Muzeum Częstochowskie – Pawilon Etnograficzny
Opis
Pawilon Etnograficzny jest budynkiem parterowym o kształcie prostokąta. Wybudowany został z kamienia wapiennego, wg projektu Konstantego Jakimowicza. Znany jest także jako Muzeum Przemysłu Ludowego. Po ukończeniu w 2007 r. szczegółowego remontu budynku w obiekcie powstała sala wystawiennicza Muzeum Częstochowskiego przeznaczona na potrzeby wystaw etnograficznych. Samo Muzeum Częstochowskie jest jedną z najstarszych instytucji muzealnych w Częstochowie, funkcjonuje bowiem od 1905 r. Jego siedziba mieści się w jednym z najbardziej reprezentacyjnych budynków w mieście – wzniesionym w 1828 r. późnoklasycystycznym ratuszu. Głównym zadaniem muzeum jest dokumentowanie dziedzictwa i przeszłości nie tylko Częstochowy, ale również całej Polski. W jego zbiorach znajdują się:
- polskie i regionalne malarstwo, w tym m.in. dzieła Malczewskiego, Weissa, Cybisa, Axentowicza oraz bogaty zbiór polskiej sztuki graficznej;
- kolekcja polskiej sztuki dewocyjnej;
- ekspozycja z zakresu regionalnej kultury ludowej;
- ekspozycja broni, monet i medali;
- ekspozycja owadów;
- ekspozycja archeologiczna.
Swoje zbiory muzeum prezentuje, poza siedzibą główną i opisywanym tutaj Pawilonem Etnograficznym, w następujących obiektach: Pawilonie Wystawowym w Parku im. St. Staszica, Galerii Malarstwa i Rzeźby, Muzeum Pielgrzymowania, Domu Poezji – Muzeum Haliny Poświatowskiej, Muzeum Górnictwa Rud Żelaza w Parku St. Staszica oraz Rezerwacie Archeologicznym.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia
Historia Pawilonu Etnograficznego związana jest bezpośrednio z Wielką Wystawą Przemysłowo-Rolniczą, która odbywał się w Częstochowie w 1909 r. Była to impreza o skali europejskiej – jej wielkość, forma, ilość specjalnie na ten cel zbudowanych obiektów sprawiła, iż porównywać ją można ze światowymi wystawami EXPO. Jednocześnie była to największa przez I wojną światową wystawa przemysłowa na ziemiach polskich.
Prace nad organizacją wystawy trwały od 1907 r. W maju 1908 r. w sali Hotelu Angielskiego odbyło się spotkanie komitetu wspierającego to niezwykłe jak na ówczesne czasy przedsięwzięcie. Jego prezesem został wybrany książę Stefan Lubomirski, zaś jego członkami – oprócz hrabiego Karola Raczyńskiego – byli wybitni obywatele miasta Częstochowy, wśród nich dr Władysław Biegański. W gronie organizatorów znaleźli się również: O. Euzebiusz Rejman – ówczesny przeor Jasnej Góry oraz proboszcz parafii św. Zygmunta i późniejszy, pierwszy kanclerz Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego – ks. Marian Leon Fulman, a także Leopold Kronenberg.
Wystawa miała na celu zaprezentowanie polskich osiągnięć w przemyśle oraz rolnictwie i hodowli. Trwającą od 5 sierpnia do 3 października imprezę zwiedziło wg różnych szacunków od 500 do 750 tys. osób, co na ówczesne czasy było niezwykłym osiągnięciem. Było ponad 660 wystawców, w tym firmy amerykańskie, francuskie, belgijskie, czeskie, szwajcarskie, angielskie, a nawet brazylijskie. Specjalnie na tę okazję przebudowane zostały całkowicie przez Franciszka Szaniora parki oraz wybudowane nowe pawilony, których projektantami byli wybitni artyści: Stanisław Koszyc-Witkiewicz, Władysław Jabłoński, Edward Landau, Józef Kon oraz Czesław Przybylski. Kilkadziesiąt powstałych wówczas obiektów podzielono tematycznie bądź też zarezerwowano dla konkretnego wystawcy. Niektóre z nich, wśród nich Pawilon Etnograficzny, istnieją do dnia dzisiejszego, nadal pełniąc funkcje wystawowe. Należą do nich również: Pawilon Towarzystwa Akcyjnego „Zawiercie” (obecnie siedziba Multicentrum „Zodiak”), Pawilon Wystawowy oraz Zagroda Włościańska.
Teren wystawy obejmował, oprócz Parku Staszica, obszar od ulicy św. Barbary po ulicę POW – łącznie ponad 20 ha. Miasto zyskało dzięki wystawie wspaniale urządzone parki, pawilon muzealny, liczne trwałe budynki powystawowe (np. obserwatorium astronomiczne i altanę w parku). Przyspieszony został także rozwój telefonizacji i oświetlenia elektrycznego Częstochowy.
Źródło: peuk.fiiz.pl