej na Jasnej Górze podczas swojej podróży apostolskiej papież Jan Paweł II.
1 grudnia 2009 r. dekretem ordynariusza wiernych obrządku ormiańskiego w Polsce, arcybiskupa Kazimierza Nycza, przy kościele powołano parafię ormiańsko-katolicką, której proboszczem został ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski.
Wewnątrz świątyni na uwagę zasługuje przede wszystkim ołtarz główny z postacią Kaina oraz XVIII-wieczne obrazy św. Trójcy i św. Kajetana – patrona polskich Ormian.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia
W kościele pw. św. Trójcy w Gliwicach znajduje się od 1950 r. łaskami słynący obraz Matki Boskiej Łysieckiej, który powstał pod koniec XVI w. jako kopia cudownego obrazu Matki Boskiej z katedry ormiańskiej w Kamieńcu Podolskim. Według tradycji obraz namalował kapłan Kolumb z ormiańskiego kościoła w Łyścu, pragnął bowiem posiadać w swoim domu wizerunek Matki Boskiej. Przed swoją śmiercią przekazał obraz swojemu następcy przy kościele łysieckim, kapłanowi Grzegorzowi. Ten także przechowywał obraz w swoim domu. Jak podaje tekst pieśni, otrzymał on od Matki Boskiej polecenie, aby Jej obraz przenieść do kościoła, udostępniając go wiernym. Kiedy nie chciał rozstać się ze swoim skarbem, zatrzęsła się ziemia i wtedy postanowił niezwłocznie przenieść Wizerunek do kościoła. Po umieszczeniu obrazu w ołtarzu kościoła łysieckiego, miały miejsce pierwsze cuda.
Najstarsze wzmianki o cudownym obrazie łysieckim i o kulcie, jakim go otaczano, podają teksty „Litanii do Najświętszej Maryi Panny Łysieckiej”, „Godzinek” i pieśni do Matki Boskiej Łysieckiej w książeczce wydanej drukiem na początku XIX w. z dedykacją do Najświętszej Bogurodzicy w Łyścu w cudownym obrazie wsławionej, wydanej przez kapłana ormiańskiego. Papież Pius VI, pochwalając nabożeństwo wiernych do Matki Bożej Łysieckiej, nadał w 1781 r. odpust zupełny na wszystkie uroczystości maryjne. W 1812 r. bogaty kupiec ormiański z Łyśca, Mikołaj de Hasso Agopsowicz, ufundował piękne korony i suknie na obraz Matki Boskiej, wykonane w Monachium, a skradzione w 1916 r. Uratowany przez kapitana Aniczkowa obraz ozdobiono w 1919 r. nowymi sukniami i koronami. W każdą sobotę przybywały do Łyśca grupy pielgrzymów. Przywożono tu chorych cierpiących na rozmaite dolegliwości po to, aby otrzymali błogosławieństwo. W XIX w. istniał zwyczaj układania chorych na ziemi wokół kościoła łysieckiego. Następnie wynoszono cudowny Wizerunek na feretronie z kościoła i obnoszono go nad leżącymi na ziemi chorymi. Po przewiezieniu obrazu do Gliwic i umieszczeniu go 1 października 1950 r. w kościele ormiańskim, kult ożył na nowo. Założono nową księgę łask, otrzymywanych na pośrednictwem Pani Łysieckiej. W każdą środę sprawowana jest uroczysta nowenna przed cudownym Wizerunkiem.
Źródło: peuk.fiiz.pl
