Opis
„Pojezierze Dąbrowskie” powstało dzięki działalności zagłębiowskich i śląskich kopalń. Na terenach położonych na północ od dzisiejszego centrum Dąbrowy Górniczej przez dziesięciolecia pozyskiwały one tzw. piasek podsadzkowy i wypełniały nim pustki poeksploatacyjne. Powstałe wyrobiska, nie rekultywowane, napełniły się czystą wodą. W pierwszym zbiorniku pochodziła ona w dużej części z płynącej tutaj rzeczki – Pogorii. Stąd też wzięła się nazwa wszystkich pozostałych akwenów.
Zespół jezior
Jezioro Pogoria I (powierzchnia około 73 ha) powstało już w 1943 roku. W czasach PRL jej brzegi zostały dobrze zagospodarowane, tak, że ludzie przyjeżdżali tutaj na wczasy. Obecnie jest to ulubione miejsce rekreacji i wypoczynku świątecznego mieszkańców Zagłębia. Gości przyjmują hotele i pensjonaty, czynne są restauracje i puby. Bogata jest oferta zarówno dla plażowiczów, jak i miłośników sportów wodnych. Trzeba pamiętać, że Pogoria I od 1950 roku przyciąga wielbicieli żeglarstwa i kajakarstwa – działają tu liczne kluby żeglarskie. Warto wspomnieć, że na Pogorii I trenował wielokrotny niegdyś mistrz świata w sportach motorowodnych – Waldemar Marszałek.
Pogoria II jest chroniona jako użytek ekologiczny. Obejmuje sam akwen i tereny nadbrzeżne. W pobliżu jeziora nastąpiła bardzo szybka regeneracja środowiska zbliżonego do naturalnego. Specjaliści rozpoznają tu następujące zbiorowiska roślinne: szuwary, murawy, zarośla, lasy łęgowe, zespoły bagienne i wodne. Z rzadkich roślin występuje tutaj m.in. grążel żółty, grzybień biały, kruszczyki i kruszyna pospolita. Z interesujących grzybów spotyka się mądziaka malinowego. Największym bogactwem Pogorii II są ptaki. Najmniejsza polska czapla, czyli bączek, znajduje się w „Polskiej czerwonej księdze zwierząt” (spisano w niej gatunki szczególnie zagrożone wyginięciem). Poza bączkiem, Pogorię upodobały sobie także chociażby remizy i pięknie ubarwione zimorodki. Spotkać tu można wiele gatunków pokrzewek. Zalew jest ponadto doskonałym miejscem rozmnażania się płazów; jego czyste wody upodobało sobie wiele gatunków ryb. Do wędkowania upoważnieni są jednak tylko członkowie Polskiego Związku Wędkarskiego. Użytek ekologiczny Pogoria II został utworzony w 2002 roku uchwałą Rady Miejskiej w Dąbrowie Górniczej. Jego obszar wynosi około 40 ha.
Pogoria III (powierzchnia około 174 ha) to przede wszystkim raj dla wielbicieli windsurfingu i nurkowania. Nad jeziorem powstało kilka ośrodków wypoczynkowych, działa plaża miejska i stanica wodna.
Najmłodszym jeziorem, powstałym w XXI wieku, jest Pogoria IV (oficjalnie nazywa się „Kuźnica Warężyńska”). Jest także największym – liczy około 560 ha powierzchni. Przypisano mu rolę przeciwpowodziową, wciąż wydobywa się tutaj także piasek.
„Pojezierze Dąbrowskie”, dzięki czystym wodom i rozległym obszarom zielonym, stanowi ostoję wielu roślin i zwierząt, w tym gatunków chronionych. Wszystkie zbiorniki są doskonałym miejscem do wędkowania. W Dąbrowie Górniczej wyrobisk tych nie rekultywowano (tak, jak gdzie indziej), ale pozwolono tu odrodzić się przyrodzie.
