Kościół pw. św. Anny w Gamowie
Op. 621/59
Opis
Kościół pw. św. Anny jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która należy do dekanatu Pietrowice Wielkie położonego na terenie diecezji opolskiej, a która została utworzona w styczniu 1871 r.
Świątynia została wzniesiona w prostym późnobarokowym stylu (tzw. baroku wiejskiego) w latach 20. XVIII w. jako murowana kaplica pw. św. Anny, w miejscu wcześniejszej kaplicy. Dopiero pod koniec I połowy XIX w. uzyskała ona dzisiejszy kształt i stała się dużym obiektem sakralnym. Obiekt jest jednonawowy, posiada prezbiterium zakończone absydą. Od zachodu dobudowana jest do niego czworoboczna wieża, w której od 2008 r. wisi nowy duży dzwon o nazwie „Święta Anna”, wyprodukowany w ludwisarni w Taciszowie.
Najważniejszym elementem wyposażenia świątyni jest znajdująca się we wnęce rzeźba jego patronki – św. Anny, zwieńczona hełmem dzwonowym z latarnią. Wnętrze kościoła reprezentuje w większości styl późnobarokowy i klasycystyczny, natomiast prospekt organowy jest rokokowy.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia
Pierwsze kontakty z chrześcijaństwem ludność Gamowa miała prawdopodobnie już w IX w. poprzez oddziaływanie częściowo schrystianizowanego Państwa Wielkomorawskiego. W XIII w. Gamów należał przypuszczalnie do parafii w Makowie. Od XV w. stał się własnością Kolegiaty w Raciborzu i należał do parafii w Modzurowie. Gdy w XVII w. z polecenia właściciela dóbr Twardawa chłopi z Modzurowa przyjęli luteranizm, Gamów w całości pozostał przy katolicyzmie i stał się częścią parafii w Grzędzinie.
Dokumenty podają, że od niepamiętnych czasów istniała w Gamowie drewniana kaplica pw. św. Anny. W 1698 r. została ona odnowiona staraniem kanonika przy kolegiacie raciborskiej, ks. Marcina Korrigora.
Nowa murowana kaplica została tutaj wybudowana w latach 1726–1728 r. staraniem zarządcy miejscowego folwarku – Tomasza Jedliczki. Jej poświęcenie miało miejsce 11 października 1729 r. W 1848 r. staraniem bezdzietnego małżeństwa Pawła i Apolonii Cichoniów, wielkich dobrodziejów, kaplica została powiększona o dzisiejsze prezbiterium i obie zakrystie.
W 1856 r. wybudowano plebanię, dzięki czemu w Gamowie pojawił się pierwszy lokalista, jakim był ks. Franciszek Alker. Po jego śmierci w 1859 r. rolę tę przejął ks. Leopold Palitza. Od samego początku swojej posługi duszpasterskiej czynił on starania o erygowanie w Gamowie parafii, których ukoronowaniem był dekret biskupi z dnia 14 listopada 1871 r., potwierdzony 27 października 1872 r. dekretem królewskim z Berlina, na mocy którego Gamów stał się samodzielną parafią.
Kościół doznał ogromnych zniszczeń w czasie II wojny światowej. 28 marca 1945 r. za Gamowem miała bowiem miejsce bitwa artyleryjska. W wyniku ostrzału zestrzelona została kościelna wieża, cała wioska została wysiedlona, a świątynia zupełnie opustoszała.
Wieżę zrekonstruowano dopiero w 1972 r. w ramach przygotowań do obchodów 250-lecia gamowskiej świątyni. W ostatnich zaś latach, w ramach przygotowań do jubileuszu 275-lecia kościoła, który przypadł w 2003 r., wykonano nową elewację zewnętrzną świątyni (2001 r.) oraz całkowity remont prezbiterium i całego wnętrza (2003 r.).
Jeżeli chodzi o przynależność parafii, początkowo należała ona do dekanatu łańskiego. W latach 1913–1990 stała się częścią dekanatu Racibórz, a od 1990 r. – dekanatu Pietrowice Wielkie.
Na terenie parafii Gamów, oprócz kościoła parafialnego, znajduje się jeszcze sześć kapliczek wotywnych, dwanaście krzyży wotywnych oraz trzy wotywne figury świętych.
Źródło: peuk.fiiz.pl
