Opis
Teatr im. Adama Mickiewicza w Częstochowie – państwowy teatr mieszczący się w Częstochowie w budynku przy ul. Kilińskiego 15, wzniesionym w latach 1928–1931, jako Teatr Kameralny. W latach 1979–1984 nastąpiła jego modernizacja i rozbudowa. Teatr im. Adama Mickiewicza dysponuje następującymi scenami: scena duża, scena kameralna, scena Histrion oraz salą Foyer im. Marka Perepeczki.
Teatr jest organizatorem Przeglądu Przedstawień Istotnych „Przez dotyk”, Przeglądu Zespołów Teatralnych Szkół Średnich oraz przeglądu „Dziecięca Kraina Wrażliwości”. Uczestniczy w organizacji odbywającej się co rok w Częstochowie Nocy kulturalnej.
Źródło: wikipedia.pl
Historia
W sezonie 1926/1927 R. Szpigelman, właściciel sali Reduty na ul. Strażackiej (obecnie Katedralna), za zgodą władz miejskich zaadaptował na własny koszt tę salę dla potrzeb teatru. Licencję z ZASP na prowadzenie teatru uzyskał częstochowski aktor Jan Otrembski, skompletował on stały zespół aktorski i na organizację teatru wydał całe swoje oszczędności w wysokości 6 tys. złotych. 15 marca 1927 nastąpiło otwarcie stałego teatru miejskiego Rozmaitości. Odbyła się wówczas premiera Ślubów panieńskich Aleksandra Fredry. We wrześniu tego samego roku nowy teatr przyjął nazwę: Teatr Miejski Rozmaitości.
Z gościnnymi występami w Częstochowie pojawili się m.in. Juliusz Osterwa z zespołem warszawskiej Reduty, Stefan Jaracz z zespołem oraz Karol Adwentowicz.
W październiku 1928 powstała spółka akcyjna Towarzystwo Budowy i Eksploatacji Teatru w Częstochowie S.A. z inicjatywy Jana Otrembskiego i starosty częstochowskiego Kazimierza Kühna. Rozpoczęto budowę gmachu teatralnego na placu zakupionym przez Towarzystwo na rogu ulic Kilińskiego i Jasnogórskiej. Projekt gmachu został wykonany przez warszawskich architektów Józefa Krupę i Teodora Łapińskiego.
W kolejnych latach z gościnnymi występami w teatrze częstochowskim pojawiali się m.in. Hanka Ordonówna, Eugeniusz Bodo, Józef Węgrzyn, Kazimierz Krukowski, Wanda Siemaszkowa.
W 1930 zamknięto Teatr Rozmaitości ze względu na zagrożenie bezpieczeństwa widzów w jego dotychczasowej siedzibie. W lipcu następnego roku otwarto Teatr Miejski Kameralny w sali parterowej częściowo wykończonego gmachu przy ul. Kilińskiego pod dyrekcją Jana Otrembskiego i A. Piekarskiego.
W 1933 zlikwidowano Towarzystwo Budowy i Eksploatacji Teatru w Częstochowie S.A. ze względu na kryzys ekonomiczny i rosnące koszty budowy. Gmach teatru zlicytowano, wykupiła go Komunalna Kasa Oszczędności, główny wierzyciel Towarzystwa.
W latach 1932–1935, w okresie dyrekcji Iwo Galla w Teatrze Miejskim Kameralnym odbyło się ponad 60 premier. Spektakl Sędziowie będący inscenizacją sztuki Stanisława Wyspiańskiego został wyróżniony w konkursie ogłoszonym przez Wydział Kultury i Sztuki przy Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w związku z 25. rocznicą śmierci plastyka i dramaturga.
W drugiej połowie lat 30. teatr nadal się rozwijał, gościnne występy dawali też znani aktorzy, m.in. Franciszek Brodniewicz, Mariusz Maszyński, Eugeniusz Bodo. Istniała jednak groźba ruiny niewykończonej górnej części gmachu. W 1937 Zarząd Miejski m. Częstochowy wykupił gmach, a Komunalna Kasa Oszczędności udzieliła pożyczki na przebudowę i wykończenie górnej części budynku teatru. W 1938 ukończono budowę teatru w Częstochowie i zainaugurowano działalność sceny „Wielkiej”. W tym samym roku Kazimierz Brodzikowski i Tadeusz Krotke zawiązali spółkę pod nazwą Teatr Miejski w Częstochowie spółka z o.o.
W okresie okupacji niemieckiej nastąpiła dewastacja i duże zniszczenia gmachu teatru. Pod koniec wojny, w 1945, grupa aktorów pod kierownictwem Tadeusza Krotke doprowadziła budynek teatru do stanu używalności. W lutym 1945 roku pokazano na scenie teatru pierwszy program estradowy, a w kwietniu odbyła się pierwsza premiera: Uciekła mi przepióreczka Stefana Żeromskiego w reżyserii A. Kwiatkowskiego i scenografii W. Wagnera.
W pierwszym sezonie po wojnie 1945/1946 udało się uzyskać stabilizację finansową i zorganizować stały zespół aktorski. W 1949 teatr upaństwowiono. Efektem nasilenia realizmu socjalistycznego było obniżenie poziomu artystycznego przy jednoczesnej masowej produkcji spektakli. Spowodowało to znaczny spadek frekwencji.
W 1951 dyrektorem teatru został Edmund Kron, który doprowadził do rozkwitu teatru. Wypracował on własną linię programową. Przewagę stanowiły inscenizacje z repertuaru klasycznego i romantycznego.
13 listopada 1956 zarządzeniem Ministerstwa Kultury i Sztuki teatrowi nadano imię Adama Mickiewicza. Uroczystość uświetniła premiera Konfederatów barskich. Dwa lata później oddano do użytku Dom Aktora, wybudowany z inicjatywy Edmunda Krona.
Okres 1962–1966, dyrekcja Augusta Kowalczyka, to oparcie repertuaru wyłącznie na współczesnych sztukach polskich. Na deskach częstochowskiego teatru miało wówczas miejsce wiele prapremier i debiutów dramaturgicznych, m.in.: Garść piasku i Dzień oczyszczenia Jerzego Przeździeckiego, Ktoś nowy Marka Domańskiego, Psalmy Macieja Zenona Bordowicza. Podczas Śląskiej Wiosny Teatralnej w 1963 sztuka Kanada Jana Kurczaba zdobyła I miejsce.
W czasie, gdy dyrekcję sprawował Andrzej Uramowicz (1966–1976), nastąpiła stabilizacja artystyczna, prezentowano urozmaicony repertuar komediowy i dramatyczny.
1 września 1979 rozpoczęła się modernizacja i rozbudowa budynku teatru przy ul. Kilińskiego. W tym okresie spektakle odbywały się w sali Filharmonii Częstochowskiej, w klubie Politechnik, a także w salach zakładowych domów kultury Stradom i Warta. Remont zakończono w 1984, 1 września nastąpiło uroczyste otwarcie zmodernizowanego gmachu teatru podczas premiery Zemsty Aleksandra Fredry w reżyserii Bogdana Michalika, który został dyrektorem artystycznym teatru. Dwa lata później rozpoczęto remont Domu Aktora.
19 czerwca 1989 budynek teatru wpisano do rejestru zabytków (nr rej. A/631/2020).
Źródło: wikipedia.pl
Uwagi
Teatr znajduje sie w I alei NMP w Częstochowie. Wejście przez bramę.
