Wały Jasnogórskie

Nr w rejestrze zabytków:
83 z 14.11.1947, 1198/72 z 20.12.1972 oraz 12/78 z 17.02.1978

Opis

Budowę wałów jasnogórskich Twierdzy Maryjnej (łac. Fortalitium Marianum) rozpoczęto około 1620 z inicjatywy króla Zygmunta III Wazy, który zaniepokojony zamieszkami w Rzeszy niemieckiej i niespokojnymi czasami oraz przewidując ewentualne zagrożenia dla Jasnej Góry ze strony protestantów podjął decyzję o ufortyfikowaniu Sanktuarium. Forteca została zaprojektowana przez królewskiego architekta Andrei dell’ Aqua na planie czworoboku z charakterystycznymi bastionami w narożach. Pierwszy etap budowy przeprowadzono w latach 1621–1624, kiedy to wzniesione zostały mury wraz z bramą wjazdową. Następnie w 1631 wybudowano wschodnią kurtynę, tzn. mur obronny wraz z dwoma bastionami (obecnie widoczny z placu przed szczytem), a potem na podstawie zawartej umowy z Janem Zubertem z Krakowa wybudowano dwa kolejne bastiony (kurtynę zachodnią), które zostały ukończone w latach 40. XVII wieku. Całość fortyfikacji (u schyłku 1655, w czasie szwedzkiego oblężenia) była prostokątem o wymiarach (130 ×104) m z głęboką fosą oraz usypanymi wałami ziemnymi. Twierdza miała ponadto tzw. kazamaty i murowane skarpy. Jeszcze w czasie trwania wojny ze Szwecją w 1658 Sejm Rzeczypospolitej przeznaczył na rozbudowę Fortecy Jasnogórskiej i utrzymanie jej garnizonu (120-150 osób) dodatkowe kwoty.

Na przełomie XVII i XVIII wieku Twierdzę znacznie rozbudowano i zmodernizowano. W latach 80. XVII wieku wybudowano arsenał, czyli pomieszczenie do przechowywania broni, amunicji i armat. Na początku XVIII wieku utworzono prochownię i odlewnię kul, a następnie w 1709 zewnętrzny brzeg fosy otoczono tzw. palisadą, która liczyła ponad 15 tys. pali. Kolejną modernizację przeprowadzono w latach 1700–1721, znacznie przebudowując wszystkie bastiony i kurtyny. W następnych latach ograniczono się do przeprowadzenia bieżących remontów Fortecy. W 1813, po klęsce Napoleona i wkroczeniu Rosjan, car Aleksander I wydał rozkaz zlikwidowania twierdzy. W czasie półtora miesiąca rozebrano górne partie murów, oblankowania, zasypano fosy i zniwelowano wały ziemne. W 1842 uzyskano pozwolenie cara Mikołaja I na uporządkowanie pozostawionych stert gruzów, które otaczały Sanktuarium oraz na odbudowę murów fortecznych (według pierwotnych planów), lecz przestały już one pełnić funkcję obronną.

Źródło: wikipedia.pl

Data powstania obiektu: XVII w.

Dane teleadresowe

Klasztorna 1
42-200 Częstochowa
place
50.812698, 19.095988 Skopiowano do schowka
N50º48'45.713", E19º5'45.557" Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Ogólnodostępny
Wstęp bezpłatny

Korzystając z tej strony akceptujesz, że w Twoim urządzeniu końcowym zostaną zainstalowane pliki cookies, które umożliwiają nam świadczenie usług. Brak zgody na pliki cookies oznacza, że pewne funkcjonalności strony mogą być niedostępne. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia. Więcej informacji znajdziesz w Polityce Cookies.